«اردوغان» و «بقایی»؛ 2 چهره خبرساز

«رجب طیب اردوغان» نخست وزیر ترکیه و «حمید بقایی» معاون اجرایی رییس دولت دهم ایران 2 چهره خبرساز امروز روزنامه های کشور بودند؛ اولی به دلیل ناکامی حزبش در انتخابات پارلمانی و دومی به دلیل بازداشتش.

این گزارش نگاهی به سرخط اصلی خبرها و همچنین نوشته های سرمقاله نویسان و نویسندگان روزنامه های امروز سه شنبه 19 خرداد 1394 خورشیدی انداخته و مهم ترین موضوع های مورد توجه این روزنامه ها را بررسی کرده است.

با پایان گرفتن انتخابات پارلمانی ترکیه و اعلام نتایج آن، حزب «عدالت و توسعه» اکثریت خود را در پارلمان از دست داد و همزمان نسل جوان کردهای ترکیه، در قالب یک حزب مستقل با عنوان «دموکرات خلق» به رهبری «صلاح الدین دمیرتاش» وارد پارلمان شدند.

این رویداد بازتاب گسترده یی در روزنامه های صبح امروز داشت. روزنامه ها در یادداشت ها و سرمقاله هایی خود به بررسی چرایی این ماجرا پرداختند. بیشتر روزنامه ها یکه تازی حزب عدالت و توسعه در عرصه ی داخلی و برخی سیاست های بین المللی اردوغان و یارانش، به ویژه رویکرد آنها در قبال سوریه را از دلایل اصلی به دست نیاوردن اکثریت در انتخابات پارلمانی دانستند.

«ترکیه در شوک شکست اردوغان» عنوان گزارشی در همین ارتباط در روزنامه ی «ایران» است که در آن آمده است: حزب اردوغان، پس از 13 سال اکثریت خود را در پارلمان از دست داد. همه ناظران اردوغان را بازنده بزرگ این انتخابات خوانده اند ناظران امور ترکیه انتخابات اخیر را نشان نارضایتی شدید شهروندان ترکیه از سیاست بلند پروازانه اردوغان در بحران سوریه خواندند.

روزنامه ی «آرمان» نیز در مطلبی با عنوان «پایان ترکتازی اردوغان» با اشاره به نتایج انتخابات پارلمانی ترکیه نوشت: حزب عدالت و توسعه به رهبری اردوغان که برای 13 سال بلامنازع به نظر می رسید اکنون ممکن است برای تشکیل دولت به تقلا بیافتد و به فکر ائتلاف باشد. 

«اردوغان به دنبال بازسازی کاریزما» نیز عنوان یادداشتی در ستون «حرف اول» روزنامه ی «شرق» در ارتباط با تحولات اخیر ترکیه است که در آن آمده است: بی شک، یکی از نتایج انتخابات پارلمانی ترکیه خدشه دارشدن رهبری کاریزماتیک «رجب طیب اردوغان» در ترکیه است. 

در همین حال روزنامه ی «اعتماد» هم در یادداشتی با عنوان «زنگ خطر برای عدالت و توسعه» از دست دادن اکثریت در پارلمان برای حزب عدالت و توسعه را شکست ندانست و نوشت: بسیاری شاید نتیجه انتخابات در ترکیه را برای حزب عدالت و توسعه یک شکست بنامند اما در واقع اتفاقی که در ترکیه رخ داده این است که حزب عدالت و توسعه برای نخستین بار نتوانست اکثریت مطلق را کسب کند ولی کماکان می تواند دولت را تشکیل دهد، اگر چه باید این دولت ائتلافی باشد. 

روزنامه ی «خراسان» هم «یادداشت روز» خود با عنوان «چرا اردوغانیسم شکست خورد؟» را به رویدادهای سیاسی تازه در ترکیه اختصاص داد و نوشت: نتایج انتخابات پارلمانی ترکیه شگفتی ساز شد. نتایجی که بیش از همه، مردم ترکیه و اقلیت های پراکنده این کشور از قبیل کردها، ایزدی ها و جریان های چپ را خوشحال کرد. در عین حال هشداری بود به یکه تازی حزب عدالت و توسعه به عنوان تنها حزب حاکم در این کشور که سال هاست دولت را در دست دارد. 

