کد خبر: ۵۷۹۸۲
۰۹ / ۰۲ / ۱۳۹۴
پرونده‌ای برای شناختن آل سعود
ملک سلمان پادشاه سعودی در حالی که این کشور همچنان درگیر تجاوز به یمن است، جمع دیگری از مقامات سعودی را تغییر داد. شاید رسیدن «مشت آهنین» سعودی‌ها به ولیعهدی و منصوب شدن پسر جوان پادشاه به جانشینی ولیعهد همان قدر اهمیت دارند که انتخاب فردی از خارج از آل سعود به وزارت خارجه عربستان اهمیت دارد.

 در حالی که آینده حکومت پیر عربستان سعودی و حدس و گمان در باره ترکیبی که در اینده بر این کشور ثروتمند و نفت‌خیز حکومت خواهد کرد، سوالی سرگیجه‌آور برای حامیان غربی سعودی‌ها است، انتصاب چهره‌های جدید در مسئولیت‌های مهم حکومتی این کشور، چشم‌اندازهای متنوعی را مطرح می‌کند.

در گزارش زیر، با استفاده از اینفوگرافی که چندی پیش، وبسایت روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال منتشر کرده، مهم‌ترین شخصیت‌های حکومت سعودی معرفی شده‌اند. مبنای این نمودار، عبدالعزیز ابن سعود، ده پسر قدرتمند وی و نوه‌های وی است که اکنون در حکومت سعودی نقش‌های مهمی دارند.



عبدالعزیز ابن سعود

عبدالعزیر ابن سعود با نام کامل‌تر عبد العزيز بن عبد الرحمن آل سعود که عبدالعزیز یا ابن سعود هم نامیده می‌شود، اولین پادشاه سعودی است که در سال 1876 در ریاض به دنیا آمد. او فرزند عبدالرحمان بن فیصل، شیخ قدرتمندی بود که خاندان وی بر مناطق مرکزی عربستان تسلط داشتند. مادر ابن سعود، ساره بنت احمد السدیری نام داشت.

او از سال 1932 به پادشاهی عربستان رسید و تا زمان مرگش در سال 1953 در هفتاد و هفت سالگی پادشاه سعودی بود. او که کار خود را در سال 1902 با تصرف منطقه‌ای کوچک در ریاض شروع کرده بود، در زمان مرگ بر کشوری حکومت می‌کرد که از خلیج فارس تا دریای سرخ و از یمن تا عراق را در بر می‌گرفت. عبدالعزیز به شرکت‌های آمریکایی اجازه ورود به عربستان را داد تا روابط با این کشور به مرور شکوفا شود.


سعود بن عبد العزيز

سعود بن عبد العزيز آل سعود متولد 1902 در شهر کویت، از زمان مرگ پدرش تا سال 1964 پادشاه سعودی بود. ناتوانی در مدیریت درآمدهای عظیم نفتی و مقابله با جمال عبدالناصر باعث شد وی تحت فشار از حکومت دست بکشد تا قدرت به ملک فیصل برسد. سعود به شهرهای اروپایی تبعید شد و بعدا تلاش کرد با کمک مصری‌ها به پادشاهی برگردد ولی توفیقی نیافت و در سال 1969 از دنیا رفت.


ملک فیصل

سومین پادشاه سعودی باز هم یکی از فرزندان عبدالعزیز بود. ملک فیصل پس از رقابتی سخت با نابرادری خود، سعود بن عبدالعزیز در سال 1964 به قدرت رسید و تا زمان کشته شدن در سال 1975 پادشاه ماند. دوره ملک فیصل شاهد ایجاد ثبات داخلی و ظهور عربستان به عنوان قدرت نفتی بزرگ بود که تحریم نفت غرب در سال 1973 اوج ان محسوب می‌شود. شاه محبوب عربستانی‌ها توسط فيصل بن مساعد بن عبد العزيز فرزند برادر ناتنی خودش کشته شد.

از فرزندان فیصل، دو تن جایگاه مهمی در سیاست عربستان سعودی دارند.

شاهزاده خالد 75 ساله که اکنون حاکم مکه است و پیش از این مسئولیت وزارت آموزش را بر عهده داشته است. اگر چه وی هم یکی از گزینه‌های پادشاهی سعودی در آینده محسوب می‌شود ولی اختلافات طائفه‌ای سعودی‌ها بر آینده وی سایه افکنده است.

سعود الفیصل، دیگر فرزند 75 ساله فیصل بن عبدالعزیز، اکنون دوره 40 ساله وزارت خارجه خود را به پایان رسانده است. علاوه بر مسائل سیاسی، وضعیت بد جسمانی نیز در تغییر سعود الفیصل نقش مهم داشته است.


خالد بن عبد العزيز

خالد بن عبد العزيز چهارمین پادشاه سعودی و سومین پسر عبدالعزیز بود که به پادشاهی رسید. ویژگی شاخص وی مذهبی بودن و ویژگی مهم دوران حکومت هفت ساله وی تا سال 1982، اوج‌گیری درامدهای نفتی سعودی‌ها بود. وی در هنگام مرگ 69 سال داشت.


