مناطق آزاد و تحقیق و تفحص؛ دو رکن جدایی ناپذیر

پیمان گودرزی در یادداشتی در روزنامه عصر اقتصاد نوشت:

تحقیق و تفحص از مناطق آزاد موضوعی تکراری است که هرازچندگاهی از جانب برخی نمایندگان حاضر در حوزه های انتخابی واقع در مناطق آزاد مطرح و بعد از کلی سروصدا و جوسازی رسانه ای و قبل از به ثمر رسیدن در دل بایگانی مجلس جا خوش می کند. 

نظارت بر سازمانها و دستگاه های کشور در کنار قانون گذاری از جمله وظایف خطیر مجلس به شمار می رود. در این قسمت در صورتی که مجلس قانع نشود و شک و شبهاتی برجای ماند، بحث تحقیق و تفحص از دستگاه مربوطه مطرح می گردد. در سالهای اخیر شاهد سناریوهایی از تحقیق و تفحص سازمانهای مختلف بوده ایم که از جمله انها می توان به قدمت بیش از 2 دهه تحقیق و تفحص از مناطق ازاد اشاره کرد. که با طرح ان در کمیسیونهای مربوطه و تقدیم ان به صحن و حتی رای اوردن ان طرح بلاخره در مرحله ای متوقف و ادامه کار به زمان دیگری موکول شده است. از جمله تحقیق و تفحصهای مطرح شده از مناطق ازاد میتوان به چند نمونه اشاره کرد که زمانی در دستور کار مجلس قرار گرفته بودند و امروز از یادها رفته اند. 

موضوع تحقیق و تفحص از مناطق ازاد سبقه ای طولانی دارد. سال 78 بحث تحقیق و تفحص از مناطق مطرح بود و پس از ان در 21/9/1390 احمد خیری رئیس کمیته تحقیق و تفحص ، از مناطق ازاد تجاری-صنعتی مجلس گفت: مناطق ازاد به جای استقبال از تکنولوژی ها و صنایع نو، به مکانی برای ورود کالا تبدیل شده است. یا در نمونه ای دیگر در سال 1392 نماینده ایرانشهر(اربابی) عضو هیات رئیسه کمیسیون اقتصادی مجلس، موضوع تحقیق و تفحص از عملکرد منطقه ازاد چابهار از سال 1389 تا 1392 را مطرح کرد.

نسخه جدید تحقیق و تفحص به منطقه ازاد اروند و درخواست کنندگان ان یعنی نماینده ابادان و خرمشهر مربوط می شود. هرچند این نسخه ادامه طرح از قبل تنظیم شده سال گذشته است که در تاریخ 4/11/1393 حسین دهدشتی نماینده ابادان طرح تحقیق تفحص از اروند را در کمیسیون اقتصادی مطرح و عنوان کرد که اگر تا قبل از تشکیل و شروع به کار کمیته، مسئولان منطقه آزاد اروند برنامه و عملکرد خود را به طور شفاف ارائه دهند این طرح ادامه پیدا نمی کند.

این روزها بحث تحقیق و تفحص از اروند از طرف عبدالله سامری و سید حسین دهدشتی، نمایندگان خرمشهر و آبادان مطرح و در صحن هم با رای مثبت نمایندگان همراه شد . به نظر می رسد ارائه چنین طرحهایی در مجلس همواره با شبهاتی همچون نزدیکی به زمان انتخابات، راه اندازی موجهای تبلیغاتی و رسانه ای و از این دست موارد و شک و شبه ها مطرح است. اما صرف نظر از اینکه تحقیق و تفحص از جانب چه افرادی مطرح می شود؟ در چه مقطع زمانی ارائه می شود؟ و چه نتیجه و چشم اندازی می توان برای ان متصور شد باید به این نکته اشاره کرد که محورهای همه این تحقیق و تفحص ها مربوط به اموری کلی و یکسان است. اما امید است این روند بررسی و نظارت گرفتار شخصی نگری، اهداف جزئی و مقطعی دست اندرکاران و مجریان ان نشود و برای یکبار هم که شده با واکاوی و اسیب شناسی مشکلات، موانع و نقاط ضعف مناطق این "دروازه های ورود کالا" به کشور که همواره نقل زبان نقادان بوده  به مسیر و رسالت اصلی اش که همان دروازه ای برای ورود به اقتصاد جهانی، رونق اقتصادی، جذب سرمایه گذاری خارجی و توسعه صادرات است بازگردد و به واقع پاسخگوی  نیازهای ملی و منطقه ای و تکیه گاهی برای اقتصاد تحریم زده کشور در شرایط حساس کنونی باشد.