طارق عزیز آخرین بازمانده از مقامات بلند پایه حزب بعث عراق و از نزدیکترین یاران صدام حسین، پیش از اجرای حکمش به دلیل سکته قلبی درگذشت. اما سرگذشت دیگر نزدیکان صدام حسین چه شد؟

مجله مهر نوشت: پیش از این بسیاری از نزدیکان دیکتاتور عراق یا اعدام شدند و یا در حمله نیروهای ائتلاف آمریکائی در این کشور به قتل رسیده اند. در این میان طارق عزیز جزء معدود کسانی است که به مرگ طبیعی مرده است.

عزیز در سال ۱۹۳۶ در یک خانواده مسیحی کلدانی در شهر موصل عراق به دنیا آمد. او که علاقه‌ ویژه‌ای به سیگار برگ و ویسکی داشت از دهه ۵۰ میلادی با صدام حسین آشنا و از قدیمی‌ترین افراد مورد اعتماد او بود. از سال ۱۹۶۳ به جرگه رهبران حزب بعث عراق پیوست و مسئول امور تبلیغات و سازماندهی حزب شد.

او پس از به قدرت رسیدن حزب بعث در سال ۱۹۶۷ نخست روزنامه "الثوره"، ارگان حزب بعث را هدایت کرد و سپس وزیر اطلاعات عراق شد.

در سال ۱۹۷۹ زمانی که صدام حسین به قدرت رسید طارق عزیز عضو شورای عالی فرماندهی انقلابی، بالا‌ترین نهاد رهبری عراق شد. چهار سال بعد از سوی صدام به عنوان وزیر خارجه منصوب شد و در سال ۱۹۹۱ به سمت معاونت نخست‌وزیری عراق رسید.

او که اندکی بعد از سقوط صدام حسین در سال ۲۰۰۳ دستگیر شد در اکتبر سال ۲۰۱۰ به اتهام پیگرد اعضای احزاب شیعه‌ای که اینک قدرت را در دست دارند به مرگ محکوم شد. طارق عزیز در سن ۷۹ سالگی درگذشت.

پیش از وزیر خارجه صدام معاون اول وی در ماه های گذشته توسط نیروهای عراقی کشته شد. وی یکی از رهبران بعثی حاضر در داعش محسوب می شد که تحت تعقیب سرویسهای امنیتی عراق قرار داشت.

عزت ابراهیم الدوری چند روز پس از اعدام صدام حسین از سوی طرفداران حزب بعث عراق به عنوان رهبر جدید حزب بعث معرفی شد. وی در سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ دو پیام ویدئویی منتشر کرده و تمام نیروهای ملی اسلامی عراق را به ائتلاف با یکدیگر و مقاومت در مقابل دولت بغداد فراخواند.

او از پیروان طریقت صوفیه نقشبندیه بوده و رهبر معنوی ارتش مردان نقشبندیه محسوب می‌شد که از گروه‌های شورشی فعال برای مقاومت علیه نیروهای خارجی مستقر در عراق و دولت بغداد است.

در جریان حمله نیروهای داعش در سال ۲۰۱۴ بسیاری از عزت ابراهیم به عنوان یکی از فرماندهان پشت پرده داعش در شمال عراق یاد می کردند. بنا به اعلام تلویزیون دولتی عراق عزت ابراهیم سرانجام توسط نیروهای ائتلاف عراقی در ۱۷ آوریل ۲۰۱۵ کشته شد.

علی حسن المجید التکریتی معروف به علی شیمیایی از شخصیت‌های مهم حزب بعث عراق پسر عموی صدام حسین بود و در سال ۲۰۱۰ میلادی با حکم یک دادگاه عراقی اعدام شد.

وی به عنوان عضو شورای فرماندهی انقلابی، در تصمیم‌گیری‌های مهم در زمان ریاست‌جمهوری صدام حسین شرکت داشت و مأمور سرکوب شورش‌های منطقه‌ای بود. او در ماه اوت سال ۲۰۰۳ و در پی اشغال عراق توسط نیروهای آمریکایی دستگیر شد. وی به دستور صدام سلاح‌های شیمیایی و میکروبی را علیه مردم عراق و ایران به کار گرفت.

