جان کري: رسيدن به توافق هسته اي نهايي نيز دشوار خواهد بود

جان کري وزير امور خارجه آمريکا گفت دستيابي به توافق هسته اي جامع و نهايي با ايران نيز احتمالا به اندازه دستيابي به چارچوب توافق دشوار خواهد بود.

کري در مصاحبه اختصاصي شبکه پي بي اس به پرسش هاي مصاحبه گر اين شبکه با وي درباره مذاکرات هسته اي لوزان و مسائل منطقه اي پاسخ داد.

مصاحبه گر پي بي اس در نخستين سوال خود گفت : شما تلاش زيادي در مذاکرات بر سر اين چارچوب توافق داشته ايد. اگر نگوييم ، سالها ، شما دست کم ماهها در اين زمينه تلاش کرده ايد. مردم اينها را مي بينند و شاهد همه اين تلاش ها هستند و من فکر مي کنم يکي از سوال ها اين است که آيا براي حل و فصل مسائل حل نشده باقيمانده قرار است تلاش ها از اين نيز بيشتر بشود؟ يا اينکه بخش سخت تر کار را پشت سر گذاشته ايد؟

وزير امور خارجه آمريکا در پاسخ گفت :«ما کار بيشتري پيش رو داريم. اما ممکن است اينطور هم باشد که ما بخش سخت تر کار را پشت سر گذاشته ايم زيرا اين چارچوب توافق از مانع اصلي عبور کرده است. با اين حال، مطمئنم که کار روي جزئيات نيز کار دشواري خواهد بود. حل همه مسائل و رسيدن به پايان خط نيز به مشکلي دستيابي به چارچوب توافق خواهد بود.»

مصاحبه گر پرسيد: قبل از اينکه وارد جزئيات بشويم مي خواستم سوالي را بپرسم که فکر مي کنم براي مردم آمريکا بايد بيشتر روشن بشود. آيا درست است که بگوييم اين توافق جلو دستيابي ايران به سلاح هاي هسته اي را نمي گيرد، بلکه فقط آن را به تاخير مي اندازد؟ آنهم فقط براي چند ماه؟

جان کري در پاسخ گفت :«مطلقا خير، به هيچ وجه اينطور نيست. مسئله فقط تاخير نيست بلکه جلوگيري از دستيابي به سلاح هسته اي است. دليلي هم که با اطمينان مي توانم ذکر کنم اين است که ما به سطح کافي از شفافيت در بازرسي ها و حسابرسي و رديابي اورانيوم و پيگيري مسئله توليد سانتريفوژهاي آنها و سر درآوردن از اتفاقاتي که در برنامه آنها مي افتد مي رسيم ، چنانچه اگر آنها بخواهند غني سازي اورانيوم خود را افزايش دهند تا به سمت توليد سلاح هسته اي بروند ما بلافاصله متوجه آن خواهيم شد و اقدام خواهيم کرد. 

بنابراين، من با اين ارزيابي مخالفم. اين توافق تضميني براي اين است که در 15 تا 20 سال آينده آنها احتمالا قادر به پيشرفت در برنامه هسته اي خود نخواهند بود و وقتي آنها به عضو مشروع تر جامعه منع تکثير هسته اي تبديل شوند و مشمول بازرسي ها و تحقيقات هميشگي قرار بگيرند ما به حسابرسي دست دست خواهيم يافت.»

مصاحبه گر شبکه پي بي اس گفت : اما گفته مي شود که ايران اکنون يک ظرفيت فرار دو تا سه ماهه دارد و در پايان اين توافق اين مدت به يک سال خواهد رسيد. در همين حال، آنها ظرفيت غني سازي را همچنان دارند و مي توانند روي توليد سانتريفوژهاي پيشرفته تر به تحقيق و توسعه ادامه دهند و همانطور که رئيس جمهور آمريکا نيز شخصا به آن اذعان کرده است، آنها مي توانند بي درنگ به توليد سلاح هسته اي اقدام کنند.

وزير امور خارجه آمريکا در پاسخ گفت :«اجازه دهيد براي شما تشريح کنم که ما امروز در چه مرحله اي هستيم. اين مهم است که مردم بدانند نقطه شروع ما کجا بوده است. وقتي من وزير امور خارجه آمريکا شدم، ايران 20 هزار سانتريفوژ ، ذخيره بسيار زيادي از اورانيوم غني شده 20 درصدي داشت و در مسيري حرکت مي کرد که اين خطر وجود داشت که چه بسا به بمب نيز دست يابد. 

