صالحی: مشکل طرف مقابل تحقیق و توسعه است

به گزارش فارس، علی‌اکبر صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی پنجشنبه شب در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری شبکه دوم سیما به ابعاد فنی بیانیه سوئیس (لوزان) پرداخت و تقارن روز ملی فناوری هسته‌ای با ولادت حضرت زهرا را تبریک گفت.

وی با اشاره به فرمایشات امروز مقام معظم رهبری گفت: این صحبت‌ها موجب اطمینان بخشی می‌شود. ایشان همچون ناخدای کشتی این انقلاب، آفت‌های بالقوه‌ای که ممکن است به انقلاب ضرر بزند را رصد می‌کنند.

صالحی ادامه داد: اظهارات ایشان تذکری است به ما مذاکره کنندگان. تذکر دیگر اخطار به طرف مقابل بود که فکر نکنند، مذاکره کنندگان ایرانی حامی ندارد و می‌توانند زیاده طلبی‌های خود را تحمیل کنند. این اظهارات به موقع بود، هم تکلیف مذاکره کننده را روشن می‌کند و هم تکلیف طرف مقابل را و راه را برای ما هموار می‌کند.

رئیس سازمان انرژی اتمی ضمن قدردانی از اظهارات رهبر معظم انقلاب عنوان کرد: این اظهارات چراغ راه ما و رهنمونی خواهد بود برای پیش بردن کار.

صالحی در ادامه به بخشی از عهد شکنی‌های غربی‌ها در زمینه برنامه هسته‌ای ایران پرداخت.

وی هچنین در ادامه اظهاراتش با بیان اینکه برخی می‌پرسند چرا ایران به دنبال غنی سازی است؟ گفت: فناوری هسته‌ای فناوری بسیار مهمی است که میعادگاه خیلی از فناوری‌های دیگر است. جمهوری اسلامی ایران تنها کشور در حال توسعه‌ای است که توانسته به آب سنگین و غنی سازی دست یابد.

رئیس سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه کسی در دنیا به شما این فناوری را نمی‌دهد، خاطرنشان کرد: ایران در ابتدا تقاضای کمک کرد ولی پاسخی ندادند و در نهایت تصمیم گرفتیم خودمان سانتریفیوژ تولید کنیم.

وی ادامه داد: در سال 1369 توانستیم تعدادی سانتریفیوژ از بازار سیاه تهیه کنیم و دانشمندان ما از 69 تا 76 توانستند دو تا از این سانتریفیوژها را راه بیندازند و غنی سازی را شروع کنند. 15 سال طول کشید و از سال 1385 بومی سازی این ماشین‌ها را شروع کردیم. ماشین‌های اولیه را P-1 (پاکستان یک) و ماشین‌های خودمان را IR-1 (ایران یک) نام گذاشتیم. ماشین‌هایی که در نطنز کار می‌کنند از نوع IR-1 هستند.

صالحی اضافه کرد: قریب 19 هزار سانتریفیوژ IR-1 داریم که 10 هزار تا کار می‌کند 10 هزار تا غیرفعال است. از این 10 هزار تا هزار تای آنها از نوع IR2M است. از این 10 هزار تا ماشین 3 هزار تای آن در فردو است.

وی گفت: این ماشین‌ها یک اشکال ذاتی طراحی دارد. 25 سال است با این ماشین‌ها دست و پنجه نرم می‌کنیم، ولی به دلیل این اشکال نتوانستیم این ماشین را به درجه اطمینان از بهره‌برداری برسانیم و به همین خاطر به سمت نسل‌های بعدی رفتیم که طراحی‌اش با خودمان بوده است. IR-4 ماشین خیلی خوبی است.

وی گفت: ما در نطنز حدود 10 هزار ماشین داریم که دارد کار می‌کند و این ماشین‌ها کفاف 190 هزار سو در سال‌های آینده را نمی‌دهد.

معاون رئیس جمهور اضافه کرد: ما با IR-1 به سمت 190 هزار سو نمی‌رویم چون زود خراب می‌شود و نطنز هم جای 190 هزار ماشین را ندارد جای 48 هزار ماشین را دارد. فردو اگر IR-1 بخواهیم بگذاریم جای سه هزار ماشین را دارد. به همین خاطر نیاز داریم ماشین‌های پیشرفته را به کار بگیریم.