به نوشته ی خراسان، دولت آینده ترکیه با توجه به تجربیات دهه گذشته در این کشور در می یابد که باید در مسیر دموکراسی و جلب مشروعیت داخلی قدم بردارد. مسیری که با حاکمیت قانون، آزادی احزاب، آزادی بیان و مطبوعات و عدم سرکوب مخالفین عجین شده است.

«نجات دموکراسی ترکیه» هم عنوان سرمقاله ی روزنامه ی «فرهیختگان» است که در آن می خوانیم: مردم ترکیه در این برهه زمانی «تکثر» را بر «تمرکز» ترجیح دادند و با رای شکننده به حزب حاکم، اکثریت مطلق را از حزب عدالت و توسعه دریغ کردند و به این گونه این حزب مجبور است با پایان دادن به دوران 13 ساله حاکمیت تک حزبی، برای دوام خود در قدرت شریکی بیابد و این مساله مصداق وجود یک دموکراسی پویا و پخته حزبی در ترکیه است. 

«آینده سلطان بی لشکر!» هم عنوان سرمقاله ی روزنامه ی «جمهوری اسلامی» است که در آن آمده است: شکست سنگین رجب طیب اردوغان رییس جمهور و رییس حزب عدالت و توسعه ترکیه در انتخابات مجلس این کشور که روز یکشنبه هفته جاری برگزار شد، پیامدهای مثبتی برای مردم ترکیه و کشورهای منطقه به ویژه سوریه و عراق خواهد داشت.

به نوشته ی جمهوری اسلامی، حزب «عدالت و توسعه» هر چند در حال حاضر «احمد داود اغلو» نخست وزیر ترکیه را دبیرکل خود می داند ولی قدرت اصلی این حزب دردست رجب طیب اردوغان است و شکست آن در انتخابات مجلس، ضربه مستقیمی به رویاهای او وارد کرده است. به نظر می رسد بسیاری از مردم ترکیه با آگاهی از زیاده خواهی های رجب طیب اردوغان، که درصدد بود خود را به «سلطان» ترکیه تبدیل کند و به نوعی سلطنت یا امپراطوری عثمانی را باز تولید نماید، از رای دادن به حزب او خودداری کردند تا او در این زیاده خواهی ها ناکام بماند. 

روزنامه ی «تعادل» هم در سرمقاله ی خود با عنوان «فایده های چندگانه انتخابات ترکیه» با اشاره به نتایج انتخابات پارلمانی این کشور نوشت: بخش های بزرگی از مردم ترکیه و نیز تحلیلگران و ناظران خارجی خطر دیکتاتوری را بر فراز یکی از پویا ترین جوامع خاورمیانه می دیدند همین نگرانی و ترس بود که مردم و نیروهای سیاسی ترکیه را در این سال ها که اردوغان ماجراجویی های خود را آغاز کرده است، به مقاومت واداشته و مآلا در انتخاباتی شگفت انگیز و حساس که داغ ترین انتخابات سال های اخیر ترکیه نام گرفته است، نگذارند اردوغان و حزبش اکثریت مالوف 13 ساله عرصه سیاست ترکیه را به دست بیاورند و نه تنها رویای اردوغان را دفن کنند بلکه این نوید را بدهند که انتخابات این کشور منشا خیر هم برای مجلس خود این کشور و هم منطقه شود. 

«غلامحسین محسنی اژه ای» سخنگوی قوه قضاییه روز گذشته پیش از نشست هفتگی خود، از بازداشت «حمید بقایی» معاون «محمود احمدی نژاد» خبر داد و تاکید کرد: به دلیل مسایل قانونی از بیان جزییات اتهامی این فرد معذور هستم.

این خبر با قرار گرفتن در سرخط خبرهای روزنامه های امروز، به سوژه ی بسیاری از یادداشت ها و تحلیل های روزنامه ها تبدیل شد.

روزنامه ی خراسان در خبری در همین ارتباط نوشت: داغ ترین خبر این هفته به بازداشت حمید بقایی معاون اجرایی رییس جمهور سابق اختصاص داشت که گویا ساعت دو ظهر دیروز یعنی درست نیم ساعت قبل از آغاز نشست این هفته سخنگو صورت گرفته بود.

