مرور اتفاقات موسيقي و سينما در سال 93/ بارقه‌هاي اميد بر مدار اعتدال
حوزه فرهنگ و هنر امسال مثل سال‌هاي گذشته شاهد اتفاقات زيادي بود، از شادي‌ها و جايزه‌ها گرفته تا آنهايي كه با كاروان مرگ همراه شدند وقايعي بودند كه بعضي بيشتر به چشم آمدند و بعضي كمتر. خيلي از اتفاقات به مذاق عده‌اي خوش نيامد و تير انتقادات بود كه به سوي وزارت ارشاد و گاه هنرمندان نشانه رفت. موسيقي، سال پرحاشيه‌اي داشت. كنسرت‌هاي زيادي لغو شدند و با وجود حرف‌هاي صريح وزير ارشاد به منتقدان زنجيره لغوها همچنان تا روزهاي پاياني سال ادامه داشت و معلوم نيست كه در سال آينده عرصه فرهنگ و هنر دستخوش چه اتفاقاتي باشد. در اين گزارش تعدادي از اتفاقات مهم عرصه موسيقي و سينما را مرور كرده‌ايم.
اتفاقات سينما در ابتداي امسال با مرگ حميد مهر‌آرا، هنرمند سينما، تئاتر و تلويزيون در هشتم فروردين آغاز شد؛ هنرمندي كه بعد از هشت سال بيماري در سن ٧١ سالگي درگذشت.
با آغاز سال جديد يكي از اتفاقات مهم هر ساله سينماي ايران اكران نوروزي است. در سالي كه سپري شد فيلم‌هاي «طبقه حساس» كمال تبريزي، «معراجي‌ها» مسعود ده‌نمكي، «خط ويژه» مصطفي كيايي و «چ» ابراهيم حاتمي‌كيا فيلم‌هايي بودند كه همزمان با آغاز بهار به روي پرده نقره‌اي سينماها رفتند و با فروش هشت ميلياردي توانستند تكاني به گيشه‌هاي سينما بدهند.
سينماي هنر و تجربه با فيلم‌هاي خاص
يكي از اتفاقات مهم امسال، اضافه شدن بخش هنر و تجربه به سينماي ايران بود، سينمايي كه گفته مي‌شد فيلم‌هاي خاص سينمايي در اين گروه نمايش داده مي‌شود. ٢٤ فروردين اميرحسين علم‌الهدي به حكم ايوبي مدير اجرايي و دبير شوراي سياست‌گذاري سينماي هنر و تجربه شد و با اين اتفاق آرزوي مخاطباني كه به فيلم‌هاي خاص علاقه داشتند كمي محقق شد.
گروه سينماهاي هنر و تجربه كارشان را با شش سينما در تهران شروع كردند و بعد از مدتي فعاليت، بالاخره بر تعداد سينماهاي آن اضافه شد. با گذشت نزديك به يك سال، اين گروه هفت سالن سينمايي در تهران دارد و سالن‌هايي در اهواز، اصفهان و مشهد نيز فيلم‌هاي اين گروه را نمايش مي‌دهند.
ايراني‌‌ها در داوري جشنواره‌هاي خارجي
ديگر اتفاق مهم سينماي ايران، انتخاب ليلا حاتمي به عنوان داور شصت و هفتمين جشنواره فيلم كن بود. در اين دوره ليلا حاتمي در كنار جين كمپيون، صوفيا كاپولا، ويليام دافوئه، جئون دويئون، گائل گارسيا برنال، ژانك كه جيا، نيكلاس وندينگ رفن و كارول بوكت آثار را داوري كرد.
ليلا حاتمي تنها هنرمند ايراني نبود كه به بخش داوري جشنواره‌اي راه يافته بود، تهمينه ميلاني خرداد ماه رييس هيات داوران نخستين جشنواره بين‌المللي فيلم اربيل شد. در اين جشنواره سينماي ايران شش جايزه گرفت.
درست چند روز بعد از جشنواره اربيل اصغر فرهادي، كارگردان اسكاري ايران، رييس هيات داوران جشنواره آسيا پاسيفيك شد؛ جايزه‌اي كه خود او سابقه كسب سه جايزه از آن را داشت. مريلا زارعي و رخشان بني‌اعتماد از جمله هنرمندان ايراني بودند كه از جشنواره جايزه گرفتند. نيكي كريمي ديگر هنرمند ايراني نيز خرداد رييس هيات داوران جشنواره فيلم ادينبورگ شد.
