رمزگشایی از عملیات روانی رویترز در مذاکرات هسته‌ای لوزان

تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران خبرسازی رویترز درباره آماده شدن پیش‌نویس ۲ تا ۳صفحه‌ای از سوی ایران و ۱+۵ را تکذیب کرد.

خبرگزاری رویترز درست در یکی از حساس ترین روزهای برگزاری مذاکرات هسته ای ایران و اعضای 1+5 بار دیگر با انتشار خبری  دروغین  مدعی شد که ایران و اعضای 1+5  برای دستیابی به یک پیمان 2 تا 3صفحه‌ای با ارقام خاص که احتمالاً پایه و اساس یک توافق بلندمدت برای حل و فصل مسئله هسته‌ای خواهد بود، نزدیک شده‌اند.

این خبر به سرعت از سوی اعضای تیم مذاکره کننده هسته ای کشورمان تکذیب شد. با توجه به اینکه دروغ پردازی ها و جوسازی های رسانه ای خبرگزاری رویترز در مذاکرات هسته ای مسبوق به سابقه بوده است، تجزیه و تحلیل این فضاسازی های مستمر از سوی تحلیلگران مسائل هسته ای و رسانه ای یک الزام محسوب می شود.بدون شک دروغ پردازی اخیر رویترز ،آخرین جوسازی رسانه ای این خبرگزاری در قبال مذاکرات هسته ای نخواهد بود. در این خصوص لازم است به نکاتی چند توجه داشته باشیم:

1-جوسازی های مکرر خبرگزاری رویترز در بحبوحه مذاکرات هسته ای ایران و اعضای 1+5 به صورتی " هدفمند" صورت می گیرد. به عبارت بهتر، سلسله روایات رویترز از مذاکرات هسته ای نه بر مبنای " روایت واقعی از پشت میز مذاکرات" بلکه با هدف "تاثیرگذاری بر ذهن مخاطبان رسانه ای و افکار عمومی" صورت می گیرد. در این خصوص خبرگزاری رویترز اخبار خود را بر اساس  اظهارات برخی دیپلماتهای غربی و منابعی که نمی خواهند نام آنها فاش شود! تهیه و تنظیم می کند! بدیهی است که در بسیاری از موارد منابع ادعایی رویترز صرفا در درون ذهن نویسندگان،سردبیران و خبرنگاران اعزامی این خبرگزاری به مذاکرات هسته ای ظهور و بروز دارد. زمانی که از خبرنگاران  و نویسندگان خواسته می شود تا منابع اخبار خاص و منحصر به فرد ! خود را اعلام کنند بلافاصله به محرمانه بودن این منابع مطلع و آگاه اشاره کرده تا مانع از اثبات دروغ پردازی های رسانه ای خود در فضای مذاکرات هسته ای ایران و اعضای 1+5 شود.

2- خبرگزاری رویترز جوسازی های رسانه ای و تبلیغاتی خود را درست در زمانی انجام می دهد که افکار عمومی و مخاطبان خاص و عام مذاکرات هسته ای در انتظار شنیدن اخبار مذاکرات هستند. به عبارت بهتر، جوسازی های رسانه ای و تبلیغاتی رویترز نوعی سوء استفاده از نیاز خبری مخاطبان مذاکرات هسته ای می باشد. این سوء استفاده رسانه ای نه تنها در قبال مذاکرات هسته ای، بلکه در قبال دیگر مسائل جاری در نظام بین  الملل وجود داشته و قطعا در آینده نیز وجود خواهد داشت. عرض اندام خبری رویترز، آن هم با استناد به آمار  ارقامی که در ابتدای امر ذهن مخاطبان را به صورتی ناخودآگاه نسبت به مستند بودن این گزارش مجاب می کند، باعث تمرکز ناخواسته افکار عمومی بر روی سایت اصلی رویترز می شود.

3- نکته بسیار مهم دیگری که باید در خصوص جوسازی های مکرر تبلیغاتی و رسانه ای رویترز به آن اشاره کرد، به مکانیزم تاثیرگذاری روانی اخبار رویترز بر ذهن مخاطبان باز می گردد. در این معادله، رویترز در صدد است "نخستین تصویر ذهنی از مذاکرات هسته ای" را در ذهن مخاطب ایجاد کند.در این جا دروغین بودن تصویر ارائه شده اساسا اهمیتی برای رویترز ندارد.آنچه برای گردانندگان رویترز مهم بوده و آن را به صورتی دقیق به خبرنگاران خود منتقل کرده اند، ایجاد تصویر اولیه در ذهن مخاطبان عمومی است. معمولا زمانی که این تصویر اولیه در ذهن مخاطب ایجاد می شود، از بین بردن این تصویر دروغین مستلزم "تکذیب" یا " اصلاحیه خبری" و موضع گیری صریح  در قبال آن خواهد بود.مجموع این فعل و انفعالات خبری،رسانه ای،سیاسی  و تبلیغاتی بارها از سوی گردانندگان خبرگزاری رویترز و سردبیران خبری آن مورد مداقه قرار گرفته است.

4- در پایان این معادله، خبرگزاری رویترز به مانند همیشه سعی می کند نسبت به خبر منتشر شده خود و تکذیبیه های صورت گرفته در قبال آن واکنشی نشان ندهد و انتشار این خبر دروغین را بر اساس انتساب آن به منابع مخفی و نامرئی (همان دیپلماتهای غربی که نمی خواهند نام آنها فاش شود و یا منابع نزدیک به مذاکرات ) توجیه کند. به عبارت بهتر، در اینجا خبرگزاری رویترز از یک سو با تولید خبر اولیه ( هر چند کاذب) نام خود را بر سر زبانها انداخته و سپس فعل و انفعالهای صورت گرفته حول آن را در مسیری هدایت می کند که در نهایت به عنوان " مقصر اصلی" شناخته نشود. بدون شک این رویکرد خبری و رسانه ای رویترز با صداقت خبری و رسالت خبرنگاری مبنی بر انتقال واقعیات پدیده های خبری و سیاسی در تناقض و تضاد کامل قرار دارد، هر چند که نمی توان از گردانندگان رویترز انتظار داشت که حتی درکی اولیه و ابتدایی از واژه " صداقت" و مشتقات و متعلقات آن داشته باشند. موضوعی که در جریان مذاکرات هسته ای اخیر ایران و اعضای 1+5 در لوزان بار دیگر به اثبات رسیده است.