تحقیق و تفحص از گردش مالی کمیته امداد

کمیته امداد امام خمینی(ره) از بزرگ‌ترین نهادهای مددکاری اجتماعی ایران به‌شمار می‏‌رود. طبق آخرین آماری که این نهاد ارائه داده و مربوط به پایان سال 91 است حدود 3 میلیون و 800 هزار نفر تحت حمایت این سازمان قرار دارند.

به نوشته آرمان، در این میان، بیشترین آمار مربوط به حمايت ايتام، بي‌سرپرستان، ازكارافتادگان و معلولان است که حدود 2‌میلیون نفر را شامل می‌شود. منابع مالي كميته امداد امام خميني‌(ره) از 10 طريق تأمين مي‌شود. ازجمله اعتبارات و كمك‌هاي دولت، درآمدهايي كه به‌عنوان هدايا و كمك‌هاي مردمي از طريق مردم، سازمان‌ها و نهادها اعم از نقدي و غيرنقدي و صدقات كه به عنوان درآمد محلي يا درآمد حاصل از بخش‌ها و امور اقتصادي عايد کمیته امداد مي‌شود.

همچنین، برخی موارد مصرف این درآمدها نیز چنین تعریف شده است: طرح مددجويي، حمايت خانواده زندانيان، اموربيمه و خدمات بهداشتي و درماني اقشار نيازمند، خدمات فرهنگي و آموزشي، خدمات عمراني، تأمين مسكن براي مددجويان، ساختمان‌سازي براي مددجويان، كمك به حل مشكل مسكن نيازمندان غير تحت‌پوشش، طرح جبران ديه وكمك به زندانيان بدهكار، پيگيري مسائل حقوقي – قضايي مددجويان و طرح بازگشت مهاجران.

درآمد 180 میلیاردی صندوق‌های صدقات

براساس اعلام دفترآمار این نهاد میزان صدقه جمع‌آوری شده در کل کشور ماهانه بیش از 150 میلیارد ریال (15 میلیارد تومان) است به‌طوری که، در استان‌ها و شهرهای بزرگ این مبلغ متفاوت است. همچنین، درآمد کمیته امداد از محل صندوق‌های صدقات سال 91 حدود 180 میلیارد تومان بوده است. معاون مشارکت‌های مردمی کمیته امداد امام خمینی(ره) گفته است: کمیته امداد درنظر دارد تعداد این صندوق‌ها را به 10 میلیون صندوق افزایش دهد. سعید ستاری با بیان اینکه هم‌اکنون، صدقات به سه شکل سنتی، مکانیزه و الکترونیکی جمع‌آوری می‌شود، خاطرنشان کرده است: با برنامه‌ریزی‌های انجام شده، صندوق صدقات به‌صورت مکانیزه با عنوان صندوق‌های نسل جدید برای ایمنی هرچه بیشتر تجهیز می‌شود که این نهاد درنظر دارد تمامی صندوق‌های صدقات کشور را با استفاده از نسل جدید صندوق‌ها ایمن کند. به گفته او، تاکنون از 280هزار صندوق صدقات بزرگ و متوسط در معابر، 50هزار صندوق مکانیزه و 200 صندوق الکترونیکی درتهران نصب شده و هدف‌گذاری این نهاد برای نصب 500 صندوق الکترونیکی دیگر ادامه دارد. با این وجود، تنها بخش کمی از درآمدهای کمیته امداد از طریق صندوق صدقات جمع‌آوری می‌شود هر چند، این کمیته در سال‌های اخیر گزارش شفافی درباره درآمدها و هزینه‌هایش ارائه نکرده است.

کمیته امداد و کمک‌های خارجی

كميته امداد بخشي از درآمدهاي خود را هم صرف كمك به كشورهاي خارجي مي‌كند. برای مثال، سوريه، لبنان، آذربايجان، تاجيكستان، افغانستان، فلسطين و عراق طي سال‌هاي گذشته كمك‌هاي مالي بسياري از كميته امداد دريافت كرده‌اند. براساس گفته‌های محمد محمدی‌فرد، معاون اموربین‌الملل کمیته امداد تمامی کمک‌های خارجی این نهاد تنها یک درصد از بودجه‌اش را دربرمی‌گیرد. مسئولان کمیته امداد اعلام کرده‌اند منابع موردنیاز برای کمک‌های خارجی از طریق صدقات مردمی تامین می‌شود. بیشترین کمک‌های این نهاد هم طی سال‌های گذشته به غزه بوده است.

