آیا عربستان درمرگ زائران‌مشهد دست‌داشت؟

معاون کنسولی وزیر امور خارجه ایران درگفت و گو با شبکه العالم تاکید کرد که هنوز نمی توان گفت سازمان اطلاعات عربستان در حادثه مرگ زائران عربستانی در هتلی در مشهد دست داشته است.

حسن قشقاوی در گفت و گو با برنامه "من طهران"، در پاسخ به سوالي مبني بر احتمال دست داشتن سازمان اطلاعات عربستان براي تخريب چهره ايران و قطع موج زوار عربستان به مشهد مقدس در تلافي قطع عمليات عمره ايران به عربستان بیان کرد : بررسي اين حادثه ادامه دارد و ما به نتيجه خاصي نرسيده ايم هرچند كه همه ابعاد قضيه بايد بررسي شود و هنوز نمي توان گفت كه ممكن است دست سازمان اطلاعات عربستان در اين حادثه باشد.

به گزارش صدای ایران به نقل از العالممعاون کنسولی وزیر امور خارجه درباره پیگیری حادثه ای که برای زائران سعودی در مشهد رخ داد بیان کرد: با توجه به اهمیت این موضوع، مسئول نمایندگی وزارت خارجه ایران در مشهد و همکارانش و ارگان های ذیربط از همان ابتدا بسیار فعال بودند. اطلاعات اولیه حکایت از آن دارد که مساله مشهد یک حادثه مسمومیت بوده است و مرتب نتایج بررسی ها، صادقانه به مقامهای سعودی اطلاع داده می شود.

وی گفت: هر آنچه درباره اين موضوع به افكار عمومي اطلاع داده شده كاملا واقع بينانه بوده و در آينده نيز به محض دريافت دقيق ترين اطلاعات به طرف سعودي اعلام خواهيم كرد همانطور كه تا الان نيز در تماس نزديك با آنها بوده ايم. ما به خانواده هاي آنها تسليت گفتيم و از ساير مسمومان نيز مراقبت ويژه به عمل آورديم تا تعداد تلفات بيشتر نشود.

معاون وزیرخارجه ایران افزود : همان حساسيت كه طرف سعودي نسبت به اين حادثه داشت ما هم داشته ايم.

اواسط خرداد ماه زائران عربستانی که در هتل توحید مشهد، مستقر بودند به دلیل بروز علائم مسمومیت به بیمارستان امام رضا (ع) منتقل شدند که در پی آن 4 نفر فوت شده و وضعیت 24 نفر دیگر نیز از سوی پزشکان «مسمومیت» اعلام شد.

معاون کنسولی وزیر امور خارجه ایران در ادامه گفت و گو با شبکه خبری العالم از تضمین امنیت عمره گذاران و ایجاد فضای منطقی و معقول در ورود و خروج زائران ایرانی به عربستان ، به عنوان مهم ترین شرایط جمهوری اسلامی  برای برقراری مجدد سفرهای عمره  یاد کرد.

قشقاوی تاکید کرد : تضمین امنیت عمره گذاران برای ایران مهم است، اگر این امنیت تضمین و فضای منطقی و معقولی حاکم شود و مردم هم شاهد مجازات متهمان باشند، طبیعی است که ما هم برای ازسرگیری عمره تمایل داریم.

وی گفت : این مساله در گفت و گوهای اخیر آقای امیرعبدالهیان ( معاون عربي و آفريقايي وزارت امور خارجه )  با وزیر خارجه عربستان مطرح شده و وزیر خارجه سعودی ازسرگیری عمره ایرانی ها استقبال کرده است.

معاون کنسولی وزیر امور خارجه ایران در باره روند پرونده تعرض به دو نوجوان ایرانی در فرودگاه جده بیان کرد: در جلسه اول محاکمه سرکنسول ایران حضور داشت و نماینده دادستان جده کیفر خواست را قرائت کرد که در آن به اتهام نقض قوانین در هنگام انجام وظیفه و اقدام عمل شنیع جنایی، درخواست مجازات اعدام برای متهمان شده است.

قشقاوی افزود: متهمان و وکلا درخواست بررسی مجدد دادند و در جلسه دوم دادگاه که بازهم سرکنسول ایران حضور داشت، دادگاه دفاعیات متهمان و وکلای آنها را استماع و ختم جلسه را اعلام کرد.

