مصائب آقای دیپلمات
رضا رئیسی در آرمان نوشت:
آقای دیپلمات بازهم در کانون توجهات است. مردی که از همه ابزارهای ممکن برای پیشبرد دیپلماسی بهره می‌گیرد و از همان ابتدای آغاز به کارش نشان داد که روی دیپلماسی عمومی و ابزارهای رسانه‌ای معطوف به آن و بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین ارتباطی و شبکه‌های اجتماعی حساب ویژه‌ای باز کرده است. از پست‌های فیسبوکی تا پیام تصویری و بالاخره مصاحبه‌های چالشی با رسانه‌های غربی، ظریف در دو جبهه داخلی و خارجی لحظه‌ای و لمحه‌ای آرام نمی‌نشیند و خود به قلب ماجرا می‌رود تا توازنی مثبت را ایجاد و در راستای پیشبرد اهداف دستگاه دیپلماسی در چالش سخت، مذاکرات هسته‌ای دست بالا را مهیا کند. بدیهی است مبارزه‌طلبی و تکاپوی تمام‌عیار به موازات فایده‌های بسیارش گاه چالش‌هایی را نیز به همراه داشته و حواشی‌ای را رقم بزند که البته این اصطکاک‌ها نیز با مدیریت هوشمندانه ظریف در مسیر هدف کلی قرار گرفته و قطعه‌ای از پازل دیپلماسی ظریف برای مدیریت افکار عمومی می‌شود.
وزیر امورخارجه ایران در سفر به نیویورک همزمان با انجام مذاکرات در سطوح معاونان، دو مصاحبه مفصل و مشروح و البته صریح یکی با چارلی رز مجری مشهور شبکه بی‌بی‌اس‌نیوز و دیگری گفت‌وگوی صریح و مستقیم با حاضران و کاربران شبکه‌های مجازی در دانشگاه نیویورک داشت. مصاحبه‌هایی که واکنش‌های جالب توجه داخلی و خارجی را به همراه داشته و بحث‌های بسیاری را رقم زد و در پیامد آن ظریف در توئیتر و فیسبوک پاسخ انتقادات را داد.
چالش با سناتور تندرو آمریکایی
جمهوریخواهانی که پس از سال‌ها اکثریت را در هر دو مجلس آمریکا به دست آورده و قدرت بلامنازع پارلمانی شده‌اند با همه ناراحتی و عداوت نسبت به طرف ایرانی نمی‌توانند سدی دربرابر مذاکرات هسته‌ای ایجاد کنند و البته در این میان تندروهای کنگره از هیچ کوششی فروگذاری نکرده و گاه دست به اقداماتی می‌زنند که با ارزش‌های آمریکایی و عرف سیاسی این کشور و حتی قوانین بین‌المللی مغایرت تمام‌عیار دارد. اوج این اتفاق به نامه دو ماه پیش 47 سناتور تندروی جمهوریخواه بازمی‌گردد که برای اولین‌بار در تاریخ آمریکا خطاب به مقامات کشور دیگر اعتبار و شأن رئیس‌جمهوری آن کشور را زیر سوال برده و عنوان کرده بودند که به دولت اوباما اعتماد نکرده و توافقی را امضا نکنید چراکه دولت آینده آن را نخواهد پذیرفت. نامه‌ای که با واکنش تند دولتمردان و بازخورد منفی افکار عمومی آمریکا روبه‌رو شد و پاسخ ظریف که نمایندگان کنگره را به عدم اطلاع از قانون اساسی آمریکا و قوانین بین‌المللی متهم کرد به مثابه ضربه‌ای سهمگین برای تندروها بود. بانی تهیه این نامه سناتور ایالت آرکانزاس تام کاتن 37 ساله بود که از اعضای تندرو جمهوریخواه سنا به‌شمار می‌آید. ظریف در برنامه پرسش و پاسخ خود در دانشگاه نیویورک جمله‌ای را گفت که گویی چون نیشتر بر زخم این سناتور جوان بود و واکنش تند و عصبی وی را به همراه داشت.
