دلايل‌خوش‌رويي‌هاي‌پوتين در قبال‌ايران‌چيست؟

پایگاه خبری «آی بیست و چهار نیوز» نوشت، مسکو به سه دلیل سرپیچی از آمریکا و به چالش کشیدن آن، تضمین درآمدهای نفتی و تقویت موضع خود در خاورمیانه تصمیم به فروش سامانه دفاع موشکی اس سیصد به ایران گرفته است.

این پایگاه خبری صهیونیستی در تحلیلی به قلم رون بن-ییشای، خبرنگار و کارشناس مسائل دفاعی نوشت، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه اعلام کرد که سامانه دفاع هوایی اس سیصد به ایران تحویل می دهد. به گفته کارشناسان، او برای رسیدن به سه هدف استراتژیک تلاش می کند.

تصمیم روسیه مبنی بر ارائه موشک های اس سیصد به ایران، می تواند برای روسیه به عنوان راهی برای به چالش کشیدن آمریکا و غرب در بحران اوکراین در نظر گرفته شود. پوتین از شورشیان طرفدار روسیه در شرق اوکراین حمایت می کند و این در حالی است که آمریکا حامی دولت اوکراین است که کنترل استان های غربی این کشور را در دست دارد. این موضوع ریشه تنش های بزرگ نه تنها میان مسکو و واشنگتن، بلکه میان روسیه و اتحادیه اروپا است.

تحریم‌هایی که غرب پس از الحاق کریمه به روسیه و جنگ در شرق اوکراین بر مسکو تحمیل کرده، مشکلات مالی جدی و قابل توجهی را برای روسیه به وجود آورده است. در نتیجه پوتین وضعیتی را به وجود آورده است که در آن از طریق آسیب رساندن به آمریکا و متحدان آن به ویژه اسرائیل، واشنگتن را تنبیه کند.

روسیه به عنوان بزرگترین تولید کننده نفت در جهان، عمیقاً به خاطر این واقعیت که لغو تحریم ها بر ضد ایران منجر به سقوط بیشتر قیمت نفت در بازار جهانی شود، نگران است. ایران پیش از اعمال تحریم ها بر ضد آن، سومین تولید کننده نفت در جهان بود و اکنون صادرات آن کمتر از یک میلیون بشکه در روز است که از یک سوم ظرفیت تولید آن هم کمتر است. اگر تحریم های ایران برداشته شوند، تهران عرضه آزادانه نفت خود به بازار را آغاز خواهد کرد و در این صورت قیمت نفت به احتمال زیاد کاهش خواهد یافت و این امر در درجه اول به اقتصاد روسیه آسیب خواهد رساند. از همین رو روس ها برای این مشکل راه حلی را یافته اند. آنها به سرعت با ایران رابطه ای را برقرار کرده اند، به طوری که قبل از برداشته شدن تحریم ها ایران مقادیر قابل توجهی از تولیدات نفت خود را در ازای دریافت سلاح و گندم روسی به مسکو انتقال دهد. هدف از روسیه به احتمال زیاد ذخیره سازی نفت ایران است به طوری که ایران نتواند آن را به بازار جهانی برساند. با انجام این کار، روسیه از کاهش بیشتر قیمت نفت جلوگیری خواهد کرد و در عین حال فروش تسلیحاتی و صنعت کشاورزی خود را تقویت خواهد کرد. بنابراین، تصمیم روسیه مبنی بر ارائه سامانه موشکی اس سیصد به ایران با دورنما و چشم اندازی اقتصادی انجام می شود. روس ها احمق نیستند و از توافق لوزان برای حضور در بازار نفت ایران و پیشبرد اهداف خود بهره برداری می کنند.

هدف بعدی از فروش سامانه موشکی اس سیصد به ایران ورود روسیه به خاورمیانه به عنوان بازیگری بزرگ و به ضرر آمریکا است. پوتین مذاکرات مستقیم آمریکا با ایران را دیده است و خود را آماده می کند که تهران را به متحد اصلی خود در خاورمیانه تبدیل کند. روس ها نگرانند که اگر آمریکا موفق شود روابط خود با تهران را بهبود بخشد و اتحاد خود با سعودی ها، مصری ها و اسرائیلی ها را حفظ کند دیگر روسیه به قدرت بزرگ جهان در خاورمیانه تبدیل نخواهد شد. پوتین می خواهد روسیه به مانند آمریکا به بازیگری مهم در خاورمیانه تبدیل شود. بنابراین فروش سامانه اس سیصد به ایران را به عنوان ابزاری برای رسیدن به این هدف در نظر می گیرد.

از طرف دیگر، واکنش اسرائیل به این اقدام روسیه نسبت به واکنش آمریکایی ها در جریان گفت و گوی جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا و سرگئی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه بسیار نرم‌تر بوده است. اسرائیل به این اقدام اعتراض تندی نکرده است و شدیدترین واکنش انتقادی را یووال اشتاینیتز، وزیر اطلاعات اسرائیل داشته است و نه بنیامین نتانیاهو. دلیل این امر چیست؟ البته می توان پیش بینی کرد که اسرائیل می داند انتقال کامل سامانه موشکی اس سیصد به ایران و عملیاتی شدن آن چند سال زمان می برد. شاید مقامات اسرائیل از بی اطلاعی ایران از قابلیت های این سامانه و توانایی اسرائیل در خنثی سازی آن چیزی هایی بدانند. توضیح احتمالی دیگری هم برای واکنش معمولی اسرائیل به فروش این سامانه به ایران می تواند این باشد که روسیه پیش از این نیز دو بار ممنوعیت فروش اس سیصد به ایران را لغو کرده بود، اما زمانی که اسرائیل در این زمینه اعمال فشار کرد و مثلاً تهدید به ارائه تسلیحات به گرجستان کرد، روس ها از تصمیم خود منصرف شدند. این احتمال وجود دارد که پوتین فقط خواسته باشد قدری قدرت نمایی کند و بعد هم نظرش را تغییر دهد که این هم فرضیه ای واقع بینانه است.