قشقاوی تصریح کرد که برخی مطبوعات سعودی به نقل از یک مقام امنیتی سعودی اعلام کردند که مجازات درنظر گرفته شده(هزار ضربه شلاق با نظر پزشک و 4 سال حبس) است. پس از پی گیری، سرکنسول ایران گفت رسما چیزی به آنها اعلام نشده است.

وی یادآور شد : در همان دادگاه اعلام شد که اگر قرار باشد حکمی صادر شود، حکم بدوی خواهد بود و بعد این حکم به دادگاه استیناف می رود. ما هم درخواست داشتیم که در دادگاه استیناف هم سرکنسول و هم وکیل ما حضور داشته باشد.

معاون کنسولی وزیر امور خارجه ایران گفت : هنوز گزارشی از سرکنسول ایران در خصوص حکم ، دریافت نشده است ، ما به طور جدی پی گیر این موضوع هستیم و منتظریم اگر حکمی هم صادر شده است، رسما از سوی سعودی ها به ما اعلام شود.

وی در پاسخ به این سوال که آیا اگر چنین حکمی صادر شده باشد عادلانه است و اگر این حکم رضایت ایران را جلب نکند، تهران درخواست تجدید نظر ارائه خواهد کرد، خاطرنشان کرد : به نظر ما کیفرخواستی که دادستان ارائه کرده واقع بینانه بوده و هر چیزی کمتر از آن نسبت به عمق جنایت، غیر عادلانه است و طبق مقررات و حقایق این پرونده، در صورتی که حکمی جز این صادر شود، به نمایندگی از خانوده قربانیان این جنایت، درخواست تجدید نظر خواهیم کرد.

قشقاوی در پاسخ به این سوال که آیا ممکن است تمام این رویدادها از جانب دولت عربستان یا نوعی هماهنگی وجود داشته، باشد؟ اظهار کرد: دلیلی برای سیستماتیک بودن این موضوع وجود ندارد ، چنین ادعایی نداریم و مقام های عربستان در دیدارهای مختلف با سفیر و سرکنسول ایران بر ضرورت برخورد با این اقدام جنایتکارانه تاکید کرده اند.

وی گفت : هفته گذشته نیز در حاشیه نشست اجلاس سازمان اتحاد کفنرانس اسلامی، عادل الجبیر وزیر خارجه عربستان در ملاقات با آقای امیر عبدالهیان بر مصمم بودن عربستان برای مجازات متهمان این پرونده تاکید کرد. بنابر اظهارت مقام های عالی رتبه عربستان، دلیلی برای قضاوتی جز این نیست. لذا ما منتظریم وعده های رسمی مقام های سعودی را در عمل مشاهده کنیم.

معاون کنسولی وزارت امور خارجه در بخش دیگری از گفت و گو با العالم درباره دیدار اخیر خود از  منطقه کردستان عراق گفت : ما پايه موافقت نامه هاي خوبي را با دولت مركزي عراق طرح كرديم از جمله موافقت نامه انتقال محكومين كه مجلس دو كشور آن را تصويب و اجرايي كردند. فقط پيگيري اين موضوع در كردستان عراق باقي مانده تا آن بخش از زندانياني را كه مايلند داوطلبانه به ايران برگردند از كردستان به ايران منتقل كنيم كه البته اين انتقال دوسويه خواهد بود.

وی افزود : سركنسول گر ما در اربيل در پي مذاكرات با مقام های كردستان و احزاب مختلف از جمله نيچروان بارزاني نخست وزير كردستان، قباد طالباني و كريم سنجاري وزير كشور آن منطقه و ديگران و ادامه آن مذاكرات كه با سفر بنده و ديدارهايي كه با استاندار اربيل، وزير كشور، رئيس قوه قضائيه، رئيس پارلمان و نخست وزير و ديگران داشتم همه با انتقال محكومين موافقت كردند و به زودي دستورالعمل اجرايي اين كار بين سركنسول ما جناب آقاي عبادي و وزير كار دولت اقليم كردستان عراق امضا مي شود.