فهد بن عبدالعزیز

فهد چهارمین پسر عبدالعزیز بود که پس از سه برادر دیگر خود در سال 1982 به پادشاهی رسید. و بیش از دیگر برادران خود یعنی تا سال 2005 پادشاه ماند، اگر چه در ده سال پایانی، عملا اختیار امور به دست برادرش عبدالله افتاده بود. همکاری با صدام در جنگ با ایران، فاجعه کشتار زائران ایرانی در مکه، حمله صدام به کویت و ورود نیروهای نظامی آمریکا به منطقه از حوادث مهم دوره فهد بود.

سرانجام در دوره فهد بود که چیزی شبیه به قانون اساسی برای عربستان سعودی نوشته شد. در سال 1986 فهد برای تاکید بر جایگاه مذهبی پادشاه سعودی، عنوان خدام الحرمین الشریفین را جایگزین عنوان اعلیحضرت کرد.

از فرزندان فهد، شاهزاده محمد بن فهد جایگاه مهمی در سیاست داخلی سعودی دارد. او که متولد سال 1950 است در سال 1979 و در 29 سالگی به حکومت استان نفت‌خیز الشرقیه عربستان رسید که اکثریت شیعه آن دست به قیام زده بودند. توفیق در مهار این مشکل، از او چهره فردی کارامد برای سعودی‌ها را ساخته است.


عبدالله بن عبدالعزیز

ششمین شاه سعودی، پنجمین فرزند عبدالعزیز بود که بعد از ده سال همه کاره بودن در دوران پادشاهی فهد، به پادشاهی رسید. عبدالله اگر چه در صحنه سیاست داخلی عربستان کمتر محافظه‌کار بود ولی پس از بروز تحولات در کشورهای عربی در سال 2011، تظاهرات را در این کشور ممنوع کرد و دست به حمایت از دیکتاتورهای منطقه زد.

از بین فرزندان عبدالله، این متعب بن عبدالله است که مسئولیت حساس گارد ملی عربستان را بر عهده دارد. احتمال داده می‌شود که وی هم به زودی در جریان تغییرات وسیع انجام شده توسط ملک سلمان از مسئولیت خود کنار گذاشته شود.


هفت سدیری و پسران: پسران قدرتمند زنی به نام حصه

فهد بزرگترین پسر در بین هفت شاهزاده سدیری بود. این هفت تن فرزندان عبدالعزیز از یکی از زنان وی به نام حصه بنت احمد السدیری هستند.

دومین سدیری سلطان نام داشت که در هشتاد و دو سالگی در سال 2011 و پس از نزدیک به پنجاه سال وزارت دفاع در گذشت. قراردادهای کلان و روابط نظامی با آمریکا در دوران مسئولیت سلطان بن عبدالعزیز اوج گرفت. در بین فرزندان شاهزاده سلطان، دو تم به دلیل مسئولیت‌های مهمی که در سیاست سعودی داشتند، شهرت بیشتری دارند.

بندر بن سلطان که به خاطر روابط نزدیک با بوش پدر و پسر گاهی بندر بوش هم نامیده می‌شود، به مدت 22 سال و تا سال 2005 سفیر سعودی در آمریکا بود و پس از آن به مدت 10 سال یعنی تا ژانویه 2015 مسئولیت دبیری شورای امنیت ملی عربستان را بر عهده داشت . بندر بن سلطان از سال 2012 تا 2014 مسئولیت دستگاه اطلاعاتی سعودی را نیز بر عهده داشت. عدم موفقیت در سرنگونی حکومت سوریه از مهم‌ترین دلایل برکناری وی از این سمت عنوان شده است.

خالد بن سلطان 66 ساله و بزرگترین فرزند سلطان بیشتر در همراهی با پدرش در وزارت دفاع سعودی مشغول کار بوده است. علاوه بر فرماندهی نیروهای سعودی در جنگ 1991، فرماندهی عملیات علیه حوثی‌های یمن در سال 2009 دیگر مسئولیت مهم خالد بوده است.

سومین سدیری یعنی عبدالرحمان هم در سال 2011 و با 33 سال سابقه معاونت وزارت دفاع از دنیا رفت.

چهارمین سدیری، نایف بن عبدالعزیز بود
که در سال 2012 در 78 سالگی و پس از 37 سال مسئولیت وزارت کشور از دنیا رفت و شانس رسیدن به پادشاهی را از دست داد.

فرزند او محمد بن نایف 56 ساله، اکنون به ولیعهدی پادشاه سعودی رسیده است. او در بین بسیاری از کارشناسان غربی، نماد نسل بعدی خاندان آل سعود است. او که از سال 2012 و بعد از چند ماه مسئولیت عمویش احمد بن عبدالعزیز در وزارت کشور سعودی، مسئولیت 37 ساله پدرش را در دست گرفت، همچنان وزیر کشور سعودی هم باقی خواهد ماند.

