دروغ بزرگ را چه کسی در تبریز گفت؟/ پایان نازیبای لیگ چهاردهم

روزی که می‌توانست یکی از روزهای تاریخی فوتبال ایران باشد، با یک «دروغ بزرگ» به یکی از تلخ‌ترین روزها تبدیل شد. بدون تردید اتفاقی که جمعه‌شب در تبریز رخ داد، در دنیا بی‌سابقه بوده و برای همیشه در تاریخ فوتبال ثبت می‌شود. آنهایی که جمعه‌شب پای تلویزیون، هفته پایانی لیگ برتر فوتبال را می‌دیدند، پس از پایان بازی حساس تراکتورسازی- نفت تهران صحنه‌هایی را دیدند که قابل درک نبود. شبکه سوم به‌طور هم‌زمان تصاویر هر دو ورزشگاه نقش جهان اصفهان و یادگار امام تبریز را نشان می‌داد، با به صدا درآمدن سوت پایان بازی تراکتورسازی، بازیکنان و هواداران هر دو تیم تراکتورسازی و سپاهان جشن قهرمانی گرفتند. دیدن این تصاویر باورنکردنی بود. مشخص نبود چرا بازیکنان و هواداران تراکتور مانند قهرمانان به داخل زمین ریختند و خوشحالی کردند، شادمانی‌ای که هیچ همخوانی‌ای با تیمی که قهرمانی را از دست داده، ندارد. اتفاقات آن‌قدر مشکوک بود که خیلی‌ها تصور کردند جدول را اشتباه متوجه شدند یا بازی تراکتورسازی ٣-٣ نشده است. اما واقعیت، پس از دقایقی مشخص شد. یک دروغ، چنین صحنه‌های عجیبی را به وجود آورده بود. به تبریزی‌ها گفته شده بود بازی سپاهان- سایپا مساوی شده و آنها قهرمان شده‌اند. دلیل شادی آنها این خبر دروغین بود. پس از دقایقی واقعیت مشخص و یک برگ سیاه به کارنامه فوتبال ایران اضافه شد. 

داستان از این قرار بوده که در دقیقه ٨٨ بازی، فردی از جایگاه ویژه بازی به سمت رختکن تراکتورسازی می‌آید و می‌گوید بازی سپاهان مساوی شده است. در پی این خبر، مربی تراکتورسازی بازی تأخیری را در دستور کار قرار می‌دهد. بازیکنان تراکتورسازی با بازی تأخیری مسابقه را مساوی به پایان می‌رسانند و خوشحال، مانند قهرمانان به داخل زمین می‌ریزند. هواداران هم به داخل زمین هجوم می‌آورند تا اولین قهرمانی تراکتورسازی در تاریخ لیگ را جشن بگیرند. دقایقی بعد پس از اینکه واقعیت مشخص می‌شود، اتفاقات تلخی در تبریز رخ می‌دهد. از تخریب صندلی‌های ورزشگاه گرفته تا مسائل دیگر. منصور قنبرزاده، مدیرعامل نفت تهران، اولین مقام مهمی بود که جمعه‌شب درباره اتفاقات عجیب ورزشگاه توضیح داد. او به ایسنا گفت: «اتفاق عجیبی در ورزشگاه رخ داد. ما از طریق تلویزیون از داخل رختکن بازی‌های دیگر را پیگیری می‌کردیم، اما از دقیقه ٨٧ شبکه‌های تلویزیونی، رادیویی و حتی شبکه موبایل قطع شد و هیچ راه ارتباطی نداشتیم. در همان لحظات بود که اعلام کردند دیدار سپاهان و سایپا در اصفهان ٢بر٢ مساوی شده است!» البته مسئولان قطع شبکه موبایل و تلویزیون را تأیید نمی‌کنند و عنوان می‌کنند که به‌دلیل شلوغی، موبایل آنتن نمی‌داده است. 

به‌هرترتیب قهرمانی چهاردهمین دوره لیگ برتر در شرایطی به سپاهان رسید که به‌دلیل اتفاقات چند دقیقه پایانی این قهرمانی با حرف‌وحدیث همراه شد. تراکتورسازی مدعی است اگر می‌دانسته بازی سپاهان مساوی نشده در آن هشت دقیقه (بازی شش دقیقه وقت اضافی داشت) حمله می‌کرد و گل چهارمش را می‌زد. تونی آن‌گونه بازی را دفاعی نمی‌کرد و ستاره تیمش (ادینیو) را بیرون نمی‌کشید. تونی اولویرا، سرمربی پرتغالی تراکتورسازی، معتقد است سپاهان با کلک قهرمان شده است: «فغانی در بازی با سپاهان یک پنالتی به نفع حریف گرفت و شکست ما را رقم زد. فغانی در طول فصل با قضاوت‌هایش سپاهان را از پایین جدول بالا آورد و این تیم قهرمان شد. فغانی قهرمان لیگ برتر را تعیین کرد و هواداران به‌خاطر قضاوت‌های نادرست این داور در بازی‌های تراکتور ناراحت هستند. آنها به ما کلک زدند و نباید فغانی به تبریز می‌آمد، بلکه باید به اصفهان می‌رفت و در جشن قهرمانی سپاهان شرکت می‌کرد». در سوی دیگر نفت هم مدعی است. آنها می‌گویند که اگر تراکتورسازی در چند دقیقه آخر بی‌محابا حمله می‌کرد فضا برای ضدحمله زدن نفت ایجاد می‌شد و گل چهارم را می‌زد. علیرضا منصوریان، سرمربی نفت تهران، چنین نظری دارد. «این هشت دقیقه زشت را هشت دقیقه تلخ تاریخ فوتبال ایران می‌دانم. اگر این نتیجه کذب اعلام نمی‌شد بازیکنان تراکتورسازی خود را زمین نمی‌زدند تا وقت تلف شود، آنها حتما حمله می‌کردند و ما در ضدحمله تکلیف بازی را معلوم می‌کردیم». سپاهانی‌ها هم می‌توانند مانند این دو باشگاه مدعی باشند. شاید اگر دروغ بزرگ در تبریز گفته نمی‌شد بازهم بازی تراکتور- نفت مساوی می‌شد و قهرمانی سپاهان زیر سؤال نمی‌رفت. 