سينماي ايران در سالي كه گذشت از جوايز سينمايي دنيا، نيز بي‌نصيب نماند. در روز پاياني بهار، رضا درميشيان سه جايزه بهترين كارگرداني، بهترين فيلم و جايزه وينسنت وارد را براي فيلم «عصباني نيستم» از جشنواره فيلم شانگ‌‌هاي دريافت كرد.
در نخستين ماه تابستان پرنده مرگ روي شانه‌هاي باقر صحرارودي بازيگر پيشكسوت تئاتر، سينما و تلويزيون نشست و او را همراه خود كرد.
در همين ماه سينماي ايران دوباره يك جايزه بين‌المللي گرفت. فيلم «دلتنگي‌هاي عاشقانه» رضا اعظميان در جشنواره جهان فيلم فيليپين جايزه بهترين بازيگري زن را براي ميترا حجار داشت.
شهر موشها ركورد زد
يكي از اتفاقات ديگر سينماي امسال فيلم «شهر موشها ٢» ساخته مرضيه برومند و به تهيه‌كنندگي منيژه حكمت بود كه فروش اين فيلم ركورد تازه‌اي در سينماي ايران به ثبت رساند. اين فيلم در طول سه ماه اكران ١٢ ميليارد تومان فروش كرد و فعلا پرفروش‌ترين فيلم سينماي ايران است. در روزهاي پاياني مرداد هم اعلام شد كه اصغر فرهادي، رييس هيات داوران بخش اصلي جريان‌هاي نو جشنواره بين‌المللي فيلم بوسان انتخاب شده است. هشتم شهريور نيز با مرگ حسن رضياني، بازيگر پيشكسوت سينما و تلويزيون كه او را با نقش عين‌الله باقرزاده در «دايي جان ناپلئون» مي‌شناسيم همراه شد.
اكران همزمان فيلم‌هاي چهار فيلمساز زن
در٢١ شهريور جشن خانه سينما هنرمندانش را معرفي كرد كه فيلم «ملكه» ساخته محمدعلي باشه آهنگر ١٠ تنديس اين جشن را دريافت كرد و ركورددار جوايز شد.
در روزهاي پاياني شهريور بالاخره نماينده سينماي ايران در اسكار معرفي شد. فيلم «امروز» ساخته رضا ميركريمي، نماينده ايران در هشتاد و هفتمين جايزه اسكار شد كه اقبالي در آن نيافت.
اتفاق ويژه امسال اكران همزمان فيلم‌هاي چهار فيلمساز زن بود كه اين اتفاق براي نخستين بار در تاريخ سينماي ايران رخ داد؛ مرضيه برومند، تهمينه ميلاني، تينا پاكرون و مريم ميلاني چهار فيلمسازي بودند كه فيلم‌هايش روي پرده رفت.
در ميانه مهر، جشنواره فيلم كودك و نوجوان اصفهان برگزار شد كه در اين دوره فيلم «قول» ساخته محمدعلي طالبي هم پروانه بهترين فيلم بلند را دريافت كرد و هم پنج جايزه در بخش‌هاي مختلف ديگر گرفت. غلامرضا رمضاني نيز براي فيلم
«فرار از قلعه رودخان» پروانه بهترين كارگرداني جشنواره را دريافت كرد.
اما سينمايي‌ها در ماه‌هاي آخر سال خبرهاي ناخوشايندي به گوش‌شان رسيد آن هم درگذشت هنرمنداني چون عظيم جوان‌روح، انوشيروان ارجمند، حميد جديدي و مرتضي احمدي، احمد رسول‌زاده و زوان قوكاسيان بود.
با آغاز دي ماه، مهم‌ترين اخبار حول جشنواره فجر بود. از فيلم‌هاي راه‌يافته به بخش‌هاي مختلف گرفته تا تغييرات رخ داده بحث‌هاي مهم بودند. يكي از تغييرات جشنواره امسال جدا شدن بخش بين‌الملل از بخش ملي بود. بهمن هم اوج اتفاقات يك ساله سينماي ايران است. در اين جشنواره فيلم رخ ديوانه در دريافت سيمرغ ركوردار شد. مهم‌ترين اتفاق جشنواره امسال اكران فيلم محمد (ص) بود كه از اكران آن خبرهاي غير رسمي وجود داشت كه در نهايت روزهاي
٢٠ و ٢٣ بهمن در شش سانس براي مسوولان و اهالي رسانه در سينما فرهنگ اكران شد.
تغييرات مديريتي
اتفاق مهم ماه پاياني سال برگزاري انتخابات هيات‌مديره خانه سينما بود كه ١١ اسفند برگزار شد و محمدرضا موئيني، ابراهيم مختاري، بهمن اردلان، كامران ملكي، آتيلا پسياني، شادمهر راستين و سيدمهدي خادم اعضاي هيات‌مديره خانه سينما شدند.
