صف‌آرایی سناتورها بر سر توافق هسته‌ای با ایران

برخی از سناتورهای جمهوریخواهی که در تلاش هستند تا اصلاحیه‌ها را به لایحه فوق بیافزایند، مارکو روبیو، تد کروز و رند پال از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری آتی هستند.

حامیان لایحه مهم بازبینی توافق هسته ای با ایران در تلاش برای اضافه کردن و به رای گذاشتن یک سری اصلاحیه روی زمین مین گذاری شده حرکت می کنند، چرا که این اصلاحیه ها احتمالا به برچیده شدن لایحه مربوطه منجر خواهد شد. تاکنون حدود 60 اصلاحیه برای این لایحه در نظر گرفته شده است و نزدیک به نیمی از سناتورهای جمهوری خواه سعی دارند اقدامات باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا را در زمینه مذاکرات هسته ای با ایران به چالش بکشند.

لایحه اولیه که توسط سناتور باب کورکر (جمهوری خواه - تنسی) و بن کاردین (دموکرات - مریلند) تنظیم شده بود، به تایید کاخ سفید رسید؛ اما دموکرات ها هشدار دادند در صورت افزوده شدن اصلاحیه های مجادله برانگیز بر این لایحه، از حمایت آن خودداری خواهند کرد.

سناتور ژان شاهین (دموکرات – نیو همپشایر) که اوایل این ماه در جلسه کمیته روابط خارجی سنا به نفع این لایحه رای داد، گفت: «الحاقیه هایی که مذاکرات دولت را (با ایران) به خطر اندازند و یا این مصالحه تحت حمایت دو حزب را از نظر ساختاری تغییر دهند، می بایستد از سوی سنا رد شوند. اگرچه من در کمیته روابط خارجی از این لایحه حمایت کردم، اما اگر ماهیت دو حزبی این لایحه از بین برود، دیگر از آن حمایت نخواهم کرد.»

طبق لایحه کورکر – کاردین، قانونگذاران 30 روز فرصت خواهند داشت تا قطعنامه ای را در رد هرگونه توافقنامه نهایی به تصویب برسانند. اگر قطعنامه رد توافقنامه به تصویب برسد و شکل قانون به خود بگیرد، اوباما قادر نخواهد بود برخی از تحریم های اعمال شده از سوی کنگره را علیه ایران به تعلیق درآورد.

کورکر روز سه شنبه اعلام کرد این لایحه در شکل کنونی آن از حمایت 67 سناتور برخوردار است و بدین ترتیب در مقابل احتمال وتو از سوی رئیس جمهور مقاوم خواهد بود. با این حال، جمهوری خواهان در سنا نگران هستند که لایحه به اندازه کافی تاثیرگذار نباشد و قصد دارند مسئله هسته ای را به مسائل دیگری همچون حمایت از تروریسم، آزادسازی زندانی های آمریکایی و حق موجودیت اسرائیل، مرتبط سازند.

مسئله ای که بر اهمیت ماجرا می افزاید این است که برخی از سناتورهای جمهوری خواهی که در تلاش هستند تا اصلاحیه ها را به لایحه فوق بیافزایند، مارکو روبیو (فلوریدا)، تد کروز (تگزاس) و رند پال (کنتاکی) از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری آتی هستند.

رای دهی علیه الحاقیه های مربوطه می تواند از نظر سیاسی اقدامی خطرناک باشد و دموکرات ها تاکید دارند که نباید این بار را به تنهایی به دوش بکشند. رهبر اقلیت های سنا هری رید (دموکرات - نوادا) گفت: «نباید رد این اصلاحیه ها به گردن دموکرات ها بیافتد. همکاران جمهوری خواه ما نیز می بایست در این زمینه کمک کنند.»

