نشنال اينترست: ايران قدرتمندتر از آن‌است که مهار شود

نشريه آمريکايي نشنال اينترست در تحليلي درباره روند مذاکرات هسته اي ايران با کشورهاي 1+5 و به ويژه با آمريکا نوشت آشکار است که برخي همسايگان ايران در حاشيه خليج فارس و نيز اسرائيل با توافق هسته اي موافق نيستند. آنها واهمه دارند که اين توافق راه را براي بهبود روابط ايران و آمريکا باز کند و نفوذ تهران را در منطقه افزايش دهد.

آيت الله خامنه اي رهبر ايران در آخرين سخنراني خود اعلام کرد مذاکرات هسته اي و توافق احتمالي تجربه و آزموني است که در صورت موفقيت مي‌توان در مسائل ديگر ادامه پيدا کند.

اما بدون توافق و يا با توافق ايران قدرتي است که بايد در منطقه خاورميانه روي آن حساب کرد.

کشورهاي عربي حاشيه خليج فارس نگران هستند که در توافق هسته اي با ايران فروخته خواهند شد، و نيز توافق احتمالي فضاي بيشتري براي نفوذ و مانور ايران در منطقه مي دهد. به ويژه براي عربستان سعودي که اين موضوع با تحولات داخلي اخير و نيز تحولات منطقه که براي آنها مساعد نبوده ترکيب شده است. ايران در لبنان نفوذ غالب را دارد، بشار اسد را در سوريه حفظ کرده است و دليلي براي حضور در عراق دارد، به دليل تهديد داعش. در واقع، در حالي که باقي منطقه تعلل مي‌کنند، تهران به صورت فعال در حال مبارزه با داعش است.

همزمان با آنکه متحدان آمريکا در منطقه بر جلوگيري از توافق هسته‌اي با ايران تمرکز کرد‌ه‌اند، ايران به تقويت دستاوردهايش در منطقه ادامه مي دهد.

توافق هسته‌اي چيزي نيست که جايگاه منطقه‌اي ايران را تعيين کند، ايران هم اکنون يک قدرت برتر در خاورميانه است. ايران کشوري پهناور، با منابع فراوان، و به صورت بالقوه يک شريک قدرتمند در منطقه اي بي ثبات است. جمعيت ايران نيز زياد است و دو برابر جمعيت عربستان است. اما شايد مهمتر از آن، چه در داخل و چه خارج از منطقه اين است که قادر است يک برنامه جدي بين المللي را پيگيري کند.

امروز، منافع راهبردي آمريکا و ايران در برخي موضوعات کليدي از جمله جنگ عليه داعش و ماموريت پس از جنگ در افغانستان هم سو شده است. پديدار شدن داعش در کشور همسايه عراق نشان داد ايران به سرعت با شرايط جديد انطباق مي يابد و براي کنترل اين گروه به سرعت مشارکت کرد. امروز ايران تنها بازيگري است که در صورت نياز وبه خطر افتادن عراق مي تواند نيروي زميني اعزام کند.

در افغانستان، عربستان يکي از 3 کشوري بود که طالبان را به عنوان دولت به رسميت شناخت، اما ايران همانند آمريکا برحذف طالبان از صحنه سياسي افغانستان تاکيد کرده و مي کند.

هيچ کدام از اين استدلال ها پيشنهاد نمي کند که آمريکا مي تواند به سياست خود قبل از انقلاب با ايران برگردد. اما دو کشور زماني که منافع ملي آنها همسو مي شود بايد با يکديگر همکاري کنند. موفقيت مبارزه عليه داعش در تکريت آزموني است براي هماهنگي محدود ايران و آمريکا.

بالاخره، يک توافق هسته‌اي نهايي اين هماهنگي را تسهيل مي کند. خوب يا بد، هر‌گونه تعهد بيشتر ايران مبتني بر حل و فصل موضوع هسته اي است. اما در وضعيت فعلي، تهران نيازي به توافق ندارد تا قدرتمند شده و جاي پايش در منطقه تقويت شود. در حالي که بازيگران منطقه اي سرگرم تلاش براي خارج کردن مذاکرات هسته اي از ريل و تضعيف ايران هستند، تهران حضور و نفوذ خود را در منطقه محکم مي کند.