روزنامه ی ایران نیز در این ارتباط در مطلبی با عنوان «فراز و فرود حمید بقایی» نوشت: پس از محمدرضا رحیمی- معاون اول رئیس دولت دهم که اکنون به دلیل فساد اقتصادی دوران محکومیت خود را سپری می کند- بقایی دومین عضو کابینه دوم محمود احمدی نژاد است که باید پاسخگوی اتهامات مشابه باشد. به فهرست یاران حلقه اول رئیس دولت سابق که پای میز محاکمه رفته اند، باید سعید مرتضوی را هم افزود. حال باید دید آیا فرجام بقایی همانند رحیمی، انتقال به پشت میله های زندان خواهد بود؟

«بقایی و تئوری قدرت برای بقای ثروت» هم عنوان سرمقاله ی روزنامه ی شرق در همین ارتباط است که در آن می خوانیم: این حکایت خیلی تکراری است، اما حتی بعضی حکایت های تکراری هم به تکرار شنیدنش می ارزد. روزی خبرنگاری از برنارد شاو، نویسنده طناز انگلیسی می پرسد: «شما برای چه می نویسید؟» و برنارد شاو به صراحت جواب می دهد: «برای پول.» برنارد شاو که می داند این جواب صریح و قاطع و دور از انتظار در زمان و فضای آرمانی آن روزگار چندان به مزاج خبرنگار خوش نیامده از او می‎پرسد: «شما برای چه می نویسید؟» خبرنگار که انگار چیزی در گلویش مانده می گوید: «برای انسانیت». برنارد شاو می گوید: «خب، معمولا آدم برای چیزی می نویسد که ندارد. من پول ندارم.» حیرت انگیز نیست که پای نزدیکان و مدیران دولت احمدی نژاد به دلایل مالی، حقوقی و سوءمدیریت به زندان باز شده است . آنها از چیزی می نوشتند و حرف می زدند که نداشتند. «روحیه مهرورزی، رایحه خوش خدمت و ایضا پاک دستی.» 

«حمید بقایی بازداشت شد» هم عنوان گزارش خبری روزنامه ی آرمان در همین زمینه است که در آن آمده است: حمید بقایی، معاون اجرایی دولت دهم بازداشت شد. خبری که آن را می توان بمب خبری آخرین کنفرانس مطبوعاتی غلامحسین محسنی اژه ای، سخنگوی قوه قضائیه دانست.

به نوشته ی آرمان، حمید بقایی از زمره چهره های کلیدی حلقه یاران ویژه محمود احمدی نژاد در دوران ریاست بر قوه مجریه محسوب می شد و همواره نام وی در کنار اسفندیار رحیم مشایی توأم با حمایت های خاص و البته حواشی فراوان در حلقه مهرورزان بود. ضمن آنکه به دفاع تمام قامت از احمدی نژاد می پرداخت، تندترین نقدها را متوجه دولتمردان حاضر می کرد. حال او به عنوان دومین چهره از مقامات دولت دهم در بازداشت است و باید دید این بار واکنش محمود احمدی نژاد که این روزها فعال تر از قبل پای به وادی فعالیت های اجتماعی و سیاسی گذاشته چه خواهد بود.

سرمقاله ی «آفتاب یزد» با عنوان «فریاد بر سر ظریف و نوازش بقایی!» نیز به این موضوع اختصاص داشت. در این سرمقاله آمده است: به نظر می رسد لازم است در مورد بازداشت دومین مقام عالی رتبه دولت قبل چند نکته را مدنظر قرار داد؛ این گزاره تکراری و کهنه است اما بایستی باز هم تاکید و اذعان نماییم که عدم وجود نظارت بر دولت قبل عامل این گرفتاری ها و مصیبت هاست. اگر نهادهای نظارتی از جمله مجلس سیاسی بازی و مصلحت اندیشی را کنار گذاشته و طبق قانون عمل می نمودند امروز اینگونه یکی پس از دیگری از فسادها رونمایی نمی شد. این سوال جالب می تواند از مجلسی های محترم مطرح باشد در حالیکه امروز به این شکل برای دولت روحانی رگ گردن کلفت می کنند و بر سر جواد ظریف «ما» فریاد می زنند چرا در دولت قبل ساکت بودند و از تریبون بهارستان تنها مداحی می نمودند؟

«قضا یقه بقایی را هم گرفت» نیز عنوان خبری مربوط به دستگیری بقایی در روزنامه ی «جوان» بود.