معاون کنسولی وزیرامور خارجه ایران بیان کرد : در حال تهيه فهرستی زندانيان هستيم و به زودي اين فهرست تبادل مي شود و اعلام كرديم كه در ماه مبارك رمضان انشالله عمليات انتقال زندانيان صورت خواهد گرفت.

قشقاوی افزود: يك سري مسائل از جمله حملات داعش و افراط گرايي و ساير مسايل در دیدار با مقام های عراقی مورد بحث قرار گرفت و خوشبختانه بين ما و برادران دولت مركزي عراق و دوستان عزيز و قديمي ما در اقليم كردستان عراق نقطه نظرات مشترك فراواني وجود دارد.

وی گفت : ما در کنار كردها و عرب ها از شيعه وسني يك روز در برابر صدام خونمان به زمين ريخته شد و امروز هم در مقابله با داعش در يك سنگريم.

معاون وزیر خارجه ایران یادآور شد : خوشبختانه اقليم كردستان رشد خوبي داشته و نسبت به 8 سال گذشته كه من به اين منطقه سفر كردم سرمايه گذاري هاي خوبي شده است.

وی گفت : اما الان وجود داعش باعث كند شدن روند سرمايه گذاري در اقلیم کردستان شده و اين به ضرر منطقه است. تا قبل از حمله داعش حجم روابط اقتصادی ایران و عراق به 14 میلیارد دلار می رسید که نيمي از آن با دولت مركزي و نيمي با كردستان بود؛ لذا مايليم باز هم اين سرمايه گذاري صورت بگيرد.

معاون کنسولی وزیر امور خارجه ایران تاکید کرد : با مدیران شركت هاي ايراني فعال ديدارهايي داشتيم و مشكلات آنها را با دوستان مان مطرح كرديم. به نظر من سفر خوبي بود و دستاورد خوب و بازتاب رسانه اي مناسبي داشت.

وی اظهار کرد : در دیدار با آقاي طالباني رئیس جمهوری سابق عراق در سلیمانیه دیدارداشتيم كه گزارشي از سفر به ايشان ارائه كردم، حال ايشان رو به بهبود است و نسبت به صحبت هاي بنده هم كاملا هوشيار بودند. من سلام و دعاي مقام های عاليرتبه كشور را براي سلامتي كامل آقاي طالباني به ايشان ابلاغ كردم.

قشقاوی افزود : روابط ایران و عراق هميشه دوستانه بوده و تحت تاثير يك مقاله در نشريه فلان و بهمان قرار نمي گيرد و شكل گيري داعش در منطقه هم شايد فرصت ديگري بود براي بهبود این روابط ، چنان كه هم در سفر 6 ماه قبل من، مقام های عراقي زبان امتنان و تشكر داشتند و هم اين تشكرها در سفر اخير آقاي حيدر العبادي تكرار شد و اين حالت از دوستان كرد هم قابل رويت بود.

وی با بیان اینکه اشتراكات ما بسيار زياد است ،  گفت : كردها را قديمي ترين قوم آريايي با بيش از 5 هزار سال سابقه تاريخي مي دانيم و اين اشتراكات فرهنگي تاريخي و تمدني باعث مي شود كه ايران هميشه ارتباط با كردها را يك سرمايه مي داند و نه يك تهديد.

معاون کنسولی وزارت امور خارجه ایران ، یادآور شد : من در سفري كه به عراق داشتم اعلام كردم كه ایران آماده لغو ويزا هست. اين موضوع بعدا از طرف آقاي ظريف وزير امور خارجه و نيز آقاي لاريجاني كه در بخشي از سفرشان بنده همراه ايشان بودم تكرار شد و تا حد زيادي هم جلو رفته ايم اما الغاي تشكيلات نياز به برنامه زمان بندي دارد.

قشقاوی اظهار کرد که صاحبان پاسپورت خدمت و سیاسی نیاز به اخذ ویزا از طرفین ندارند. گام بعدی متوجه گذرنامه عادی می شود. معتقدم باید در این مسیر به جلو حرکت کنیم سال گذشته بیش از دو میلیون عراقی به ایران امدند و همین تعداد هم از ایران تقریبا با احتساب اربعین به عراق رفتند. این مساله نشان می دهد که حجم گسترده ای از مراودات بین دو ملت وجود دارد و این اقتضا می کند که ما هرچه بیشتر جهت گیری مان به سمت تسهیلات ویزایی و یا لغو ویزا در نهایت باشد. هرچقدر بتوانیم این تسهیلات روادیدی را بیشتر کنیم ارتباط تاریخی میان دوملت عمق بیشتری پیدا می کند.