از همان جمعه ‌شب، پس از اینکه حقایق بازی افشا شد، این سؤال پیش آمد: چه کسی این دروغ را گفته است؟ ابتدا گفته شد کار مسئولان لیگ و فدراسیون بوده و آنها برای اینکه آرامش ورزشگاه حفظ شود به نیمکت تراکتورسازی این دروغ را گفته‌اند. البته همان جمعه‌شب مسئولان فدراسیون این موضوع را شدیدا تکذیب کردند. شمس محمدی، ناظر فدراسیون فوتبال دراین‌باره به فارس گفت: «به هیچ عنوان من این خبر را مخابره نکردم. در آن زمان آن‌قدر جو استادیوم ویژه بود که نمی‌توانستیم کاری انجام دهیم. برقراری ارتباط از طریق موبایل هم امکان‌پذیر نبود». غلامرضا بهروان، رئیس کمیته مسابقات سازمان لیگ هم مسئولان فدراسیون را بی‌گناه می‌داند و می‌گوید، فردی از جایگاه ویژه این خبر را به نیمکت رسانده. آن فرد آنتونیو اولیویرا پسر تونی الیویرا بوده، البته آنتونیو هم تنها منتقل‌کننده خبر بوده نه منشأ آن. کاظم شهریاری، مسئول رسانه‌ای تراکتورسازی، دراین‌باره به ایسنا گفت: «من و آنتونیو از نیمکت تیم اخراج شده بودیم و ادامه بازی را از روی سکو‌ها ورزشگاه یادگار امام تماشا می‌کردیم. شایعه تساوی بازی سپاهان و سایپا از بین سکو‌ها بیرون آمد. آنتونیو هم بلند شد تا خبر را به نیمکت تیم برساند؛ به او گفتم صبر کند تا من صحت این خبر را پیگیری کنم، اما آنتن موبایل‌ها قطع شده بود».

به‌هرحال با گذشت ساعت‌ها از پایان بازی هنوز مشخص نیست منشأ اصلی خبر چه کسی بوده و آن فرد با چه هدفی این کار را انجام داده یا آنتن‌دهی موبایل چرا قطع شده. مهدی‌تاج، رئیس سازمان لیگ، تأکید دارد با متخلفان برخورد خواهد شد. «اینکه گفته شد بازی سپاهان و سایپا با نتیجه تساوی در جریان است کار کثیفی بود و با فرد یا افراد دروغ‌گویی که چنین شایعه‌ای را ساختند، باید برخورد جدی صورت بگیرد. کار بسیار بد و زشتی صورت گرفت که به‌هیچ‌وجه مورد تأیید ما نیست. ما از کمیته انضباطی خواسته‌ایم به‌طور جدی این موضوع را پیگیری کند».

فعلا در تبریز همه از اتفاقات رخ داده عصبانی‌اند، از فردی که این دروغ را گفته و داور بازی به‌عنوان متهمان اصلی نام برده می‌شود. تبریزی‌ها معتقدند علیرضا فغانی، داور بازی، بی‌دلیل آندرانیک تیموریان را اخراج کرد و یک پنالتی آنها را هم نادیده گرفت. تخریب صندلی‌های ورزشگاه واکنش فوری هواداران بود. دیروز مقامات سیاسی آذربایجان شرقی و چند نماینده مجلس نسبت به اتفاق جمعه واکنش نشان دادند. آنها با تقدیر از متانت هواداران تراکتور خواستار رسیدگی به این اتفاق شدند. 

محمداسماعیل سعیدی، نماینده مردم تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس شورای اسلامی، دراین‌باره به ایسنا گفت: «با یک شایعه در این بازی با احساسات تماشاگران بازی کردند. تابلویی که به‌منظور اطلاع‌رسانی در این ورزشگاه نصب شده است کار نمی‌کرد و در این بازی حساس ضروری بود اطلاعات به‌صورت مستقیم به اطلاع تماشاگران و تیم‌ها برسد. شایعاتی در این بازی روی داد که ضروری است هرچه سریع‌تر منشأ و مبدأ این شایعات شناسایی و معرفی شود و این حق مردم است که از جزئیات این موضوع اطلاع داشته باشند. قطع‌بودن سیستم‌های ارتباطی در این ورزشگاه موضوعی است که باید مورد توجه قرار گیرد من بشخصه بارها تلاش کردم تا از طریق تلفن همراه تماس حاصل کنم که مقدور نبود و مسئولان مخابرات باید پاسخ‌گوی این موضوع باشند، اگر مشکلی وجود داشت باید قبل از بازی پیش‌بینی و برطرف می‌شد.» باید دید آیا در آینده واقعیت آشکار می‌شود یا خیر؟ به‌هرحال آنچه واضح است پیامدهای دروغ بزرگ تبریز سال‌ها بر فوتبال ایران سایه خواهد انداخت.