نگارش پیش‌نویس متن توافق‌نهایی هسته ای/ ادامه انزوای اسرائیل و تندروها در غرب
هیات های مذاکره کننده هسته ای ایران و گروه 1+5 در میان هیاهوها و تندروی های غرب و همپیمانانش سرگرم نگارش پیش نویس متن توافق جامع هسته ای در نیویورک هستند تا در مدت کمتر از دو ماه باقیمانده، آن را نهایی کنند.
مذاکرات هسته ای ایران و گروه 1+5 از چهارشنبه گذشته با دیدار محمد جواد ظریف و جان کری وزیران امور خارجه ایران و آمریکا در اقامتگاه سفیر ایران در سازمان ملل برگزار شد.
برای نخستین بار یک مقام ارشد ایالات متحده آمریکا در محل اقامت سفیر و نماینده جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل حضور یافت و بیش از 100 دقیقه با وزیر خارجه ایران دیدار و گفت و گو کرد.
ظریف پس از این دیدار گفت که نگرانی خود را نسبت به بحث های مطرح شده در داخل آمریکا به ایشان منتقل کردیم و کری بار دیگر تاکید کرد که آمریکا بر تعهدات بین المللی خود فارغ از مشکلات داخلی پایبند خواهد بود.
دیپلمات های ارشد جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا هم اکنون در حال نبردی دیپلماتیک بر سر کلمات، عبارات و جملات درباره موضوعات لغو تحریم ها و هسته ای هستند و ساعتها با در نظر گرفتن ملاحظات فنی و حقوقی با یکدیگر مذاکره می کنند تا برای نگارش متن توافق به نظر واحدی دست یابند.
دیپلمات ها همچنانکه خودشان می گویند کلمات، عبارات و جملاتی را که درباره آنها به متن واحدی دست نمی یابند، داخل پرانتز یا کروشه قرار می دهند تا بیشتر درخصوص آنها بحث کنند.
ظریف در پیامی توییتری گفته است که نگارش پیش نویس توافق به پیش می رود. کار سختی است و پرانتزهای زیادی باقی مانده است.
نگارش پیش نویس توافق نهایی درحالی به روند خود ادامه می دهد که در روزهای اخیر شاهد طیف وسیعی از تندروی ها و هیاهوها در غرب به ویژه آمریکا که طرف اصلی مذاکرات است، بوده ایم؛ از ارایه متمم های پیشنهادی سناتورها تا نامه گستاخانه و غیر دیپلماتیک سناتور جوان جمهوری خواه تام کاتن خطاب به ظریف و نیز اظهارات برخی از دیگر مقامات آمریکایی.
ایران و 1+5 تدوین متن توافق نهایی را با نگارش بحث برانگیزترین موضوع یعنی تحریم ها آغاز کرده اند. مقامات جمهوری اسلامی ایران بر لغو «همه تحریم ها» و آنهم بصورت «یکباره» تاکید دارند اما آمریکایی ها همچنان از لغو تدریجی تحریم ها سخن می گویند و در تازه ترین اظهار نظر های خود نیز گفته اند که زیرساخت های تحریم ها حفظ خواهد شد و تنها کنگره است که می تواند آنها را لغو کند.
جان کری در سفر کاری خود به سریلانکا در گفت و گو با کانال 10 تلویزیون رژیم صهیونیستی اظهار داشت که توافق هسته ای با ایران برای 10 یا 15 سال نخواهد بود، بلکه توافق دایمی و ابدی است و بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی «به طور مرتب عملیات بازرسی را از تاسیسات هسته ای ایران» انجام خواهند داد.
وی بار دیگر با بیان ادعاهای واهی ایالات متحده آمریکا و همپیمانانش علیه برنامه صلح آمیز هسته ای ایران گفت: «تکرار می کنم، توافقی را که راه ایران را برای ساخت بمب نبندد و به ما و کارشناسان بین المللی اطمینان ندهد که می توانیم از کار ایران سر دربیاوریم و از ساخت بمب اتمی توسط آنها جلوگیری کنیم، امضا نمی کنم.»
وزیر خارجه آمریکا در عین حال درباره واکنش های رژیم صهیونیستی به هرگونه توافقی میان ایران و آمریکا تصریح کرد: واکنش اسرائیل به توافق هسته ای با ایران، نوعی رفتار «هیستریک» است.
البته اظهارات بی سابقه وزیر امور خارجه آمریکا درمورد اسرائیل به اندازه ای برای سران رژیم صهیونیستی غیر قابل تحمل بوده است که گفته می شود، نخست وزیر این رژیم اخیرا با درخواست کری برای سفر به تل آویو و ملاقات با وی مخالفت کرده و زمان این دیدار را مناسب ندانسته است.
«جک لو» وزیر خزانه داری آمریکا نیز که مسوولیت نظارت بر اجرای تحریم ها را به عهده دارد، در اظهاراتی در سی امین مراسم سالگرد تاسیس موسسه واشنگتن بار دیگر بر حذف نشدن زیرساخت های قانونی تحریم ها علیه ایران درصورت دستیابی به توافق نهایی تاکید کرد.
وی تصریح کرد: «ما در همان حال که تخفیف تحریم ها را با استفاده از اختیارات رییس جمهوری برای معافیت های تحریمی اعمال می کنیم، اختیار وضع مجدد آنها را همچنان حفظ خواهیم کرد. تنها بعد از سالهای طولانی پایبندی ایران به تعهداتش است که درخواست رای گیری برای لغو این تحریم ها را مطرح خواهیم کرد و تنها کنگره مجوز لغو تحریم های قوه مقننه را در اختیار دارد.»
