کوتاهی قد، بيماری است؟

عبدالله ديدبان اظهار کرد: اگر اين افزايش هورمون صورت نگيرد، کودک کوتاه قد باقي مي‌ماند که البته اين کوتاه قدي با تشخيص به موقع پزشک وهورمون‌تراپي قابل درمان است.

وي افزود: کمبود هورمون رشد، تنها بر اساس آزمايش‌هاي هورموني مشخص نمي‌شود و حتما سرعت رشد در دوران کودکي نيز بايد بررسي شود؛ يعني اگر در دوران کودکي، سرعت رشد قدي خوب بود، بر اساس يک آزمايش هورموني نمي‌توان کمبود هورمون رشد را تشخيص داد و درمان را شروع کرد، بلکه علت بايد معلوم شود و قد کودک به طور دقيق بر اساس منحني‌هاي استاندارد رشد سنجيده شود.

اين فوق تخصص اضافه کرد: يکي از دلايل رشد ناکافي بچه‌ها مي‌تواند کمبود هورموني باشد و هورمون‌هاي مختلفي در روند رشد و تکامل کودکان تاثيرگذارند که از اين ميان مي‌توان هورمون‌هاي تيروئيد، غدد فوق کليوي و هورمون‌هاي مختلف غده هيپوفيز نظير هورمون رشد را نام برد.

وي افزود: در مورد هورمون رشد آزمايش‌هاي خاصي وجود دارد؛ اگر کودکي کوتاه قد است، مي‌توان ابتدا اين آزمايش‌ها را انجام داد تا مطمئن شد که کودک از نظر هورمون رشد مشکل دارد يا خير و اگر دچار کمبود اين هورمون باشد، مسلما جايگزين کردن و تجويز هورمون رشد کارعاقلانه‌اي است، اما در غير اين صورت به نظر نمي‌رسد که تجويز اين هورمون‌ کمک خاصي به کودک کند.

ديدبان خاطرنشان کرد: هورمون رشد از غده هيپوفيز که در کف مغز قرار دارد، ترشح مي‌شود. ترشح اين هورمون از غده هيپوفيز تحت تاثير عوامل هورموني که از غده هيپوتالاموس ترشح مي‌شوند، تنظيم مي‌شود. هورمون رشد از ابتداي تولد نقش بسيار مهمي در زندگي انسان دارد. اثر آن در کودکان عمدتا روي رشد قد است و کمبود آن يکي از علل مهم و قابل درمان کوتاهي قد به شمار مي‌رود.

به گزراش شفاآنلاين، گفته وي، اين هورمون در بزرگسالان هم ترشح مي‌شود، اما بعد ازبلوغ، ترشح آن کاهش‌ مي‌يابد. از طرفي چون در بزرگسالان صفحه‌هاي رشد استخواني بسته‌ شده‌ است، نقشي در افزايش قد ندارد، اما اگر اين هورمون پس از بلوغ زيادتر از معمول ترشح شود، باعث حجيم شدن استخوان‌ها بدون افزايش طول آن‌ها خواهد شد.

اين پزشک ادامه داد: هورمون رشد در سطوح فيزيولوژي و طبيعي بدن بزرگسالان تاثيرات ديگري دارد. به عنوان مثال کمبود هورمون رشد مي‌تواند باعث کاهش انرژي، خستگي‌پذيري، افسردگي، کاهش توده عضلاني بدن، افزايش توده چربي بدن و پوکي استخوان شود. بنابراين امروزه کمبود هورمون رشد را در سنين بزرگسالي نيز مورد توجه قرار مي‌دهند و چنانچه ثابت شود در يک فرد بزرگسال کمبود هورمون رشد وجود دارد، بايد حتما درمان شود.

ديدبان اظهار کرد: پس از ارزيابي رشد قدي و رسم در منحني، اگر رشد قدي در مقايسه با منحني رشد زير صدک سه باشد نشان دهنده کودک کوتاه قد است که بررسي بيماري زمينه‌اي و بيماري‌هاي اندوکرين ضروري خواهد بود.

وي گفت: اگر بالاي صدک سه باشد ولي طبق منحني رشد پيش نرود اين کودک دچاراختلال رشد است. در اينصورت بايد کودک از نظر بيماري‌هاي عمومي از جمله سوء تغذيه بررسي شود.
اين فوق تخصص ادامه داد: حال اگر بالاي صدک سه باشد و موازي با منحني رشد پيش ‌رود، اين کودک طبيعي است و شامل موارد کوتاه قدي سرشتي و کوتاه قدي ژنتيکي خواهد بود که نيازمند بررسي باليني و آزمايشگاهي است.