روایت نماینده پارلمان اروپا از سفر به ایران و پوشش جنجالی‌اش

تصمیم گیری درباره سفر به ایران همیشه دشوار بوده است. سه بار به ایران سفر کرده ام و هر بار پیش از سفر به نظرات موافق و مخالف گوش کرده ام و همه را به دقت سنجیده ام. با این حال، بر این باورم که حتی در شرایط دشوار، همکاری و ارتباط نزدیک از منزوی کردن یک کشور موثرتر است. صحبت با همتایان ایرانی در مورد مسائل مورد اختلاف، علی رغم چالش های زیاد معمولاً بسیار صادقانه و صریح پیش می رود.

به اعتقاد من، ایران گذرگاه مهمی است. ارتباط آزادانه و بیشتر میان مردم ایران با جهان برای هر دو طرف، به ویژه مردم این کشور، سودمند خواهد بود. سفر به ایران به من دید ارزشمندی داده است که به هیچ طریق دیگری قابل حصول نبود. ما در ماه دسامبر 2013 پس از 7 سال تلاش ناموفق از سوی پارلمان اروپا برای سفر به ایران، موفق به بازدید از این کشور شدیم. در ماه ژوئن سال 2014 من بار دیگر موفق به بازدید از ایران شدم. به عنوان یک زن، سفر به کشوری که در آن پوشیدن یک نماد مذهبی اجباری است، کار آسانی نیست. رهبران سیاسی زن کشورهای دیگر نیز در هنگام سفر به ایران به خاطر نوع پوشش خود بدون استثناء مورد انتقاد قرار گرفته اند. این اتفاق برای وزرای خارجه ایتالیا و استرالیا نیز افتاده است. تا آنجا که من می دانم پوشش من چندان تفاوتی با پوشش وزیر خارجه آفریقای جنوبی ندارد. پوشش سر او نیز دقیقاً مشابه پوشش سر من بود، اما قضاوت را به عهده شما می گذارم.

بحث در مورد پوشش مناسب و محترمانه نباید به سر خانم ها محدود شود. با افزایش دیدارهای سیاسی و تجاری و ورود گردشگران بیشتر به جمهوری اسلامی ایران، در ایران راجع به الزام مسافران خارجی به تبعیت از قوانین سفت و سخت مذهبی بحث هایی به راه افتاده است. تنوع پوشش سر در میان زنان ایرانی بسیار زیاد است. این واقعیت که بسیاری پس از فرود هواپیما در فرودگاه سر خود را می پوشانند، یا حمایت گسترده از جنبش هایی مانند «آزادی های یواشکی»، نشان دهنده اهمیت و پویایی این بحث برای زنان ایرانی است.

امروز صبح (دوشنبه)، بعد از اینکه به اروپا بازگشتم و تلفن همراه و حساب های شبکه های اجتماعی خود را دوباره راه اندازی کردم، متوجه شدم که محافظه کاران پوشش من را هم توهین آمیز و حتی نشانه بی فرهنگی خوانده اند. با این حال واکنش های محبت آمیزی نیز، به خصوص از جانب زنان ایرانی، دریافت کردم؛ زنانی که آرزو دارند در انتخاب شیوه دینداری و پوشش سر خود آزاد باشند. نباید بگذاریم که این به اصطلاح جنجال سفر ما را تحت الشعاع قرار دهد. اما بهتر آن بود که منتقدین به جای اینکه در رسانه ها من را شماتت کنند، مستقیماً، وقتی با هم در یک اتاق بودیم مسئله را به من متذکر می شدند. در همین جا از آنها دعوت می کنم که با من در مورد موضوعاتی که در گفتگوی رودررو مطرح نشده اند بحث کنند، از فرهنگ و احترام گرفته تا آزادی و امنیت.

برای رسیدن به برابری زن و مرد در ایران راه درازی در پیش است. با آنکه آمار تحصیلات و اشتغال زنان در این کشور امیدوارکننده است، قوانین خانواده و کار راه را برای تبعیض باز گذاشته اند. حضور سیاسی زنان در عرصه های رسمی نیز بسیار پایین است. ما با خانم ابتکار، معاون رئیس جمهور، راه های مورد نظر او برای اصلاح این وضعیت را بررسی کردیم.

دیدار دو روزه ما از ایران همچنین مجالی بود تا به مسئله مذاکرات هسته ای بپردازیم و علاوه بر آن دغدغه های دیگری همچون وضعیت وخیم سوریه، عراق و یمن، ظهور تروریسم جهادی، انرژی، محیط زیست و حقوق بشر را به بحث و گفتگو بگذاریم. من در طول ملاقات های قبلی این فرصت را داشتم تا ایران را بیشتر ببینم و با ایرانیان بسیاری خارج از اتاق ملاقات [دیپلماتیک] صحبت کنم. کماکان بر این باورم که اگر بزرگترین سرمایه ایران، یعنی سرمایه انسانی، فرصتی برای خلق آینده دلخواه خودش و ارتباط بیشتر با جهان داشته باشد، این کشور وارد دوره شکوفایی خواهد شد.

هیات ما اظهار امیدواری کرد که توافق هسته ای فرصت را برای گفتگوی بیشتر با ایران در مورد حقوق بشر و مبارزه با تروریسم فراهم کند. بحران های محیط زیستی که ایران با آنها دست و پنجه نرم می کند، و همین طور مسئله قاچاق و اعتیاد به مواد مخدر از دیگر زمینه های همکاری مشترک هستند. بیانیه ای که قصد قرائت آن را داشتیم و شرح ماجرای مصاحبه نکردن ما با رسانه ها را می توانید در لینک های ذیل (1، 2) دنبال کنید. واضح است که مسئله آزادی مطبوعات، آزادی بیان و حقوق بشر کماکان دغدغه هایی جدی ما خواهند بود. در ایران، محدودیت ها هنوز کاملاً ملموس است، اگرچه از زمان انتخاب حسن روحانی به ریاست جمهوری فضا برای مردم بازتر شده است. در عین حال، آمار اعدام کماکان بالا و نگران کننده است.

اتحادیه اروپا باید بحث حقوق بشر را کماکان در دستور کار مذاکره با ایران قرار بدهد، به خصوص پس از پایان مهلت مذاکرات هسته ای. تنها با احترام به حقوق شهروندان است که ایران می تواند به صورت کامل به جامعه بین المللی بازگردد.