جاش ارنست سخنگوی کاخ سفید نیز گفت اگر توافق نهایی هسته ای با ایران حاصل شود، شامل بازرسی هایی خواهد بود که در تاریخ بازرسی از تاسیسات هسته ای در جهان بی سابقه است.
ارنست با بیان اینکه «بازرسی ها تنها شامل تاسیسات هسته ای نخواهد بود»، تصریح کرد: به عنوان مثال یکی از بازرسی هایی که ما بر آن در چارچوب مذاکرات هسته ای اصرار داریم، دسترسی بازرسان ما به تاسیسات تولیدی است که ما می دانیم در گذشته بخش های مهمی از تاسیسات هسته ای در آنها تولید شده است.
سخنگوی کاخ سفید درباره لغو تحریم ها علیه ایران گفت که حتی درصورتی که توافق نهایی هسته ای با ایران حاصل شود تنها تحریم هایی برداشته خواهند شد که در ارتباط با تاسیسات هسته ای ایران اعمال شده اند.
او تاکید کرد: تحریم ها لغو نخواهند شد مگر آن که ایران گام های قابل تایید بردارد که نشان از رعایت توافق داشته باشد. رعایت توافق هسته ای به ایران فرصت می دهد از لغو برخی از تحریم ها سود ببرد اما تنها تحریم هایی لغو می شوند که در ارتباط با برنامه هسته ای ایران هستند و شامل تحریم هایی نخواهد شد که به حمایت ایران از تروریسم، توسعه تسلیحاتی و یا حقوق بشر مربوط هستند.
این اظهارات آمریکایی ها درحالی است که مقامات جمهوری اسلامی ایران به ویژه فرماندهان نظامی درباره بازرسی از اماکن غیرتاسیسات هسته ای هشدار داده اند و آن را غیرممکن می دانند.
همچنین بر اساس پروتکل الحاقی درباره بازدیدهای سرزده نیز مقرراتی وجود دارد که رعایت آن از سوی آژانس بین المللی انرژی اتمی الزامی است.
در همین حال «لوران فابیوس» وزیر خارجه فرانسه در اظهار نظری با بیان اینکه ایران حق دارد از انرژی اتمی برای موارد صلح آمیز استفاده کند، مدعی شد: تهران در لوزان اصل نظارت بر برنامه هسته ای را مقابل رفع تدریجی تحریم ها پذیرفته است اما راهی دشوار باقی مانده است.
وزیر خارجه فرانسه در گفت وگویی با وبگاه روزنامه «الشرق» قطر علاوه بر موضوعات منطقه ای و قرارداد تسلیحاتی دوحه-پاریس، به برنامه هسته ای ایران نیز پرداخت و اعلام کرد «هدف ما امضای قرارداد محکم، همیشگی و قابل اجرا با ایران است».
در هر حال به رغم هیاهیوی غرب و سنگ اندازی های مخالفان توافق و اظهارات هر از گاه ناخوشایند و یا یکی به نعل و یکی به میخ مقامات آمریکایی، طرفین درحال ادامه روند نگارش پیش نویس توافق نهایی هستند که باید تا زمان نهایی شدن آن (برنامه جامع اقدام مشترک - برجام) منتظر ماند و ماحصل ماهها مذاکرات و رایزنی های رسمی و غیررسمی را شاهد بود.
دیپلمات ها و مذاکره کنندگان باید در مدت زمان باقیمانده کمتر از دو ماه، آنچه را بر سر آن توافق سیاسی کرده اند بر روی کاغذ بعنوان سندی بین المللی بیاورند؛ سندی که مذاکره کنندگان و مسوولان عالی رتبه آنها بهتر از هرکس می توانند آن را تبیین کنند چرا که هر واژه، عبارت و جمله می تواند تفاسیر مختلفی داشته باشد.
این توافق همچنانکه بارها اعلام شده برای اجرا دارای ضمائمی است که نگارش آن نیز سختی ها و پیچیدگی های خاص خود را دارد چرا که باید زمان و نیز همه جزییات مربوط به اجرای توافق در آن قید شود.
بر اساس توافق اولیه ژنو (برنامه اقدام مشترک در سال 92) که گامها و تعهدات طرفین متوازن بود، قرار است در گام نهایی نیز متوازن باشد؛ از این رو در بحث تحریم ها و برنامه هسته ای ایران نیز به نظر می رسد، گامها متوازن خواهد بود.
گرچه طرف اصلی مذاکره کننده جمهوری اسلامی ایران، دولت آمریکا است و کری نیز متعهد شده که کشورش به تعهدات بین المللی عمل کند اما فارغ از تندروی های سناتورهایی چون تام کاتن و کورکر و همقطاران آنها باید این موضوع را نیز در نظر داشت که پروسه لغو تحریم ها در کشور آمریکا ساز و کار خاص خود را دارد همچنانکه گامها و تعهدات تهران جهت اجرا و نیز نظارت آژانس بین المللی انرژی اتمی بر آنها، پروسه زمانی خاص خود را می طلبد.
از این رو، پیش بینی می شود در متن توافق نهایی، طرفین گامهای متوازنی برای اجرای تعهدات هسته ای ایران و لغو تحریم ها تعریف کنند تا هم اهداف دو طرف تامین شود و بازی برد - برد به واقعیت بپیوندد و هم زمان لازم برای انجام ساز و کارهای فنی و حقوقی تعهدات طرفین فراهم شود.
منبع: ایرنا
گزارش خطا
آخرین اخبار