اینکه توافق هسته یی امری لازم برای منافع ملی ایران هست یا نه و اینکه رفع تحریم ها می تواند در رفع چالش های داخلی به ویژه چالش های اقتصادی کارگشا باشد یا خیر، یکی از بحث های مطرح در روزنامه های امروز بود.

برخی روزنامه ها با انتقاد از مخالفان داخلی و خارجی توافق هسته یی میان ایران و 1+5، موفقیت در گفت و گوهای هسته یی را در راستای منافع ملی کشور توصیف کردند و برخی نیز کوشیدند با انتقاد از رفتار گذشته و کنونی آمریکا در مسیر مذاکرات، هرگونه گفت و گو با این کشور را زیر سوال ببرند. 

روزنامه ی اعتماد در یادداشتی با عنوان «چرایی مخالفت با توافق هسته ای نگرانی امنیتی یا منافع اقتصادی» با تاکید بر اینکه در سال های اوج درآمد نفتی، سوء تدبیر داخلی و سپس تحریم های خارجی، مانع روند رشد کشور شد و جهش اقتصادی کشورمان را عملا متوقف کرد، مخالفت کنونی برخی کشورهای منطقه با توافق هسته یی میان ایران و 1+5 را به موجب به وجود آمدن فرصت طلایی از این شرایط برای آنها دانست و نوشت: آنچه اکنون لازم است به آن توجه جدی تری داشته باشیم این است که از این فرصت تاریخی برای اعتلای جمهوری اسلامی و ارتقای شأن و جایگاه مردم شریف ایران در عرصه های اقتصادی، سیاسی و فرهنگی استفاده کنیم و اجازه ندهیم اختلاف سلیقه ها به منافع ملی ما آسیب بزند.

«گذشته خوب است، گذشته بد است!» هم عنوان سرمقاله ی روزنامه ی «سیاست روز» است که در آن با انتقاد از رفتار غرب در قبال ایران در جریان گفت وگوهای هسته یی، توافق هسته یی با آنان برای ملت ایران غیر قابل پذیرش توصیف شده و آمده است: این سئوال مطرح است که چگونه است که در باب ادعاهای ضد ایرانی غرب باید به گذشته تکیه کند و امروز و چشم انداز فردا محور اصلی نیست، اما دیدگاه ایران نسبت گذشته غرب باید فراموش شده و به آینده نگریست و به خاطر مجموع جنایات و خیانت ها و ضررهای گسترده ای که غرب به ملت ایران و این سرزمین وارد ساخته، نباید خسارتی ولو در اندازه یک عذرخواهی رسمی، از سوی ایرانیان طلب گردد. 

به نوشته ی سیاست روز، اصرار غرب بر این دوگانگی رفتاری اثبات گر آن است که نگاه آنان همچنان همان نگاه سلطه گرایانه است که مسلما ملت ایران هرگز پذیرنده توافق با کشورهایی که در این تصورات غوطه ور هستند نخواهد بود و توافق با آن را برابر با توافق بد دانسته و قطعا توافق نکردن را بهتر از چنین توافقی می داند.

روزنامه ی جوان هم در یادداشتی با عنوان «اصول امام و نقشه راه مذاکرات هسته ای» نوشت: باید دانست که در نگاه امام رسالت اصلی نظام اسلامی در تقویت اسلام ناب محمدی (ص) و مبارزه با اسلام امریکایی است و این خود جدی ترین شاخصی است که نشان می دهد که مذاکره با امریکا در موضوع هسته ای به معنای تنش زدایی با سلطه گران یا به اصطلاح تکیه بر تعامل با غرب استکباری نیست و نخواهد بود.

به ادعای جوان، بر اساس آموزه های امام باید به قدرت های سلطه گر غربی بی اعتماد بود و به وعده های آنها در مذاکرات نباید دل خوش کرد و در مقابل با اتکا به نیروی لایزال الهی، وعده های ذات باری تعالی را در نقطه کانونی محاسبات نخبگان قرار داد. 

