فرید زکریا: توان عربستان فقط سوراخ کردن زمین و استخراج نفت است

فرید زکریا با بی اعتبار خواندن تهدیدهای عربستان برای دستیابی به سلاح هسته ای نوشت: سعودی ها نمی تواند هسته ای شوند. آنها تاکنون حتی یک خودرو نساخته اند و انتظار می رود پس از تلاش های فراوان در سال 2017 اولین خودروی خود را بسازند. عربستان جز حفر زمین برای تولید نفت، کار زیادی نمی تواند بکند.

زکریا در مطلبی که روزنامه واشنگتن پست منتشر کرده، افزوده است: راه افتادن مسابقه سلاح هسته ای در خاورمیانه در صدر فهرست مخاطرات پیش روی آینده این منطقه است و عربستان سعودی نیز برای مشوش کردن بیشتر شرایط گاه و بی گاه می گوید که اگر ایران به سلاح هسته ای دست یابد، ریاض نیز به سوی تولید آن پیش خواهد رفت. 

نویسنده با اشاره به ادعاهای اخیر سفیر ریاض در لندن مبنی بر اینکه همه گزینه ها روی میز قرار دارد، ادامه داده است: عربستان نمی تواند سلاح هسته ای بسازد. درآمد حاصل از فروش نفت 45 درصد کل تولید ناخالص داخلی و 90 درصد درآمد دولت این کشور را تشکیل می دهد و با وجود سرمایه گذاری های فراوان دولتی یارانه های زیاد و انرژی ارزان، بخش تولید کمتر از 10 درصد تولید ناخالص داخلی عربستان را تشکیل می دهد.

تحلیلگر آمریکایی نوشته است: اکنون این پرسش مطرح است که عربستان سعودی کجا می تواند دانشمندان را برای برنامه های مخفی خود آموزش دهد؟ نظام آموزشی این کشور عقب مانده و ناکارآمد و در دست تشکیلات مذهبی افراطی است. بر اساس آمار بنیاد سوئیسی «مجمع اقتصاد جهانی» این کشور در حوزه کیفیت آموزش ریاضی و علوم رتبه 73 را دارد، اما ایران با وجود ده ها تحریم و سرانه تولیدناخالص داخلی بسیار کمتر در رتبه 44 است.

زکریا نوشته است: جز این واقعیت، باید پرسید چه کسی در صنعت هسته ای خیالی عربستان سعودی کار می کند؟ 

وی ادامه داده است: کارن الیوت از خبرنگاران پیشین روزنامه وال استریت ژورنال در کتابی در مورد بازار کار عربستان نوشته است که «از هر سه نیروی کار در عربستان یک نفر خارجی است، دو نفر از هر سه نفر در هر رتبه شغلی، خارجی هستند. در بخش خصوصی نیز از هر 10 نفر 9 نفر خارجی هستند و در این جامعه بسیاری از مردان نمی خواهند در مشاغلی کار کنند که برای آن آموزش دیده و مناسب هستند. زنان تقریبا اجازه کار ندارند و خارجی ها بیشتر بار جامعه را بر دوش می کشند». 

زکریا افزوده است: هیچ یک از این دلایل به معنای این نیست که خاندان سعودی در معرض خطر سقوط قرار دارد، زیرا خانواده سلطنتی عربستان با توسل به اعتقادات، سیاست های خاص، سرکوب و دست و دلبازی نسبت به مردم، شرایط داخلی را آرام نگه داشته و این کار سبب شده است نظامی راکد و ایستا پدید آید. 

وی نوشت: سماجت عربستان سعودی (برای رسیدن به سلاح هسته ای) راهبردی تصویر می شود، اما در واقع واکنشی احساسی نسبت به ایران است که از تعصب دیرینه ضدشیعه ریاض ناشی می شود. اما راهبرد قلابی رنجش خاطر (از آمریکا) است. عربستان بعد از هزینه میلیون ها دلار برای کسب کرسی شورای امنیت سازمان ملل متحد در سال 2013 از پذیرش این کرسی انصراف داد تا به واشنگتن نشان دهد از سیاست هایش در منطقه راضی نیست. 

نویسنده افزوده است: اقدام اخیر ریاض یعنی حمله به یمن نیز پیامدهای زیادی داشته است، به گفته بروس ریدل مشاور پیشین کاخ سفید، آسیب هایی که به غیرنظامیان و تاسیسات زیربنایی یمن وارد آمده، «به تنفر فروان یمنی ها نسبت به کشورهای همسایه ثروتمند خلیج فارس منجر شده است که روابط را تا سال ها مسموم خواهد کرد.» 

ریدل اشاره می کند که حمله هوایی ائتلاف تحت امر ریاض به یمن توسط وزیر دفاع 29 ساله عربستان هدایت شد که تجربه ای در امور نظامی و غیره ندارد. 

زکریا ادامه داده است: این سوال هم مطرح است که آیا عربستان می تواند بمب هسته ای بخرد؟ که بسیار غیرمحتمل است، زیرا هر تلاشی در این زمینه باید مخفیانه، با وجود تهدید تحریم ها و اقدامات تلافی جویانه غرب صورت گیرد. عربستان به شدت به خارجی ها و شرکت های آنها برای کمک به صنعت انرژی، ساخت تاسیسات زیربنایی، خرید نفت و فروش کالاها و خدمات وابسته است و اگر تحت تحریم قرار بگیرد، نظام اقتصادی اش بر خلاف ایران به کلی سقوط می کند.

تحلیلگر آمریکایی ادامه داده است: معمولا گفته می شود که پاکستان به عربستان سلاح هسته ای می فروشد. درست است که سعودی بارها به اسلام آباد کمک کرده اند، اما پاکستان خوب می داند که چنین توافقی به معنای پذیرش تحریم های غرب است. 

زکریا در پایان نوشته است: حتی پاکستان در ماه آوریل از همراهی با عربستان برای حمله به یمن طفره رفت، بنابراین پیش بینی درست این است که هر اتفاقی در مورد برنامه هسته ای ایران بیافتد؛ عربستان نمی تواند تا 10 سال بعد به سلاح هسته ای دست یابد زیرا نمی تواند این کار را انجام دهد.