وی درباره بحران وجود داعش در منطقه و پیوستن افراد به این گروه تروریستی گفت: سال گذشته در همین روزها به کابل سفر داشتم و آنجا به مسئولان افغانی گفتم که موضوع دو چیز است، یکی اینکه ما بگوییم که اهل سنتی هستند که از اقصا نقاط عالم جمع می شوند و ممکن است به داعش بپیوندند یا به جبهه النصره بپیوندند.

معاون وزیر امور خارجه ایران افزود : این روزها شاهد هستید که چقدر دولتهای اروپایی رسما اعلام می کنند که از کشورهای ما می روند. از طرف دیگر کسی نمی تواند تضمین کند که یک شیعه از اقصی نقاط جهان خواه از اروپا یا از افغانستان به این جریانات نپیوندند. همانطور که متاسفانه در بین اهل سنت این اتفاق افتاده است ممکن است یک شیعه هم به این جریانات بپوندند اما مطمئنا همانطور که هیچ دولتی در آنسو وجود ندارد که اقدام کند؛ در این سو نیز همانطور. من برای دوستان دولت افغانستان توضیح دادم و به نظرم با توضیحات من قانع شدند. بویژه ما که راه حل را نظامی نمی بینیم.

وی خاطرنشان کرد : از همان روز اول گفتیم که راه حل سوریه سیاسی است و نه نظامی آن هم به آن شکل خشن و انفجارها و عملیات انتحاری که یک نسل را دچار ضرر جدی می کند. ما همیشه معتقدیم که راه حل سیاسی ملاک است. جناب اقای دکتر ظریف راه حل سیاسی ارائه داده است. الان هم از ابتکارات سیاسی استقبال می کنیم و راه حل سوریه را گفتگوی سوری سوری می دانیم که بیایند با یکدیگر مسایل را حل کنند.

قشقاوی افزود : هرگونه دخالت خارجی مضر است. حمایتهایی که از تروریستها شده است به ضرر سوریه و مردم سوریه بوده است. آرامش مردم را گرفته است و زمینه جنگ را در ماههای حرام و غیرحرام را فراهم کرده است. کشوری که چنین موضع صریحی دارد و عملا ابتکارات سیاسی ارائه داده است و راه حل را سیاسی می داند، هیچ موقع از اقدامات تروریستی یا جنگ تشدید نظامی هیچ گونه استقبال نخواهد کرد.

معاون کنسولی وزیر امور خارجه ایران در باره وضعیت خارجی های مقیم ایران و امکان اعطای تابعیت به آنان خاطرنشان کرد که قانون مدنی ما تابعیت مضاعف را به رسمیت نمی شناسد. اما به مکانیزم های دیگری برای حل مشکلات فکر می کنیم. این قانون مادر است و قانون محکمی است. حتی المقدور می خواهیم این قانون حفظ شود.

وی گفت : البته اگر چنانچه ضرورت ایجاب کند امکان یک تجدیدنظر هست منتهی باید یک فرایند قانونی شکل بگیرد بدین معنا که چیزی نیست که با یک دستور العمل اجرایی بتوان این کار را کرد. اما غیر از بحث تابعیت، در حال مذاکره با دوستانمان هستیم که اگر کسی نتوانست تابعیت ایرانی بگیرد، بعضی ها بتوانند از امتیازات و امکانات برخوردار شوند. یعنی همه امتیازات غیر از اخذ تابعیت مثل تحصیلات، گواهینامه راهنمایی و رانندگی و همه نوع تسهیلات را بتوانیم برآورده کنیم. در حال حاضر میان وزارت کشور و وزارت خارجه و ارگانهای دیگر در خصوص این مساله مذاکره می شود که بتوان چیزی شبیه به گرین کارت اما نه با این عنوان بلکه پرشین کارتی یا چیزی شبیه به آن، صادر شود. منتهی هنوز در حال بررسی این مساله هستیم.