در ادامه ی این یادداشت آمده است: راه حل چالش های اقتصادی کشور نه در نقاط خیالی و مذاکرات نیویورک، ژنو و لوزان، بلکه در تکیه بر ساخت اقتدار درونی و بالخصوص مشارکت دادن آحاد مردم است. هرگونه توافقی که عزت و استقلال جمهوری اسلامی ایران را مخدوش نماید در تعارض آشکار با اصول امام (ره) بوده و از سوی ملت ایران پذیرفته نخواهد شد. باید خاطرنشان نمود برای سنجش این تعارض یا عدم تعارض، بهترین و شفاف ترین معیارها، همان خطوط قرمزی است که در بیانات رهبر معظم انقلاب اسلامی بدان ها تصریح و تأکید شده است.

«هکتاری چهار هزار تومان» عنوان سرمقاله ی روزنامه ی «آفرینش» است که در آن بر اهمیت حفاظت از جنگل ها تاکید شده است. در این سرمقاله با اشاره به از بین رفتن بیش از 100 هکتار از اراضی جنگل های ایلام، نسبت به اعتبار اندک سازمان های مسوول برای رسیدگی به اراضی ملی از جمله مهار آتش سوزی در جنگل ها ابراز تاسف شده و آمده است: در حالی که خبرهایی از اطفا 95 درصدی آتش جنگل های ایلام به گوش می رسد، برخی مقامات مسول در سازمان جنگل ها از آسیب و از بین رفتن بیش از 100 هکتار از این اراضی خبر می دهند، که درنوع خود بسیار تاسف بار است. این آتش سوزی و نابودی جنگل ها درحالی است که برای ایجاد جنگل های دستکاشت هزینه و زمان بسیاری لازم است. صرفا برای ایجاد یک نهال یک یا دوساله هزینه ای بالغ بر 100 هزار تومان لازم است تا بتوان این نهال را برای کاشت آماده ساخت، حال بماند هزینه های فراهم سازی زمین، مراحل نگهداری و سایر هزینه های جانبی که برای رشد و نمو این نهال ها لازم و ضروریست است.

در ادامه آمده است: یکی از مراحل نگهداری و حافظت از این جنگل ها مربوط به بخش اطفا حریق می باشد که متاسفانه در سخترین و بحرانی ترین شرایط ممکن به سر می برند. بودجه ای که در سال گذشته از سوی وزارت جهاد و کشاورزی برای این بخش اختصاص داده شده درحدود 33 میلیارد تومان می باشد که تنها بخشی از آن پرداخت شده ودر سال 94 هنوز بودجه به این بخش اختصاص داده نشده و مسولان چشم به راه پرداخت همان بودجه قبلی هستند تا بتوانند درصدی از مشکلات را حل کنند.

به نوشته ی آفرینش، براساس آمار 16 میلیون هکتار وسعت جنگل های دست کاشت و طبیعی و 82 میلیون هکتار نیز اراضی مرتعی کشور می باشد، حال باید از خود سوال کرد برای هر هکتار از این اراضی چه مقدار ریالی باید در نظر گرفت که بتوان به وسیله آن بحث حفاظت، مقابله با حریق ، مقابله با تخریب و تصرفات، تامین نیروی انسانی کافی ، تامین تجهیزات ضروری، در نظر گرفت تا براساس این وسعت سرزمینی اعتبار کافی برای سازمان های ذی ربط فراهم شود؟! شاید پاسخ کمی سخت باشد، اما خوب است بدانید براساس بررسی های صورت گرفته از منابع آگاه و برخی آمارها،هرسال درحدود 4 هزارتومان برای هر هکتار اعتبار به سازمانهای مسول واگذار می شود که این باید حفاظت ، احیا، توسعه، بهره برداری ، اطفا حریق ، مقابله چرای غیرمجاز دام، مقابله با تخریب و تصرف ، تامین نیروی انسانی و... را شامل شود و به تمام این امور اختصاص یابد. آیا با اختصاص 4 هزار تومان می توان انتظار مدیریت و حفظ منابع طبیعی کشور را داشت؟!