براساس اعلام معاون بین‌الملل کمیته امداد کمک 150 هزار دلاری در کنار هزینه‌های ساخت درمانگاه و پارک تفریحی در نوار غره شاخص‌ترین بخش کمک‌های مالی کمیته امداد به اهالی این منطقه بوده است. کمیته‌امداد از بزرگ‌ترین نهادهای مددکاری اجتماعی است که با هدف خدمت به مردم شکل گرفت. از این‌رو، شفافیت مالی این سازمان باید برای مردم عیان باشد و ابهاماتی در این زمینه وجود نداشته باشد. علاوه بر این، بسیاری از مردم که کمک‌های خود را به کمیته امداد می‏‌سپارند حق دارند تا در رابطه با سرنوشت کمک‌های خود اطلاعات لازم را کسب کنند.

در این راستا، مهر سال گذشته، یک عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس خبر داده بود که طرح تحقیق و تفحص از کمیته امداد در ۶ محور کلید خورده است. فتح‌ا... حسینی همچنین اضافه کرده بود که این طرح به امضای ۱۶ نفر از نمایندگان مجلس رسید. با این حال این طرح در دستور کار قرار نگرفت. به‌تازگی، با بیان اینکه 12 نماینده مجلس طرح تحقیق و تفحص از کمیته امداد را امضا کرده‌اند، به گفته نایب‌رئیس کمیسیون اجتماعی مجلس، تحقیق و تفحص از کمیته امداد حول 4 محور اساسی کلید خورده که یکشنبه هفته آینده تقدیم هیأت‌رئیسه خواهد شد. با ارائه دادن این طرح در یکشنبه هفته آینده، پس از بررسی در کمیسیون و رأی گیری در صحن علنی مجلس کمیته تحقیق و تفحص، کار ادامه پیدا خواهد کرد. طرح تحقیق و تفحص درحالی کلید خورده است که این نهاد اقدام به، به‌روزرسانی آمار و گزارشات خود نکرده است و آخرین آمار و اطلاعات مربوط به سال 91 می‌شود.

محورهای تحقیق و تفحص از کمیته امداد

در همین زمینه، نایب‌رئیس اول کمیسیون اجتماعی مجلس می‌گوید: کمیته امداد امام خمینی(ره)، یک نهاد ارزشی و انقلابی است و به همین دلیل نسبت به تکالیف و وظایفش باید حساسیت بیشتری وجود داشته باشد. سالار مرادی ادامه می‌دهد: نباید کم‌کاری و مشکلاتی که در بدنه کمیته امداد وجود دارد به اصل موضوع خدشه‌ای وارد کند. او در رابطه با محور‌های طرح تحقیق و تقحص از کمیته امداد عنوان می‌کند: یکی از محورهای این طرح بحث درآمد‌ها و هزینه‌هاست. به‌گفته سالاری، آمار مربوط به خانواده‌هایی که توسط کمیته امداد توانمندسازی شده‌اند نیز از دیگر محور‌های تحقیق و تفحص است. این عضو کمیسیون اجتماعی مجلس می‌افزاید: اعتبارسنجی گزارشات کمیته امداد و وضعیت استخدام و به‌کارگیری نیرو‌ها و برخی مسائل دیگر نیز از جمله محورهای این طرح است.

او در رابطه با کمک‌های کمیته امداد در کشورهای خارجی عنوان می‌کند: در این تحقیق و تفحص به این مساله ورود نکرده‌ایم و بحث اقدامات کمیته امداد در کشورهای دیگر در دستور کار نیست اما، ممکن است در جریان تحقیق و تفحص این موضوع نیز مطرح شود. سالاری ادامه می‌دهد: هدف از این تحقیق و تفحص این است که چنین نهادها و دستگاه‌هایی که در راستای خدمت به مردم ایجاد شده‌اند وظایف خود را به درستی انجام دهند. نایب‌رئیس اول کمیسیون اجتماعی مجلس گفت: طرح تحقیق و تفحص پیش از این توسط فتح‌ا... حسینی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز مطرح شده بود، اما در دستور کار قرار نگرفت.