اعراب به دنبال عضویت یمن در شورای همکاری/ طرحی که می تواند صنعا را از تهران دور کند

بعد از گذشت بیش از یک ماه از عملیات «طوفان قاطع» دعوت ها و مطالبات تازه ای برای انضمام یمن به شورای همکاری خلیج فارس مطرح شده است، دعوت هایی که ترکیبی از انفعال و همکاری با یمن را در خود دارد. در حالی که سایه جنگ همچنان بر یمن سنگینی می کند. عده ای می گویند این دعوت بیشتر تلاشی برای تاثیرگذاری و بازتعریف دوباره پازل سیاسی در داخل یمن برای ایجاد موازنه ای جدید هم در داخل یمن و هم در منطقه است. آنها می گویند که عضویت یمن در شورای همکاری خلیج فارس برای تامین امنیت عربستان سعودی و دیگر کشورهای عربی از مخاطرات احتمالی و جلوگیری از استیلای حوثی ها بر یمن ضرورت دارد در حالی که عده ای دیگر می گویند دعوت از یمن می تواند شوکت و عظمت ایران در شبه جزیره عربی و خلیج فارس را بشکند و در عین حال می تواند حدی برای مشکلات مذهبی و طایفه ای در منطقه عربی ایجاد کند.

کسانی که نسبت به تحولات طوفان قاطع خوش بین هستند و خود را با آن همراه کرده اند مجموعه ای از رهبران یمنی هستند که در ریاض به سر می برند. آنها می گویند پیوستن یمن به شورای همکاری خلیج فارس در وضعیت فعلی فرصتی طلایی است که هیچ گاه تکرار نخواهد شد. برای این که مداخله عربستان و کشورهای عربی حوزه خلیج فارس در یمن هدفی را دنبال می کند که در حقیقت هدف خود آنها است؛ بازگرداندن هر چه حوثی ها از آنها گرفته اند و احیای مشروعیتشان که هادی و معاون او، بحاح، نمایندگی می کنند. برای همین اگر فرضیه پیوستن یمن به شورای همکاری خلیج فارس محقق شود، می تواند جایگاه مردمی آنها را در داخل یمن نیز بالا ببرد و حمایت مردمی را از آنها بیشتر کند، همچنین تضمین می کند که طرح شورای همکاری برای یمن اجرا خواهد شد. همان طرحی که جمال بنعمر، نماینده سازمان ملل در آن ورود کرد و تلاش کرد معادلات بازی را کاملا به هم بزند و مسیر حرکت سیاسی یمن را به مسیری غیر از مسیر یمنی های ریاض نشین بکشاند.

اما سوالی که در این جا با سماجت مطرح می شود این است که آیا واقعا وضعیت فعلی آن قدر مناسب است که یمن به عضویت شورای همکاری خلیج فارس در آید؟!

شاید نشستی که قرار است در 17 می جاری میان طرف های عربی درگیر در یمن در ریاض برگزار شود، بابی برای ورود به این موضوع را به طور رسمی بگشاید، اما وضعیت یمن مثل عراق و اردن است، هر دوی این کشورها هم از لحاظ جغرافیایی و هم از لحاظ مجاورت با شبه جزیره عربستان شرایط عضویت در شورای همکاری را دارند و بارها ابراز تمایل کرده اند تا به شورای همکاری بپیوندند. شورای همکاری خلیج فارس در می 1981 تاسیس شد و تنها چیزی که مانع پیوستن کشورهای مذکور به جمع شواری همکاری شد، تناقضات سیاسی و اقتصادی، همان طور که به وقتش هم اعلام شد، بود. اگر چنین مساله ای وجود نداشت، کشورهای عراق و مصر و اردن و یمن نیز در سالگرد تاسیس شورای همکاری در فوریه 1989 به جمع شورای همکای می پیوستند تا گفته نمی شد که شورای همکاری مرده متولد شد. اگر اعضای جدید به شورا می پیوستند چه بسا یک سال بعد از آن شاهد جنگ عراق با کویت نمی بودیم که در حقیقت زمینه جدایی اعراب را از یکدیگر به وجود آورد.

یمن که همیشه مایه نگرانی سیاسی و امنیتی همسایه شمالی اش، عربستان بوده در سال 2006 به عضویت بعضی کمیسیون های شورای همکاری (آموزش، بهداشت، جوانان، آمار و غیره) در آمد اما عضویتش در شورا در حد ناظر بود و هیچ جایگاهی در سیاست های امنیتی و اقتصادی شورای همکاری نداشت، برای همین پیوستن یمن به شورای همکاری چیزی جز جنبه های اقتصادی نداشت، یمن کشور فقیری است که نیاز مبرم به توسعه اقتصادی دارد تا بتواند بر مشکلاتش فائق آید، درمان مشکلات اقتصادی ضرورتا نیازمند رفع مشکلات سیاسی و امنیتی است. در غیر این صورت تبدیل به مکانی امن برای تروریسم و مولد آن خواهد شد که می تواند تهدیدی مستقیم برای ثبات و امنیت منطقه شبه جزیره عربستان باشد.