قشقاوی افزود : درباره مزدوجین، آنهایی که پدر ایرانی و همسر خارجی است، طبعا فرزند تابعیت ایرانی می گیرد. اما اگر پدرخارجی باشد و مادر ایرانی، این مساله در کمیسیون قضایی مجلس در حال بحث است. ما به عنوان وزارت خارجه موافق هستیم که به این افراد تابعیت داده شود ولی باید نظر همه ارگانها لحاظ شود. من میتوانم به شما بگویم که امکان تجدید نظر هست اما به چه صورتی باید باشد که هم آن قانون اصلی آسیب نبیند و هم مشکلات حل بشود، این موضوعی است که در دست بررسی است.

وی درباره تسهیلات بازگشت ایرانیان مقیم کشورهای دیگر یاداور شد: ما دستور العملی را که به همه صادر کردیم از این قرار است که ما قانونی به نام تسهیل ورود ایرانیها داریم. به پلیس و به همه جا ابلاغ کردیم که ما کاری با تابعیت دیگر یک فرد نداریم چون ما تابعیت دیگری را قبول نداریم. همه سازوکار ما در ورود یک ایرانی، توجه به پاسپورت ایرانی وی است بدون آنکه بپرسیم در جیب دیگرش آیا گذرنامه دیگری هست یا نه... چون ما اصالت را به گذرنامه ایرانی می دهیم. کسی که هر مدرکی حتی شناسنامه که دال بر هویت ایرانی باشد، داشته باشد، حق ورود به ایران دارد. یعنی ما می گوییم ملاکمان حتی گذرنامه هم نیست. هر مدرکی که اثبات کند که طرف ایرانی است. پلیس ما بر همین اساس می تواند عمل کند و از شخص سوال دیگری نپرسد و او را به ایران راه دهد. این مصوبه ای است که ما اخیرا به همه سفارتخانه ها و سرکنسولگری ها ابلاغ کردیم.

معاون وزیر امور خارجه  درباره وضعیت ایرانیان مهاجربه استرالیا گفت که به دنبال دیدارهایی که بین وزرای خارجه ما و استرالیا از جمله سفر اخیر وزیر خارجه استرالیا به ایران صورت گرفت، هفته گذشته مدیر کل کنسولی ما اقای دکتر چگینی سفر بسیار خوبی به کانبرا و ملبورن و استرالیا داشتند. ملاقات خوبی با وزیر مهاجرت آنجا و مقام های وزارت خارجه استرالیا داشتند. ما با صراحت به آنها گفتیم که با تبعید اجباری، دپورت اجباری مخالفیم نه تنها در استرالیا بلکه در سراسر جهان.

قشقاوی در پاسخ به این سوال که آیا وزیر خارجه به طوررسمی گفت که می خواهد پناهجویان را برگرداند، گفت: بله آنها در مذاکرات همواره این سخن را میگویند این حرف جدیدی نیست که بخشی از پناهجویان و نه همه آنها را مایلند بازگردانند. اگر غیرداوطلبانه باشد ما این امر را خلاف حقوق بشر می دانیم و با آن مخالفیم؛ اما اگر داوطلبانه باشد هیچ مشکلی وجود ندارد.

معاون کنسولی وزارت امور خارجه ایران یادآور شد : ما با حضور داوطلبانه و بازگشت داوطلبانه ایرانیان هیچ مشکلی نداریم اما آنچه که با آن مشکل داریم دپورت اجباری و غیرداوطلبانه است. ما داریم به راه حلهایی میرسیم که مشمول دپورت اجباری نشود؛ مکانیزم های دیگری که بتوان از طریق آنها همکاری بهتری با طرف استرالیایی داشته باشیم. اگر همین مذاکراتی که صورت گرفته است( طرف استرالیایی احتمالا به زودی دوباره به تهران خواهد آمد) همین توافقات کلانی که صورت گرفته است، پیش برود، هم اهداف ما محقق می شود، هم دپورت اجباری صورت نمی گیرد و هم اهداف طرف استرالیایی محقق می گردد. من فکر می کنم که این بار فضای مثبتی بوده است و داریم به سمت توافقات خوبی حرکت می کنیم بدون آنکه از اصول خود عقب نشینی کنیم.