دومین پسر نایف اگر چه مدتی را در امریکا به تحصیل گذارند ولی این تحصیل به کسب مدرک دانشگاهی منجر نشد، بلکه وی بعدا ترجیح داد در دوره‌های آموزشی اف‌بی‌آی شرکت کند و در اسکاتلندیارد آموزش مبارزه با تروریسم ببیند. وی در سپتامبر 2009 میلادی از تلاش برای ترور توسط یک عامل انتحاری جان سالم به در برد.

در باره محمد بن نایف سه نکته قابل توجه وجود دارد، حضور در رسانه‌ها، اعتقاد به استفاده از سیاست مشت اهنین در برخورد با مشکلات امنیتی و روابط صمیمی به آمریکایی‌ها، به گونه‌ای که آمریکایی‌ترین عضو کابینه سعودی شناخته می‌شود.

پنجمین سدیری، ترکی الثانی بن عبدالعزیز است که زندگی شخصی وی بر مسئولیت‌های حکومتی وی سایه افکنده است. وی در سال 1978، پس از ده سال معاونت وزارت دفاع در حالی که 44 سال داشت به دلیل ازدواج با زنی مراکشی‌الاصل از خانواده‌ای صوفی و خودداری از طلاق وی، به تبعیدی خودخواسته رفت و از مسئولیت‌های حکومتی چشم پوشید.

ششمین سدیری، ملک سلمان پادشاه کنونی سعودی است که اکنون هشتاد ساله است. 48 سال مسئولیت اداره ریاض تا سال 2011، دو ماه وزارت دفاع و سه سال ولیعهدی نیز در کارنامه سلمان وجود دارد.

در بین فرزندان سلمان، چهره جدیدی در حال ظهور است که حتی در نمودار بالا نیز به وی اشاره‌ای نشده است. «محمد بن سلمان» فرزند 30 ساله سلمان و جوان‌ترین وزیر دفاع جهان با حفظ سمت به جانشینی ولیعهد سعودی نیز رسیده است. وی این روزها به دنبال این است که با توفیق در تجاوز به یمن برای خود اعتباری دست و پا کند. سن وی اگر چه به نسل سوم فرزندان عبدالعزیز شباهت بیشتری دارد ولی، فعلا جایگاهی فراتر از موقعیت و تجارب به وی داده شده است.

هفتمین سدیری، شاهزاده احمد است که اکنون 73 سال دارد. او اگر چه چند ماه در سال 2012 به وزارت کشور سعودی رسید ولی پیش از آن، به مدت 37 سال معاونت این وزارتخانه را بر عهده داشت.


مقرن بن عبدالعزیز

مقرن دیگر پسر از خیل پسران عبدالعزیز اولین شاه سعودی است که اکنون با حکم ملک سلمان مسئولیت ولیعهدی را از دست داده و به جای وی محمد بن نایف منصوب شده ولیعهد شده است. مهم‌ترین مسئولیت مقرن هفتاد ساله پیش از ولیعهدی، ریاست بر دستگاه اطلاعاتی سعودی‌ها از سال 2005 تا سال 2012 بوده است.

او که دانش‌اموخته مراکز آموزشی نیروی هوایی انگلیس است، پیش از رسیدن به مسئولیت‌های سیاسی در دولت سعودی، در نیروی هوایی سعودی مشغول به کار بوده است.

آخرین فرزند عبدالعزیز که باید به وی اشاره شود، شاهزاده طلال بن عبدالعزیز معروف به شاهزاده سرخ است که به داشتن عقاید لیبرال و اصلاح‌طلبانه و توصیه به پایان حکومت پادشاهی مشهور است. فرزند وی ولید به دلیل ثروت افسانه‌ای که در اختیار دارد، شهرت بیشتری دارد.


عادل بن احمد الجبیر: غریبه‌ای در بین آل‌سعود، قصه تلاش ایران برای ترور وی و رابطه با کنگره آمریکا

نکته مهم در مورد عادل الجبیر وزیر خارجه جدید و 53 ساله سعودی‌ها این است که وی از خانواده آل سعود نیست. او پس از تحصیلات مقدماتی در کشورهای مختلف، از دانشگاهی در تگزاس آمریکا کارشناسی اقتاد و از دانشگاه جرج تاون کارشناسی ارشد در روابط بین‌الملل گرفته است.

پس از کنار رفتن بندر بن سلطان از سفارت سعودی در آمریکا در سال 2005، ترکی بن فیصل به مدت 15 ماه سفیر عربستان در آمریکا بود و پس از آن این عادل الجبیر نسبتا جوان بود که در سال 2007 و در 45 سالگی سفیر عربستان در امریکا شد. وی که دستیار بندر در این سمت نیز بوده در دوره پس از یازده سپتامبر، به چهره رسانه‌ای سعودی‌ها تبدیل شد.

عادل الجبیر در سال 2011 وقتی به طور ویژه مورد توجه ایرانی‌ها قرار گرفت که ادعا شد، ایران تلاش داشته وی را بکشد. در روزهای اخیر و پس از شروع تجاوز عربستان به یمن، این عادل الجبیر بود که رفتار سعودی‌ها را در رسانه‌های غربی توجیه می‌کرد.

نظر شما