نخستین بار در ژانویه ۲۰۰۷ به عنوان مسئول حمله شیمیایی به روستای کردنشین حلبچه (که به کشته شدن پنج هزار نفر انجامید) به اعدام محکوم شد. او سپس دو بار دیگر به اتهام سرکوب قیام شیعیان پس از حملهٔ عراق به کویت در سال ۱۹۹۱، و نیز به اتهام شرکت در کشتار و آواره کردن شیعیان در سال ۱۹۹۹، به اعدام محکوم شد.

طه یاسین رمضان یکی از مشاوران اصلی صدام بود و در جنایت دیکتاتور سابق عراق علیه شیعیان و کردها مشارکت موثر داشته است. او در سال ۲۰۰۷ در عراق اعدام شد.

وی‌ عضو شورای‌ فرماندهی‌ انقلاب‌ عراق‌ یعنی "بالاترین‌ نهاد حاکم‌ در عراق‌" بود و از سال‌ ‌۱۹۹۱‌ تا سقوط رژیم‌ سابق‌ عراق‌ در اوریل‌ سال‌ ‌۲۰۰۳‌‌ سمت‌ معاونت‌ رییس‌ جمهوری‌ را در اختیار داشت.

در دادگاه معروف به دادگاه صدام و همدستانش فقط بخاطر یکی از جرائم یعنی مشارکت در کشتار شیعیان روستای دجیل ابتدا به حبس ابد و سپس به اعدام محکوم شد. طه یاسین رمضان در سرکوب خشونت آمیز شیعیان عراق در سال ۱۹۹۱ و کاربرد اسلحه شیمیایی در حلبچه در سال ۱۹۸۸ دست داشته‌است.

برزان تکریتی

برزان ابراهیم الحسن التکریتی برادر ناتنی صدام حسین و رئیس استخبارات عراق در زمان صدام بود که در زمستان ۱۳۸۵ اعدام شد.

او از مسئولان اصلی کشتار دجیل در سال ۱۹۸۱ میلادی شناخته می‌شود که در طی آن به کیفر شلیک به سوی صدام از میان نخلستانهای دجیل، منطقه بمباران شد، کشتزارها و نخلستانها سوزانده و ۱۴۸ تن اعدام شدند و ماندگان به منطقه‌ای در مرز عربستان سعودی به زور کوچانده شدند.

برزان تکریتی از سال ۱۹۸۳ به مدت چندین سال به عنوان نماینده عراق در دفتر اروپایی سازمان ملل در ژنو خدمت می‌کرد. او در این سمت بارها بر اینکه رژیم عراق استوار بر مردم سالاری است، تاکید می‌ورزید.

همچنین دختر وی سجی همسر عدی پسر صدام بود. عدی به همراه برادرش در سال ۲۰۰۴ در بمباران‌های نیروهای ائتلاف امریکایی کشته شدند.

صدام کوچک آخرین بازمانده نزدیکان صدام

دختر صدام مهم ترین چهره زنده منصوب به صدام حسین است. رغد همچنین به رهبر غیر رسمی طرفداران صدام بدل شده است.

رغد ۳۹ ساله که مادر پنج فرزند است، به گفته یکی از نزدیکان آنان، لقب «صدام کوچک» را به دست آورده است. رغد، یکی از مشتریان دایم بوتیک‌های گران‌قیمت امان پایتخت اردن است و در یکی از بهترین محله‌های این شهر در تبعید زندگی می‌کند.

رغد به ندرت در عموم و رسانه‌ها صحبت می‌کند که علت آن قرارداد نانوشته وی با میزابان اردنی‌اش است، مبنی بر این که تا زمانی که او ساکت و از نظر سیاسی غیرفعال باشد، می‌تواند با سلامت و صحت کامل در اردن زندگی کند. او و «رنا»، خواهر دیگرش، به رغم این‌که شوهرانشان به دست صدام کشته شدند، به شدت به پدرشان وفادار هستند.

ملک عبدالله دوم، شاه اردن در اواسط سال ۲۰۰۳، پس از فرار این دو دختر به سوریه به آنها پناهندگی داد.