رییس جمهور ترکیه یا پادشاه عربستان؟

روزنامه اعتماد در یادداشتی نوشت: روز گذشته آقای اردوغان، رییس جمهور ترکیه سفر خود به ایران را آغاز کرد؛ سفری که انجام آن به دلیل اظهارات غیرمسوولانه وی علیه ایران با مخالفت هایی مواجه شده بود.

این یادداشت می افزاید: روابط ایران و ترکیه در شرایطی نیست که کسی بخواهد آن را قربانی مسائل گذرا و حاشیه ای کند. همچنین آگاهان به امور ترکیه می دانند که اردوغان چرا این موضع را گرفته است. بدهی کلان اقتصاد ترکیه که گفته می شود بیش از ٤٠٠ میلیارد دلار است- که بدهی بخش خصوصی آن فقط ٢٧٠ میلیارد دلار است- اجازه نمی دهد که دولتمردان آن کشور مواضع غیر متضاد و منصفانه ای را اتخاذ کنند و چاره ای ندارند جز اینکه در برابر روابط خود با عربستان و سایر شیخ نشین های خلیج فارس کوتاه بیایند تا بلکه قدری از فشار این بدهی ها از طریق این روابط خنثی شود حتی اگر به قیمت حمایت ترکیه از بمباران مردم بیگناه یمن باشد.

اگر چه این موضع گیری قابل درک است ولی آقای اردوغان باید دلیل واقعی آن را بگوید نه اینکه همسو با عربستان به کمک دروغ پردازی آنها بشتابد. حتی اگر واقعیت را هم نمی گوید مجاز به قلب کردن واقعیت نیست.

اینکه عامل وضع یمن و اوضاع آنجا نتیجه دخالت ایران معرفی شود از دولت ترکیه پذیرفتنی نیست. چرا؟ به دلیل تجربه سوریه! ترکیه صدها کیلومتر مرز مشترک با سوریه دارد و سوریه نیز عملا درگیر جنگ داخلی و بیش از نیمی از خاک آن کشور تحت سیطره مخالفان بود در چنین شرایطی دولت ترکیه به همراه شیخ نشین های خلیج فارس و نیز با حمایت اتحادیه اروپا و ایالات متحده تمام قد از مخالفان بشار اسد حمایت و بارها و بارها به طور صریح اعلام کردند که بشار اسد باید برود و تاریخ رفتن و کشوری که باید برود را هم تعیین و حتی مسیرهای ارسال اسلحه به دولت سوریه را مسدود کردند و پول و سلاح و نیروهای چند ملیتی را به سوی مخالفان سرازیر کردند و در برابر تمام این اقدامات مداخله جویانه که به صراحت هم گفته می شد نه تنها حکومت سوریه سقوط نکرد بلکه این وضع مخالفان است که در شرایط بحرانی قرار گرفته و از دل آنها هم بلای داعش به مردم منطقه هدیه شده است. 

از سوی دیگر ایران هیچگاه چنین مواضعی علیه دولت ساقط شده یمن نداشته و اصولا مرز مشترکی هم با آن ندارد و از یمن خیلی هم دور است و اطراف یمن هم به محاصره عمان و عربستان و مصر و امثال اینهاست، با وجود این طی فقط چند هفته دولت مورد حمایت عربستان سقوط کرد و رییس جمهورش فراری شد. 

چگونه می توان چنین تحولی را به دخالت دیگران ربط داد؟ اگر دخالت کشورها می تواند رژیمی را به این سرعت ساقط کند چرا دخالت های ترکیه و همپیمانانش در سوریه نه تنها منجر به سقوط اسد نشده بلکه نتیجه عکس هم داشته است؟ این نحوه عملکرد دولت ترکیه موجب می شود که ناظر بیرونی نقش آن دولت را در ادامه و جهت تامین منافع عربستان ببیند و نه کشور و مردم ترکیه. 

ایفای چنین نقشی برای ترکیه و حزب عدالت و توسعه با ادعاهای آن سازگاری ندارد. آقای اردوغان چگونه می تواند در کنار سیسی علیه مردم یمن بایستد؟ تنها یک پاسخ وجود دارد. پول عربستان اکسیر معجزه آسایی است که اردوغان را کنار سیسی کودتاچی و علیه مردم یمن قرار می دهد. آقای اردوغان! شما که برای مردم فلسطین کشتی کمک فرستادید و با حمله اسراییل علیه آن کشتی مواجه شدید آیا الان هم حاضرید برای زخمی های یمن یک کانتینر دارو بفرستید؟ فرض کنیم که نخواهید این کار را انجام دهید چرا در این مورد موضع ضد ایرانی و البته ناروایی را گرفته اید؟ شما که بشار اسد را به جنایت علیه مردم سوریه متهم می کردید چگونه الان در برابر بمباران یمن از سوی یک کشور خارجی نه تنها ساکت نشسته اید بلکه حمایت هم می کنید و از همه بدتر اینکه برای توجیه این موضع غیراصولی ایران را متهم می کنید؟ امیدواریم این سفر از حیث اصلاح این مواضع موثر واقع شود.