صفحات اینستاگرام در ایران چگونه فیلتر می‌شوند‌؟

سایت گلوبال وویس آنلاین با انتشار گزارش تازه‌ای نتایج یک بررسی علمی – تحقیقاتی چگونگی فیلتر‌شدن صفحات اینستاگرام در ایران را مورد بررسی قرار داده است. این سایت نتیجه‌گیری کرده که فیلتر این صفحات هوشمندانه است و جزئیات بیشتری درباره آن را بیان کرده است.

به گزارش صدای ایران به نقل از خرداد، این سایت با اشاره به پروژه انجام شده در سطح فنی می‌نویسد: در این پروژه تحقیقاتی که در مقیاس کوچک انجام شده لایه‌هایی فنی مورد مطالعه قرار گرفته‌اند. همچنین صفحات اینستاگرام با صفحات مشابه وب مقایسه شده‌اند تا درک بهتری از چگونگی روند فیلترشدن صفحات بدست اوریم.

نتایج این بررسی نشان می‌دهد که برخلاف آنچه فعالان حقوق بشری غربی می‌گویند چهره‌های معدود سیاسی صفحاتشان در اینستاگرام مسدود شده است. این سایت با اشاره به اظهارات محمود واعظی وزیر فناوری و ارتباطات درباره استفاده آزمایشی از سیستم فیلتر‌کردن هوشمند صفحات در فضای مجازی می‌نویسد: او در دسامبر سال ۲۰۱۴ این موضوع را مطرح کرد. این در حالیست که سیستم هوشمند فقط در قبال سایت‌هایی کارآیی دارند که با پیشوند «اچ تی تی پی» هستند و با استفاده از «اچ تی تی پی اس» می‌توان از مانع فیلتر عبور کرد.

این سایت با اشاره به چگونگی انچام پژوهش حاضر و روش آن می‌نویسد: در این بررسی 15.238 صفحه به صورت آزمایشی مورد بررسی قرار گرفتند که از آن‌ها ۹۸۳ صفحه مسدود شده بودند. برای درک محتویات صفحات فیلتر شده ۷۸ نمونه از صفحات مسدود شده و ۵۵ صفحه از صفحات مسدود نشده را مورد بررسی قرار داده شده و دسته‌بندی موضوعی شدند. نتیجه‌گیری نشان داد که برای فیلتر از «دیپ پاکت اینسپکشن» استفاده شده است. نتایج نشان می‌داد که فیلتر امکان‌پذیرشده و انتخابی بوده چرا که هیچ رمزگذاری داده‌ای بین سرور و نرم‌افزار تلفن همراهی که از طریق آن به اینستاگرام فرستاده شده وجود نداشته است. در نتیجه بدون رمزگذاری فیلتر برای ایران آسان بوده است.

این سایت در ادامه اشاره کرده که ۴۶ صفحه از ۷۸ صفحه فیلتر‌شده در اینستاگرام مربوط به مجلات تخصصی مد و هنرمندان بوده‌اند. نکته جالب اینجاست که سایت‌های برندهای عرصه مد مثل گوچی فیلتر نبوده‌اند اما حساب‌های آن‌ها در اینستاگرام مسدود شده‌اند. این سایت نتیجه‌گیری می‌کند که ایران بر اساس محتویات صفحات در اینستاگرام فیلتر را انجام نمی‌دهد. به جز صفحه جاستین بیبر تمام سلبریتی‌های دیگری که صفحات اینستاگرامشان در ایران فیلتر شده زن بوده‌اند.

این سایت در پایان خاطرنشان می‌سازد که بازبودن صفحاتی چون شبکه «فاکس‌نیوز» یا «بی‌بی‌سی فارسی» در اینستاگرام در عین فیلتر‌بودن سایت‌های آن‌ها نشان از عدم هماهنگی در سیاستگذاری ایران در حوزه فیلتر دارد. این سایت اشاره می‌کند که احتمالا به دلیل آنکه اینستاگرام تنها حاوی عکس کاربران است اما در سایت امکان به اشتراک‌گذاری نوشته بیشتر است علت اصلی سهل‌گیری ایران نسبت به اینستاگرام بدین خاطر بوده باشد. همچنین، به نظر می‌رسد عمده نگرانی مقام‌های ایران از اینستاگرام تهدید ارزش‌های اسلامی و نفوذ هنجارهای غربی باشد و علت اصلی فیلتر اکثر صفحات مربوط به سلبریتی‌ها نیز همین موضوع است.