آغاز موج جديد بازداشت‌ها در ترکيه/ نقد اردوغان ممنوع

در خط مقدم تغيير سيستماتيک ترکيه به سمت سياست‌هاي مستبدانه، محدود‌کردن مطبوعات و خفه‌کردن صداي مخالفان سياسي قرار دارد.

«رجب طيب اردوغان»، رييس‌جمهوري ترکيه، روزي نماد چرخش ترکيه به سمت اروپا، اصلاحات آموزشي و پيشرفت‌هاي پزشکي بود، اما حالا او حامي فساد مالي، اقتدارگرايي، نقض حقوق اقليت کرد اين کشور و سرکوب آزادي شهروندان ترکيه است. اردوغان مي‌گويد رييس‌جمهور مشروع ترکيه است و از طريقي دموکراتيک به قدرت رسيده است، اما سانسور اينترنت و سرکوب مخالفان سياسي پيش از هر چيز نشان‌دهنده ترس و ناشکيبايي رژيمي است که با بهره‌گيري از همه ابزارهاي غيردموکراتيک و غيرانساني، پايه‌هاي قدرت خود را محکم مي‌کند. اردوغان از زمان رييس‌جمهور‌شدنش بيش از پيش مستبد شده و تاب و تحمل کوچک‌ترين نقدي را ندارد. از سال ٢٠١٥ که اردوغان رييس‌جمهور ترکيه شده است، تعداد کساني که به اتهام توهين به او بازداشت شده‌اند به بيش از ٦٠ نفر رسيده است؛ در حالي که تعداد کساني که روي‌هم‌رفته در ١٠ سال گذشته به اتهام توهين به او تحت پيگيرد قرار گرفته بودند، حدود ١١٠ نفر است. تازه‌ترين مورد از موج بازداشت‌هاي اخير، دستگيري «آيکوتالپ آوشار» است. اين دانشجوي ترک به اتهام توهين به اردوغان و ديکتاتور‌خواندن او به ١٤ماه زندان محکوم شد. به‌گزارش روزنامه «حريت» ترکيه، آيکوتالپ آوشار روز پنجشنبه ۱۲ مارس در «قيصريه» دستگير شده است. اتهام آوشار اين است که در جريان اعتراضات گسترده تابستان ۲۰۱۳، موسوم به جنبش «گزي»، اردوغان را که در آن زمان نخست‌وزير ترکيه بود، «ديکتاتور» ناميده است. اين دانشجوي رشته مهندسي به همين دليل محاکمه و سرانجام به زندان محکوم شد. وکيل او قصد دارد عليه اين حکم درخواست تجديدنظر کند. در استانبول و شهر فتحيه نيز سه نفر که دو نفر از آنها زن هستند، دستگير شدند. آنها متهم شده‌اند که در شبکه اجتماعي «توييتر» به رييس‌جمهور ترکيه توهين کرده‌اند. قرار است اين سه نفر در روزهاي آينده مقابل دادگاه قرار گيرند.

اما در ميان استبداد فزاينده دولت ترکيه و افزايش خبر دستگيري‌ها، خبرها از توقف راي‌گيري پارلمان ترکيه درباره لايحه اصلاح قوانين امنيتي اين کشور حکايت دارد، لايحه‌اي که مخالفت‌هاي بسياري را به دنبال داشت. فشار مخالفان بالاخره نتيجه داد و دولت ترکيه مجبور به عقب‌نشيني شد. در بخشي از اين اصلاحات، حضور در اجتماعات با پوشش حتي بخشي از صورت ممنوع مي‌شد. در طول هفته‌هاي گذشته بخشي از نمايندگان پارلمان ترکيه با پوشاندن بخشي از صورت خود به اين لايحه اعتراض کردند.

------------------------------------------------------------------------------------------

مهم‌ترین کسانی که در چندماه اخیر به اتهام توهین به اردوغان بازداشت شده‌اند

اکتبر سال٢٠١٤، «ارول ازکورای»، روزنامه‌نگار ترک به اتهام توهین به نخست‌وزیر وقت (اردوغان) به ١١سال زندان محکوم شد. این مورد منحصربه‌فردی نیست در طول تظاهرات‌های سال٢٠١٣، ١٥٣روزنامه‌نگار مجروح و ٣٩نفر هم دستگیر شدند.

احمد کویونچو، متخصص اختلالات اجتماعی، ماه مارس به‌دلیل انتشار پایان‌نامه‌اش روی اینترنت محاکمه شد. او در این پایان‌نامه که سال٢٠١٤ آن را منتشر کرده بود، از اردوغان به‌عنوان فردی یاد کرده بود که به‌خاطر دین از خودگذشتگی می‌کند اما همزمان علیه کسانی که از او حمایت نمی‌کنند، تبعیض قایل می‌شود. این بخش از اظهارات کویونچو، توهین قلمداد شد. به‌گفته کویونچو، او این پایان‌نامه را در پی بزرگ‌ترین تراژدی معدن ترکیه در ماه می‌ سال٢٠١٤ نوشته است؛ تراژدی‌ای که در سوما اتفاق افتاد و ٣٠١نفر از کارگران کشته شدند. آنطور که کویونچو توضیح داده، سفر اردوغان به این شهر، پایه و اساس پایان‌نامه او بوده است.

مروه بویوکساراک، ملکه زیبایی سابق ترکیه هم پس از انتشار شعری فکاهی درباره اردوغان، به اتهام توهین به اردوغان بازداشت شد. مروه در پاسخ به این اتهام گفت این شعر را از یک مجله طنز برداشته بود چراکه به گمانش بامزه بوده است. به‌گفته او «٩٦٠هزارنفر این شعر را به اشتراک گذاشته‌اند»، اما این شعر از آن زمان تاکنون ناپدید شده است.

محمدامین آلتونسس، نوجوان ١٦ساله ترکیه‌ای هم همین ماه به اتهام توهین به اردوغان محاکمه می‌شود. او هنگام سخنرانی اردوغان در شهر آناتولی قونیه، در جریان اعتراضات دانشجویی، اردوغان را صاحب کاخ‌های غیرقانونی خوانده بود. (اشاره او به رسوایی فساد دولتی و کاخ بحث‌برانگیز ریاست‌جمهوری با هزارو١٥٠ اتاق بوده است.)

چندماه پیش هم شبکه تلویزیونی «هابرترک» برنامه‌هایی در مورد اردوغان و دولت او اجرا کرد و در این برنامه‌های تلویزیونی، او را احمق و کینه‌جو نامید و سلامت عقل او را زیر سوال برد. در پی پخش این برنامه‌ها، اردوغان از دفتر خصوصی‌اش با رییس این شبکه تماس گرفت و از او خواست اجرای این برنامه‌ها را متوقف کند. آنها هم اطاعت کردند. اردوغان بعدها با اعتراف به این تماس تلفنی گفت: «آنها به ما توهین می‌کنند و ما مجبوریم به رسانه‌ها چیزهایی را آموزش دهیم.»