ان‌بی‌سی‌نیوز: قاسم سلیمانی؛ شوالیه‌ای در میدان جنگ تکریت

در حالی که نیروهای عراقی برای بیرون راندن داعش از شهر تکریت، زادگاه صدام حسین تلاش می کنند، سرداری که در قدرت نظامی و دلاوری سیاسی مشهور است در نهایت برای رهبری این جنگ از سایه ها بیرون آمد. مردی که در رسانه های غربی «فرمانده در سایه» و «شوالیه تاریکی» لقب گرفته است، یک رهبر نظامی عراقی نیست و در حقیقت یکی از فرماندهان وفادار سپاه پاسداران انقلاب اسلامی ایران است.

هویت سردار قاسم سلیمانی به ویژه در ماه های اخیر و در پی انتشار تصاویری از وی در رسانه های ایرانی مشخص شد؛ تصاویری که سردار ایرانی را در شمال عراق در حال فرماندهی نیروهای عراقی و گروه های داوطلب مردمی شیعه در میدان جنگ با نیروهای داعش نشان می دادند. با این حال به گفته ناظران، اگرچه حضور وی در صحنه های جنگ در عراق اخیرا توجه بسیاری را به خود جلب کرده است، اما سابقه نفوذ وی در منطقه به بیش از یک دهه گذشته باز می گردد.

جیم فیلیپس تحلیلگر مسائل خاورمیانه در اندیشکده محافظه کار موسسه هریتیج تصریح کرد: «شاید بتوان وی (قاسم سلیمانی) را قدرتمندترین چهره ای دانست که به طور عمده در خارج از ایران و خاورمیانه شناختی درستی از وی وجود ندارد. وی در حقیقت شمار زیادی از عناصر عملیاتی ایرانی را در کشورهای گوناگون تحت کنترل دارد.»

فیلیپس افزود به رغم اینکه عراق و ایران در گذشته دشمنان دیرینه محسوب می شدند، اما اکنون فعالیت و پیشروی قاسم سلیمانی، سردار پنجاه و چند ساله در مناطق گوناگون در عراق چندان تعجب آور نیست؛ چرا که سلیمانی و مقامات ایرانی در حقیقت دشمنان ایدئولوژی های صدام حسین بودند. با این حال، ایران اکنون با دولت شیعه در بغداد ارتباط خوبی دارد و این در حالی است که افراط گرایان سنی و جهادگرایان شبه نظامی افراطی که داعش را تشکیل داده اند، دولت مرکزی عراق را تهدید می کنند.

فیلیپس گفت اگرچه آمریکا در تلاش برای دستیابی به توافقی با ایران بر سر مسئله هسته ای این کشور دیدگاه و رویکرد خود را در مورد تهران تغییر داده، اما همکاری با سلیمانی در مبارزه علیه نیروهای داعش همچنان برای واشنگتن دشوار است. به گزارش پنتاگون، قاسم سلیمانی که از سال 2000 فرماندهی نیروهای قدس سپاه پاسداران انقلاب اسلامی را بر عهده گرفت، سابقه حمایت از حزب الله در لبنان و بشار اسد رئیس جمهور سوریه را داشته است. سازمان ملل متحد دستور بلوکه کردن دارایی ها و ممانعت از سفر قاسم سلیمانی را صادر کرده است، اما وی هیچ اهمیتی به این دستورات نمی دهد.

فیلیپس گفت: «وی به فلسفه ضد آمریکایی باور دارد و همکاری با سلیمانی و افراد تحت فرماندهی وی برای آمریکا بسیار دشوار خواهد بود.»

مهم نیست که مقامات آمریکایی چه احساسی به سلیمانی دارند و یا چه شخصیتی از وی در ذهن خود ساخته اند، اما وی چهره اصلی مبارزه در تکریت است؛ شهری که توسط نیروهای داعش که حملات در سراسر عراق را در ماه ژوئن گذشته آغاز کردند، اشغال شده است.

مجله فارن پالسی در ماه اکتبر در مقاله ای تحت عنوان «شوالیه تاریکی بر می خیزد» سلیمانی را «استاد اطلاعاتی مو نقره ای ایران» نامید.

اسکات لوکاس استاد سیاست بین الملل در دانشگاه بیرمنگهام انگلیس گفت: سلیمانی اکنون از خصوصیت فردی «سایه مانند» خود فاصله گرفته است. سلیمانی پس از انقلاب اسلامی ایران در سال 1979 در رده فرماندهان نظامی ایران ظهور یافت و مدتی است که دولت ایران در راستای معرفی عمومی وی و تبدیل سلیمانی به چهره ای مردمی اقدام کرده است.

لوکاس افزود: «به همین دلیل است که از تابستان گذشته تاکنون تصاویر بسیاری از قاسم سلیمانی مشاهده کرده ایم. این ظهور ناگهانی از سایه، تلاش برنامه ریزی شده دولت ایران بود برای اینکه به دولت های منطقه و ملت ها بگوید می توانند به ایران تکیه کنند و می بایست مانع مداخله آمریکا (در امور منطقه) شوند.»

لوکاس افزود در حالی که سلیمانی «فرمانده مطرح» در جنگ ایران علیه داعش محسوب می شود، توانایی های وی در کسب اطمینان از پیروزی در مبارزه علیه شبکه های تروریستی سابقه ای درخشان برایش فراهم می آورد.