میانمار: نسل‌کشی خزنده
تا چندی پیش یعنی تا پیش از آنکه خبرهای مربوط به هزاران پناه‌جوی مسلمان «روهینگیا» منتشر شود، کمتر کسی در دنیا از وجود این گروه قومی مسلمان و رنج‌دیده خبر داشت. اکثر کسانی که به تایلند سفر می‌کردند، در آن کشور با افرادی روبه‌رو می‌شدند که در هتل‌ها و در پست‌ترین مشاغل خدماتی مانند ظرف‌شویی و... مشغول به کار بودند. بی‌تردید شمار بالایی از این مردم زحمتکش همان اقلیت مسلمان روهینگیا هستند که در کشور خود برمه یا میانمار حقی برای زندگی ندارند.
روهینگیایی‌ها برای سفر غیرقانونی به تایلند و کارکردن در ظرف‌شویی خانه‌های هتل‌ها و کشتی‌های صیادی در قبال روزی چند بات، انگیزه کافی دارند؛ زیرا این مردم در کشور خود میانمار زندگی به‌مراتب دشوارتری دارند و به گفته فعالان حقوق بشر از ٣٥ سال پیش به‌نوعی «نسل‌کشی خزنده» علیه آنان آغاز شده است.
بااین‌حال بحران اخیر پناه‌جویان، نظرها را به موقعیت فاجعه‌بار اقلیت مسلمان و ٨٠٠ هزار نفره روهینگیا جلب کرده است. تا چندی پیش حتی سیاست‌مداران غربی نیز در سفرهای خود به میانمار تنها به تحسین پیشرفت‌های این کشور برای برقراری دموکراسی و اقتصاد بازار آزاد می‌پرداختند، بدون آنکه کمترین توجهی به موقعیت دلخراش و فاجعه‌بار مسلمانان روهینگیا نشان دهند. اما این‌روزها لحن سیاست‌مداران غربی در مورد میانمار تغییر کرده است. به‌عنوان مثال «باراک اوباما»، رئیس‌جمهور آمریکا همین هفته گذشته اعلام کرد که چنانچه دولت میانمار به سرکوب اقلیت روهینگیا ادامه دهد، تحریم‌ها علیه این کشور تشدید خواهد شد. «نجیب رزاق»، نخست‌وزیر مالزی، نیز فرار مسلمانان روهینگیا را به‌دلیل «مشکلات داخلی» میانمار عنوان کرد و گفت که کشورهای دیگر نمی‌توانند در مورد این مشکلات نقشی داشته باشند.
بسیاری از سازمان‌های بین‌المللی حقوق بشری و ناظران سیاسی نیز رژیم میانمار را مسبب اصلی این بحران پناه‌جویان می‌دانند. «لیلیان فان»، یکی از پژوهشگران انستیتوی بریتانیایی موسوم به «توسعه ماوراء بحار» می‌گوید:«باید شرایط زندگی این اقلیت مسلمان در میانمار بهبود یافته و از اخراج آنان از کشور جلوگیری به عمل آید».
این اقلیت مسلمان از نظر دولت میانمار به‌عنوان یکی از ١٣٥ گروه قومی این کشور به رسمیت شناخته نمی‌شود و به همین ترتیب شهروندی میانمار به آنان تعلق نمی‌گیرد. پیامد این مسئله نه تنها محرومیت این مردم از حق تحصیل و برخورداری از بیمه‌ها و خدمات درمانی بلکه آزارها و حملات خشونت‌باری است که از سوی گروه‌های افراطی و متعصب و با حمایت نیروهای امنیتی علیه آنان انجام می‌گیرد. به گزارش سازمان دیده‌بان حقوق بشر در سال‌های ٢٠١٢ و ٢٠١٣ بیش از ٢٠٠ مسلمان روهینگیا به دست این مهاجمان کشته شده و از آن زمان ١٤٠ هزار نفر از این مردم در اردوگاه‌ها زندگی می‌کنند.