در اين ماه همچنين فيلم‌هاي اكران نوروزي مشخص شدند و پنج فيلم
« رخ ديوانه» ابوالحسن داوودي، « استراحت مطلق» عبدالرضا كاهاني، «ايران برگر» مسعود جعفري جوزاني، «طعم شيرين خيال» كمال تبريزي و «روباه» بهروز افخمي در نوروز اكران خواهند شد و به نظر شاهد استقبال مخاطبان از فيلم‌هاي نوروزي امسال خواهيم بود.
فيلم‌هايي كه در انتظار اكران ماندند
شايد يكي از مهم‌ترين اتفاق‌هاي حاشيه‌ساز هر حوزه‌اي توقيف‌ها باشد، نكته‌اي كه سينماي ايران امسال هم از آن بي‌نصيب نماند. فيلم‌هايي كه سال گذشته در جشنواره فيلم فجر نمايش داده شدند و انتظار مي‌رفت كه اكران شوند همچنان بعد از يك سال بلاتكليف مانده‌اند. «خانه پدري» كيانوش عياري كه سال گذشته بعد از مدت‌ها انتظار براي نمايش به روي پرده رفت، بعد از جشنواره نيز حواشي زيادي را از سر گذراند. اين فيلم تنها يك روز در گروه سينماي هنر و تجربه نمايش داده شد. از سوي ديگر فيلم «عصباني نيستم» رضا درميشيان كه سال گذشته در جشنواره فجر، يكي از فيلم‌هايي بود كه با استقبال مخاطبان و منتقدان مواجه شد، اجازه اكران عمومي نيافت و همچنان بلاتكليف مانده است. فيلم «قصه‌ها» ساخته رخشان بني‌اعتماد نيز يكي ديگر از فيلم‌هايي بود كه سال گذشته در جشنواره نمايش داده شد اما اين فيلم هم اجازه اكران عمومي نيافت. اين در حالي است كه دو فيلم اخير در جشنواره‌هاي جهاني با استقبال مواجه شده بودند.
اتفاقات حوزه موسيقي
امسال براي موسيقي سال تلخي بود. كنسرت‌هاي بسياري از هنرمندان در شهرهاي مختلف لغو شدند. اجراهاي وحيد تاج در يزد، سيروان خسروي در سنندج، گروه ليان در بوشهر و شيراز و شهرام ناظري در مشهد از جمله كنسرت‌هاي لغو شده در سال جاري بودند. در ماه پاياني سال كنسرت عليرضا قرباني در مشهد لغو و كنسرت سالار عقيلي در طرقبه نيز حاشيه‌ساز شد. در اين اجرا حرير شريعت‌زاده، همسر سالار عقيلي در گروه نوازندگان حضور داشت كه از ميانه اجرا اجازه حضور و نوازندگي از او گرفته شد. با اتفاقات پيش آمده در عرصه موسيقي سرانجام هنرمندان اين حوزه ١٧ اسفند در اعتراض به اين ماجراها در خانه موسيقي گرد هم آمدند.
يكي از اتفاقات تلخ حوزه موسيقي در سالي كه گذشت درگذشت استاد تار ايران محمدرضا لطفي بود كه ١٢ ارديبهشت درگذشت. غلامرضا پورعطايي، دو تار نواز معروف خراساني نيز مهر ماه درگذشت. همچنين در سالي كه گذشت موسيقي ايران شاهد اجراي هنرمند بزرگ موسيقي جهان بود؛ كيتارو نوازنده مشهور ژاپني مهرماه به تهران آمد و در تالار وحدت سه شب اجرا داشت. البته نوازندگاني كه در اين كنسرت نواختند با بدحسابي كنسرت‌گذار مواجه شدند و تا چند ماه بعد از اجرا دستمزد كامل خود را نگرفتند.
يكي از اتفاقات ديگر عرصه موسيقي درگذشت مرتضي پاشايي بود كه آبان ماه اتفاق افتاد. تشييع اين هنرمند با حضور چندين هزار نفر در تالار وحدت و خيابان‌هاي اطراف آن برگزار شد و ازدحام زيادي به راه انداخت. درگذشت اين هنرمند بحث‌هاي زيادي را به همراه داشت. عاليم قاسم‌اف، هنرمند مطرح آذربايجاني نيز زمستان به ايران آمد تا به همراه دخترش فرغانه سه شب اجرا داشته باشد اما شب سوم به دختر اين هنرمند اجازه داده نشد كه پدرش را روي صحنه همراهي كند، در نتييجه قاسم‌اف مجبور شد به تنهايي روي صحنه برود.
منبع: روزنامه اعتماد
آخرین اخبار