صالحی اضافه کرد: ساختن نطنز هزینه‌ زیادی برده و ضرورتی ندارد که بخواهیم نطنزهای متعدد بسازیم. باید ضرورت استفاده را از امکانات موجود کنیم تا جایی که امکان دارد، تولیداتمان اقتصادی باشد.

معاون رئیس جمهور گفت: برای اینکه به 190 هزار سو برسیم باید برویم به طرف ماشین‌های پیشرفته. نطنز ظرفیت 48 هزار ماشین را دارد. البته چون ماشین‌های IR-8 یک مقدار بزرگ‌تر است ممکن است 44 تا 45 هزار ماشین جا بشود. البته این ارقام تقریبی است. الان IR-8 که سوی آن 24 است و هر کدام 24 برابر IR-1 است و اگر بخواهیم 40 هزار تا از این ماشین‌ها در نطنز بگذاریم تقریبا یک میلیون سو می‌شود که می‌تواند پاسخگوی تقریبا پنج نیروگاهی مثل بوشهر در سال باشد.

وی عنوان کرد: ماشین IR-8 را ساخته بودیم در حال چرخیدن بود که مذاکرات با 1+5 پیش آمد و قرار شد کار را روی آن فعلا متوقف کنیم و از زمانی توافق نهایی عملیاتی شود ما شروع می‌کنیم به تست IR-8. فردو جایی برای غنی سازی تجاری نیست. تست اینها در نطنز انجام می‌شود.

صالحی ادامه داد: فردو را به عنوان یک محل غنی سازی در نظر گرفته بودند، نه به عنوان محل تحقیق و توسعه در امر غنی سازی.

رئیس سازمان انرژی اتمی درباره فکت شیت آمریکایی‌ها گفت: یکسری درست و نادرست را براساس روایت و استنباط خود قاطی کردند. ما راجع به تحقیق و توسعه به یک جمع بندی رسیدیم صبح پنجشنبه به مونیز گفتم تمام است گفت مطمئنا تمام است. بعد از آن خداحافظی کردیم و گفتیم الحمدالله تکلیف آن روشن شده است. یکی دو ساعت بعد تقاضا کرد جلسه مجددی داشته باشیم دیدم تغییر داده گفت اروپایی ها فشار وارد آوردند که دوباره مذاکره کردیم و در پایان گفتم تمام است گفت تمام یکی دو ساعت بعد آمد و خواستار تغییر شد. من گفتم هر فرایندی یک اصولی دارد این فرایند مذاکره یکسری اصول دارد ما نمی‌توانیم به اصول اخلاقی مذاکره پایبند نباشیم.

صالحی ادامه داد: فکت شیت هست. ما داشتیم. سیاهه فکت شیت برای ما و وزارت خارجه بوده است. سازمان انرژی اتمی و با کمک وزارت خارجه فکت شیتی را تنظیم کردند که در اختیار دکتر ظریف قرار دارد.

وی گفت که در فکت شیت ایرانی آن چیزی که حقیقت علی الارض  است، آورده شده است.

رئیس سازمان انرژی اتمی درباره راکتور آب سنگین اراک خاطرنشان کرد: این موضوع یکی از بزرگترین چالش‌ها بود. آنها می‌گفتند این راکتور را باید ببندید ما آب سبک به شما می‌دهیم. یکی از خطوط قرمزی مقام معظم رهبری این بود که آب سنگین باید باشد.

وی گفت: باز طراحی که می‌کنیم اورانیوم غنی شده در آن می‌گذاریم. یک مخزن است در آن آب سنگین می‌گذاریم. این باز طراحی به نفع ماست. قلب راکتور تغییر می‌کند. زمانی مخزن را درمی‌آوریم که اطمینان لازم از اینکه آنها به تعهداتشان پایبند هستند و خواهند بود را بگیریم. اگر مخزن را دربیاوریم گذاشتن آن در جایش سخت است، آن هم به دلیل ایمنی آن باید احتیاط لازم صورت گیرد.