ظریف گفت: «در صورت توافق، گام‌های رفع تحریم‌ها احتمالاً چند هفته طول می‌کشد، تمامی تحریم‌ها علیه ایران برداشته خواهد شد، خواه این موضوع باب میل سناتور تام کاتن باشد یا نباشد.» کاتن که گویی زمینه‌ای برای عقده‌گشایی یافته بود در واکنشی نامتعارف و غیردیپلماتیک در توئیتر خطاب به ظریف نوشت؛ «هی ظریف! شنیده‌ام نام مرا برده‌ای. اگر تا این اندازه مطمئن هستی، بیا درباره قانون اساسی (آمریکا) با هم بحث کنیم. پیشنهاد من این است؛ در واشنگتن دی‌سی، هر وقتی که تو انتخاب کنی، دیدار داشته باشیم تا درباره ظلم و ستم، خیانت و ترور ایران بحث کنیم. من متوجه شده‌ام در 20سالگی، طی جنگ ایران- عراق درحالی که روستایی‌ها و کودکان کشته می‌شدند، تو در آمریکا پنهان شده بودی. این نشانه شجاعت نیست که وقتی کشور شما برای بقا می‌جنگید، در آمریکا پنهان شده بودی. اگر به مناظره نیایی نشان می‌دهد هنوز مانند گذشته ضعیف‌النفس هستی.» کاتن که خود از سربازان آمریکایی در عراق بوده است به‌زعم خود با این پاسخ خواست که جبران مافات کرده و وزیر خارجه ایران را ضعیف و ترسو جلوه دهد اما پاسخ ظریف آنچنان دقیق و هوشمندانه بود که طرف مقابل را آچمز کرده و البته با استقبال گسترده کاربران توئیتر روبه‌رو شد. ظریف طی چند کلمه باادب و متانت به وی پاسخ داد: «چیزی که ما احتیاج داریم، دیپلماسی جدی است نه حمله شخصی قلدرمآبانه. قدم نو رسیده مبارک. امیدوارم با خانواده در صلح زندگی کنید و از داشتن او لذت ببرید.» پاسخی که در اوج هوشمندی تفاوت یک دیپلمات کارکشته و یک تندروی جنگ‌طلب را نشان داده و در افکار عمومی آمریکا جلوه‌گر ادب و متانت ایرانی بود و بازهم برگ برنده‌ای برای دیپلماتی که با پاتک‌های بجا و بموقع مخالفان را آچمز و انگشت به دهان می‌کند.
سابقه روشن و گلایه از تندروی‌های عجولانه
چالش ظریف با سناتور آمریکایی تنها حاشیه مصاحبه‌های صریح وی در آمریکا نبود. ظریف در مصاحبه با چارلی رز در پاسخ به سوال وی پیرامون جیسون رضائیان، روزنامه‌نگار آمریکایی ایرانی‌الاصل واشنگتن‌پست که چند ماهی است در ایران بازداشت است، گفته بود ما کسی را برای عقیده‌اش زندانی نمی‌کنیم، افرادی که جرائمی مرتکب می‌شوند یا قوانین کشور را نقض می‌کنند، نمی‌توانند پشت اینکه روزنامه‌نگار یا فعال سیاسی هستند، پنهان شوند. این پاسخ مشخص ظریف که به موضوع جیسون رضائیان و هجمه شدید رسانه‌های غربی پیرامون آن بازمی‌گشت با واکنش‌هایی در داخل روبه‌رو شد. وزیر خارجه کشورمان در پاسخی دیپلماتیک جواب مجری آمریکایی را داد اما در داخل عده‌ای این سخنان مشخص ظریف را که در مقام یک وزیر امورخارجه و نه یک فعال سیاسی یا کنشگر حقوق بشری به موضوع خاص و مشخص روزنامه‌نگار آمریکایی اختصاص داشت به فضای داخلی بسط و تعمیم داده و انتقادات تندی را علیه وی مطرح ساختند، واکنش‌هایی که صرف چند ساعت پاسخ فیسبوکی ظریف را به همراه داشت. وزیر خارجه با اشاره به اهمیت مصاحبه‌ها و تاثیرات آن در فضای افکار عمومی آمریکا و ناراحتی تندروها و نیز اهمیت موضوع جیسون رضائیان، ضمن گلایه از عدم توجه به متن مصاحبه و پرسش و پاسخ به عمل آمده، در پاسخ به انتقادات نوشت؛ «دیدگاه من در مورد مسائل مختلف خارجی و داخلی مشخص است و برخلاف برخی دوستان که مواضع و دیدگاه‌هایشان در طول سه دهه گذشته چرخش‌های 180درجه‌ای داشته است، قدمت سی و چند ساله دارد. همواره به آزادی و نقد احترام گذاشته و از انتقاد نسبت به اندیشه‌ها، گفته‌ها و عملکرد خود از کلاس درس تا صحنه سیاست خارجی استقبال کرده‌ام. ولی همواره عرض کرده‌ام که نقد در یک جامعه سالم باید دو ضابطه داشته باشد: انصاف و رعایت مصالح ملی. پیش‌نیاز قضاوت منصفانه، اطلاع صحیح است. لااقل یک‌بار قبل از قلم‌فرسایی، عرایضی را که به نقد می‌کشید، بشنوید. ضرورت رعایت مصالح ملی هم طلب می‌کند که آب را به آسیاب جنگ‌طلبان خارجی که از جبهه نرفتن بنده تا توقیف یک کشتی متخلف تا دستگیری یک یا چند فرد را بهانه‌ای برای ادامه تنش و بحران قرار داده‌اند، نریزیم.» ظریف نه در مقام یک رئیس دستگاه دیپلماسی که در مقام یک دیپلمات فعال و پیگیر و یک کنشگر رسانه‌ای در چندین جبهه به فعالیت می‌پردازد و خوب است با کمی فراست و قدردانی این نکات دیده شود.
گزارش خطا
نظر شما
آخرین اخبار