فیلم‎های هالیوود و سیاست‌خارجی آمریکا

از سال‌ها پیش و همزمان با اوج گیری صنعت سینما در هالیوود، همواره این بحث مطرح بوده که در ایالات متحده، صنعت فیلم سازی و سیاست، ارتباط نزدیک و تنگاتنگی با یکدیگر دارند؛ اما شاید دانستن این نکته بسیار جالب باشد که از دید برخی تحلیلگران سیاسی، این ارتباط فرا‌تر از یک روند عادی بوده و برخی فیلم‌های هالیوود، اساساً به منظور توجیه سیاست‌های کلان آمریکا ساخته می‌شوند.

به گزارش صدای ایران به نقل از تابناک، نشریه آمریکایی «فارن پالیسی» در مطلبی به بررسی نمود سیاست‌های کلان دولت آمریکا در صنعت سینمای این کشور پرداخته و در این راستا، برخی از مهم‌ترین فیلم‌های توجیه گر راهبردهای ایالات متحده را معرفی نموده است.

در این مطلب، «پیتر فیور» به بیان تجربه خود از ارائه درسی در دانشگاه با نام «راهبرد کلان آمریکا در قالب فیلم‌ها» پرداخته و می‌نویسد، در این درس، وی صرفاً بر سیاست خارجی آمریکا و نمود این سیاست خارجی در فیلم‌های آمریکایی پراخته است.

از سوی دیگر، وی تمرکز خود را بر فیلم‌های عامه پسند نمایش داده شده در سینماهای آمریکا گذارده و فیلم‌های مستند را از مطالعه خود جدا کرده، زیرا فیلم‌های عامه پسند دارای قابلیت تأثیرگذاری بیشتر بر عموم مردم و همچنین سیاستگذاران هستند.

فیلم‌های عامه پسند، برداشتی مشخص از نقش جهانی آمریکا به نمایش می‌گذارند و این کار را در چهارچوبی «زمانمند» انجام می‌دهند، به گونه‌ای که یک فیلم درباره جنگ ویتنام، با فیلمی که سال‌ها بعد درباره همین جنگ ساخته شده، بسیار متفاوت است.

فیور اشاره می‌کند، با وجود این، انتخاب یک لیست مشخص از فیلم‌ها که در چهارچوب مورد نظر گنجانده شوند، کار آسانی نیست. طبعاً درباره برخی از فیلم‌ها، مثل «دکتر استرنج لاو»، «اینک آخرالزمان» و «طلوع سرخ» اجماع بیشتری میان منقدان وجود دارد؛ اما این اجماع در همه موارد درست نیست.

بنا بر این گزارش، گنجاندن نام برخی فیلم‌ها در لیست، نه به واسطه ظرافت و هنری بودن آن‌ها، بلکه به این دلیل بوده که به خوبی توانسته‌اند بازتاب دهنده یک مقطع زمانی مشخص باشند؛ برای نمونه، فیلم Stripes مورد اقبال منقدین قرار نگرفت، ولی به خوبی توانست نمایانگر دوره رخوت پس از جنگ ویتنام و ناکامی‌های ارتش آمریکا باشد.

اما در میان دوره‌های سیاست خارجی آمریکا، یافتن فیلمی که با دوره تنش زدایی (میان آمریکا و شوروی) انطباق داشته باشد، کاری دشوار است. در واقع، فیلم چندان بزرگ و مشهوری که به دوره تنش زدایی بپردازد وجود ندارد. البته می‌توان با استفاده از مجموعه فیلم‌های «جیمز باند»، کل دوران جنگ سرد را توضیح داد.

گفتنی است، برخی فیلم‌های دیگر همچون «جنگ چارلی ویلسون» که به موضوع پایان جنگ سرد می‌پردازد، دید تحریف شده‌ای از تاریخ ارائه می‌دهند.

برخی بر این باورند که دلیل وجود نداشتن فیلمی مهم درباره دوره تنش زدایی این است که در این دوره، تمرکز سیاسی آمریکا به سمت داخل معطوف و به دنبال آن، آثار سینمایی نیز متوجه مشکلات داخلی شده و کمتر به حوزه سیاست خارجی توجه نشان دادند. البته این توضیح نمی‌تواند روشنگری کاملی در این زمینه باشد.

به هر حال، فیور در ایان این مطلب، فهرستی از فیلم‌های مرتبط با حوزه سیاست خارجی آمریکا را بر پایه موضوع و یا دوره تاریخی طبقه بندی کرده است:

دیدگاه‌های گوناگون نسبت به مبارزه با تروریسم: ۱ـ اقدام دلیرانه،
۲ـ سی دقیقه پس از نیمه شب.

توجیه جنگ: ۱ـ چرا ما می‌جنگیم؟ قسمت اول: مقدمه‌ای بر جنگ،
۲ـ چرا ما می‌جنگیم؟ قسمت هفتم: جنگ به آمریکا می‌رسد.

مجموعه نظامی ـ صنعتی آمریکا و جنون هسته‌ای: ۱ـ هفت روز در ماه می،
۲ـ دکتر استرنج لاو یا چگونه من آموختم که نگرانی را کنار بگذارم و به بمب عشق بورزم.

دیدگاه‌های مختلف درباره جنگ ویتنام: ۱ـ کلاه سبز‌ها،
۲ـ اینک آخرالزمان.

دوره تنش زدایی: ۱ـ جاسوسی که عاشق من بود،
۲ـ روس‌ها می‌آیند، روس‌ها می‌آیند.

دوره رخوت پس از جنگ ویتنام: ۱ـ بودن در آنجا،
۲ـ Stripes.

آسیب پذیری آمریکا: ۱ـ طلوع سرخ،
۲ـ War Games.

خیزش دوباره آمریکا: ۱ـ رمبو ۳،
 ۲ـ راکی ۵،
۳ـ Top Gun.
 
پایان جنگ سرد: ۱ـ جنگ چارلی ویلسون،
۲ـ خورشید در حال طلوع.

بدبینی به دوره پس از جنگ سرد: ۱ـ سقوط شاهین سیاه،
 ۲ـ سگ را بجنبان.

مسأله عراق: ۱ـ سیریانا،
 ۲ـ The Hurt Locker.