اما وضعیت ساکنان این اردوگاه‌ها طی سال گذشته سخت‌تر از قبل نیز شده است، زیرا به گزارش سازمان ملل، اراذل اوباش خشمگین به این اردوگاه‌ها و دفاتر نهادهای غیردولتی نیز حمله می‌برند. بر پایه همین گزارش، وضعیت دارویی و غذایی ساکنان این اردوگاه‌ها به‌شدت وخیم است و در همین اردوگاه‌ها است که آوارگان مسلمان روهینگیا با قاچاقچیان انسان روبه‌رو شده و به آن سفرهای خطرناک دریایی تن می‌دهند. براساس اطلاعات موجود، طی دو سال گذشته بیش از یکصد هزار نفر از مسلمانان روهینگیا خاک میانمار را ترک کرده‌اند.
این اقلیت قومی در واقع قربانی اصلی تحولات دموکراتیک میانمار که از سال ٢٠١٠ آغاز شد، به شمار می‌آیند، زیرا با بازترشدن فضا و کاهش سانسورها، درواقع این موقعیت نصیب گروه‌های رادیکال بودایی شد تا با شدت و حدت بیشتری علیه روهینگیایی‌ها تبلیغ و افکار عمومی را بر ضد آنان تهییج کنند. در حال حاضر نیز دولت میانمار قانونی به نام «حمایت از مذهب و نژاد» به تصویب رسانده است که براساس آن، زنان روهینگیا تنها هر سه سال یک‌بار حق زایمان دارند. سازمان دیده‌بان حقوق بشر تصویب این قانون را نقض آشکار حقوق اساسی یک اقلیت قومی می‌داند که پیامدهای زیادی خواهد داشت. از قرار معلوم مبتکر اصلی این قانون گروهی از بودایی‌های متعصب موسوم به «ما با تا» هستند؛ همان گروهی که با زشت‌ترین و موهن‌ترین الفاظ از مسلمانان یاد می‌کنند.
اما دولت میانمار با وجود اعتراض‌های جامعه بین‌المللی، همچنان از اعطای شهروندی به مسلمانان روهینگیا خودداری کرده و حتی از به‌کارگیری نام روهینگیا نیز ابا دارد و این اقلیت مسلمان را «بنگالی» خطاب می‌کند. یکی از دیپلمات‌های برمه‌ای در سازمان‌ملل می‌گوید: «ما چیزی به نام روهینگیا نداریم. مردم میانمار چنین عنوانی را نمی‌پذیرند و در آینده نیز آن را به کار نخواهند برد. این نام هیچ پیوندی با تاریخ ما ندارد». و این در حالی است که اقلیت روهینگیا از ١٥٠ سال پیش و در واقع، سال‌ها قبل از استقلال میانمار در این کشور زندگی می‌کنند.
حاکمان میانمار به بحران اخیر پناه‌جویان نیز توجهی ندارند و حتی اعلام کرده‌اند این پناه‌جویان حق بازگشت به کشور را ندارند. مسلمانان روهینگیا در میان اپوزیسیون کشور نیز حامی و نماینده‌ای ندارند و حتی «آنگ سان سوچی»، قهرمان ملی حقوق بشر میانمار و برنده جایزه صلح نوبل، نیز در مورد آنان صحبتی نمی‌کند، زیرا خانم سوچی و سران احزاب مخالف در حال حاضر تنها به فکر پیروزی در انتخابات پارلمانی پایان سال جاری و راه‌یافتن به مجلس جدید میانمار هستند.
«لکس ریفل»، پژوهشگر بنیاد بروکینگز، می‌گوید: «هرگونه موضع‌گیری مثبت خانم سوچی در مورد روهینگیا می‌تواند به قیمت ازدست‌رفتن آرای وی تمام شود. اسلام‌ستیزی در میانمار به اندازه‌ای گسترده است که حتی برای از دور خارج‌کردن و نابودی آینده سیاسی شخصیتی مانند آنگ سان سوچی نیز کفایت می‌کند».
و صدالبته مسلمانان روهینگیا هیچ نقشی در انتخابات نیز ایفا نمی‌کنند، زیرا آنان درواقع، شهروند میانمار محسوب نشده و به این ترتیب از حق شرکت در انتخابات نیز برخوردار نیستند.
منبع: روزنامه شرق
گزارش خطا
آخرین اخبار