اکنون ايران اين ذخيره اورانيوم غني شده 20 درصدي را ندارد. اين ذخيره به صفر رسيده است. آنها ديگر بالاتر از سطح اندک 3.5 درصدي غني سازي نمي کنند. آنها ديگر همان ظرفيت فرار را که در ابتداي اين مذاکرات داشتند ، ندارند. وقتي باراک اوباما رئيس جمهور آمريکا شد، ايران از قبل غني سازي مي کرد. آنها از قبل به دانش چرخه سوخت دست يافته بودند. بنابراين آنها در سال هاي قبل از اين همينطور به طور مستمر در حال پيشرفت و پيشرفت بودند. 

حالا مسير حرکت معکوس شده است. ما داريم اين برنامه را به عقب مي کشيم و مجموعه سختگيرانه از محدوديت ها را به عنوان تدابير شفاف ساز و حسابرسي به اجرا مي گذاريم که به ما اجازه خواهد داد بدانيم در برنامه هسته اي ايران چه مي گذرد. اين درست نيست که بگوييم (توافق) فقط براي ده سال است. برخي تدابير اين توافق 15 ساله است و برخي نيز 20 ساله و برخي تدابير نيز مانند رديابي اورانيوم 25 ساله است. ما به مدت 25 سال به رديابي اورانيوم مي پردازيم، از مرحله استخراج از معدن تا بردن به کارخانه و تبديل کردن به کيک زرد و گاز و تزريق به سانتريفوژ و پسماند. ما همه اين بخش ها را تحت نظر مي گيريم. در اينجا برخي تدابير هميشگي هم وجود دارد که آنها (ايران) بايد به آنها پايبند باشد.»

مصاحبه گر پي بي اس گفت: اجازه دهيد کمي بيشتر وارد جزئيات چيزهايي که شما به آنها اشاره کرديد بشويم. مثلا در خصوص بازرسي ها. رئيس جمهور آمريکا مي گويد اين ها سرزده ترين و سفت و سخت ترين بازرسي هايي خواهد بود که تاکنون انجام گرفته است. برخي نيز گفته اند اين بازرسي ها از هر جايي و در هر زماني امکان پذير خواهد بود. اما ايراني ها مي گويند خير، اينطور نيست. از پايگاههاي نظامي بازرسي نخواهد شد و محدوديت هايي در کار خواهد بود. کدام يک درست است؟

جان کري در پاسخ گفت :«ما يک سامانه بازرسي هاي بسيار سفت و سخت خواهيم داشت. ما ساز و کاري براي حل و فصل مناقشه خواهيم داشت که به ما اجازه خواهد داد بتوانيم اگر پرسش هايي درباره مسائل حل نشده درخصوص دسترسي ها وجود داشت آنها را حل و فصل کنيم. ايراني ها موافقت کرده اند به چيزي که پروتکل الحاقي پيمان منع گسترش هسته اي ناميده مي شود پايبند باشند. 

اين پروتکل ايجاب مي کند که کشورهاي عضو پيمان به استانداردهاي ديگري نيز پايبند باشند و اگر نباشند تحريم ها را مي توان بازگرداند و اين تحريم ها بازخواهند گشت. براي چند سال اين کار به صورت خودکار انجام خواهد گرفت اما مي توانم به شما اطمينان خاطر بدهم که اگر ايران بخواهد زماني برنامه هسته اي اش را فراتر از چيزي پيش ببرد که از يک قدرت هسته اي صلح آميز انتظار مي رود، کل جهان به آن واکنش نشان خواهد داد . اين همان چيزي است که ما اکنون داريم و تحريم ها از نو تحميل خواهد شد.»

مصاحبه گر پي بي اس گفت: اما آيا سوال هايي واقعي در اين باره وجود ندارد؟ دولت اينها را «تحريم هاي احيا شونده فوري» مي نامد اما عملا شما بايد بازگرديد به ...

جان کري در پاسخ گفت :«اين فقط براي يک مدت است. خير، ما مجبور نيستيم بازگرديم. هيچ قدرت وتو کننده اي وجود ندارد. اين يک روند خودکار بر اساس يک روال کاملا معين است که در مسير رسيدن به توافق نهايي مشخص خواهد شد.

 من نمي خواهم اکنون وارد همه جزئيات بشوم، جز اينکه بگويم ما قصد نداريم آنجا بنشينيم و اينجا ظاهرسازي کنيم. ما به مردم گفته ايم که در اين باره جدي هستيم و توانايي حسابرسي در اين برنامه بازرسي ها را خواهيم داشت و چنين برنامه اي وجود خواهد داشت.»