سناتور جان تون (جمهوری خواه - داکوتای جنوبی) تصریح کرد دموکرات ها در مورد لایحه ایران با انتخاب دشواری پیش رو هستند، اما رهبر اکثریت سنا میچ مک کانل (جمهوری خواه - کنتاکی) تصمیم دارد اجازه دهد که روند کار به صورت معمول طی شود. تون افزود: «از آنجایی که هر شخصی فرصت دارد در مورد مسائلی که برای وی مهم است صحبت کند، فکر نمی کنم رهبر جمهوری خواهان در سنا قصد داشته باشد رای گیری را منتفی کند. تصمیم گیری در مورد رد و یا تصویب برخی از این اصلاحیه ها دشوار است، اینکه آنها (دموکرات ها) همچنان از لایحه حمایت کنند یا نه، بعدتر مشخص می شود.»

سناتورها رای دهی در مورد اصلاحیه های الحاقی را ساعات اولیه عصر روز سه شنبه آغاز کردند. دموکرات ها جمهوری خواهان را تحت فشار گذاشته اند تا تمرکز اصلاحیه های الحاقی را تنها به برنامه هسته ای ایران محدود سازند. سناتور دیک دوربین (دموکرات - ایلنوی) گفت: «هدف از این روند، مذاکرات با ایران، جلوگیری از امکان دستیابی این کشور به تسلیحات هسته ای است که می تواند تهدیدی برای موجودیت اسرائیل باشد. مسئله موجودیت به این صورت که ایران حق اسرائیل را برای موجودیت به رسمیت بشناسد، مسئله خیلی مهمی است. مهم ترین مسئله این است که اطمینان حاصل کنیم اسرائیل حق موجودیت دارد و من فکر می کنم مذاکرات با ایران بتواند به ما کمک کند.»

کاخ سفید تاکید کرد گفتگوها با ایران از نظر موضوعی محدود است و هشدار داد مرتبط کردن توافق به مسائل سیاستگذاری همچون اسرائیل می تواند دستیابی به این توافقنامه دیپلماتیک را غیرممکن سازد. کاردین گفت اگرچه الحاقیه مربوط به اسرائیل که از سوی روبیو ارائه شده است، اهداف خوبی را دنبال می کند اما می تواند لایحه را از مسیر اصلی آن خارج سازد.

سناتور کریس کانز (دموکرات - دلاوِر) نیز سعی دارد جمهوری خواهان را تحت فشار بگذارد. وی در این باره گفت نجات لایحه کورکر - کاردین آزمونی برای رهبری مک کانل خواهد بود. وی تصریح کرد: «مک کانل اعلام کرده است به دنبال سنایی کاربردی و نظمی متداول است و اینکه می خواهد سنا نقش حقیقی خود را در امور خارجی ایفا کند. خوب اکنون فرصت اثبات گفته هایش را دارد.»

برخی از جمهوری خواهان نیز با تصویب لایحه بدون اصلاحیه های الحاقی موافق هستند. سناتور لیندزی گراهام (جمهوری خواه - کارولینای جنوبی) و سناتور جان مک کین (جمهوری خواه - آریزونا) اعلام کردند از لایحه بدون اصلاحیه ها، حمایت می کنند.

از نظر سناتور دن کوتز (جمهوری خواه - ایندیانا) تصویب لایحه از الحاقیه های آن اهمیت بیشتری دارد. وی گفت: «هر اندازه ای که اصلاحیه ها درست و متقاعد کننده باشند، اما تصویب لایحه پیامی مهم تر از اصلاحیه های الحاقی خواهد داشت. اگر قرار باشد اصلاحیه های الحاقی به شکست لایحه منجر شوند، کنگره نفوذ خود را از دست خواهد داد. ایران دیگر کنگره را به عنوان یک نگرانی برای خود تلقی نخواهد کرد.»

در عین حال، بسیاری از جمهوری خواهان هنوز از تلاش ها برای پیشبرد اصلاحیه های الحاقی دست نکشیده اند. سناتور ران جانسون (جمهوری خواه - ویسکانزین) که از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری سال 2016 محسوب می شود، برای در نظر گرفته شدن توافق ایران به عنوان یک معاهده و یا تایید هر گونه توافقی از سوی اکثریت سنا و مجلس نمایندگان، تلاش می کند.

کورکر در انتقاد از الحاقیه پیشنهادی از سوی جانسون، آن را غیرواقع گرایانه توصیف کرد. این اصلاحیه پیشنهادی سه شنبه شب با 39 رای موافق در مقابل 57 رای مخالف در سنا شکست خورد.