صالحی درباره یک هزار ماشینی که در فردو قرار است بماند، گفت: یک هزار ماشین در فردو می‌ماند که 350 و اندی از آنها در حال چرخش خواهد بود که قرار است برای تولید ایزوتوپ‌های پایدار به کار گرفته شود. البته قرار شد آنها کمک کنند که این کار را تسریع بخشیم.

وی درباره دوره اعتمادسازی گفت: دوره مورد توافق اعتمادسازی را قبلا می‌گفتند 25 سال باشد و ایران می‌گفت 2 سال و کم کم آمدند پایین و ما کم کم رفتیم بالا که بالاخره روی عدد 10 توافق شد.

صالحی افزود: الان در فردو قریب 600 ماشین داریم که در حال غنی سازی اورانیوم است که ماهانه حدود 30 تا 40 کیلو اورانیوم با غنای حدود 4 درصد تولید می‌کند. قبلا 10 کیلو در ماه غنی سازی 20 درصد می‌کرد.

وی همچنین درباره نیاز نیروگاه بوشهر گفت: نیروگاه بوشهر 30 تن در سال به سوخت نیاز دارد. اگر نطنز و فردوی امروز ما بخواهد سوخت یک ساله بوشهر را با این سانتریفیوهای کنونی تامین کند باید سال‌ها کار کنند. مگر اینکه از ماشین‌های پیشرفته استفاده کنیم که در آینده چنین خواهیم کرد.

صالحی درباره برگشت پذیری در فردو گفت: ما ماشین‌ها و زیرساخت‌ها را نگه داشتیم. اگر زیر تعهدشان بزنند، به راحتی کپسول یو اف 6 را می‌گذاریم و وصل می‌کنیم و غنی سازی را انجام می‌دهیم. فردو برای هزار ماشین هیچ چیز دست نمی‌خورد؛ یک گالری را نگه می‌داریم یک گالری را کاملا برمی‌داریم. گالری که نگه می‌داریم به عنوان ضامن نطنز است.

وی افزود: یک هزار ماشین در فردو آماده به کار است.

صالحی در خصوص سوخت 20 درصد با بیان اینکه در حال حاضر ماهی دو مجتمع سوخت تولید می‌شود، گفت: اگر راکتور تحقیقاتی تهران با همین نرخ کار کند قریب سه تا چهار سال سوخت 20 درصد را داریم. در مذاکراتی که انجام شد بنا شد اگر در طول دوره اعتمادسازی نیاز به 20 درصد پیدا کردیم، آنها ماده 20 درصد را به ما بدهند و ما خودمان به صفحات سوخت تبدیل کنیم.

رئیس سازمان انرژی اتمی همچنین گفت که از روز اولی که توافق نهایی صورت گیرد، تحقیق و توسعه ماشین‌های IR- 4 و 5 و 6 و 8 ادامه می‌یابد.

وی درباره تحریم‌ها با بیان اینکه تحریم‌های اقتصادی بلافاصله بعد از اجرایی شدن توافق نهایی برداشته می‌شود، خاطرنشان کرد: دو تحریم اشاعه‌ای و تسلیحاتی است که هنوز در حال گفت‌وگو است.

رئیس سازمان انرژی اتمی در خصوص اینکه تا پایان چرخه کامل سوخت هسته‌ای را داریم؟ تصریح کرد: الان هم داریم. هیچ تاسیساتی بسته نمی‌شود ممکن است در برخی کندی ایجاد شود مثل اراک. یک سال و نیم است با کندی کار می‌کنیم و اگر توافقی تا چهار ماه آینده عملیاتی شود حدود 2 سالی که عقب افتادیم را باید جبران کنیم. ولی راکتوری خواهد شد که قابل مقایسه با راکتور کنونی نخواهد بود. یکی از پیشرفته ترین راکتورهای جهان خواهد بود. طراحی را دانشمندان خود ما کردند و آمریکایی‌ها طراحی ما را پذیرفتند.

وی درباره انتشار فکت شیت با بیان اینکه انتشار آن در اختیار من نیست، خاطرنشان کرد: همین صحبت‌هایی که من کردم و آقای ظریف و عراقچی نیز بیان داشتند همان فکت شیت است.