هنگامی که پول فوتبال را می‌سوزاند

درست مثل تصادف‌های ماشین در فیلم‌های دهه هفتاد است که خیلی به صورت حرکت آهسته جلو می‌رود. دارید می‌بینید که ماشین در حال چپ شدن است و می دانید چه اتفاقی در حال رخ دادن است.

انتخاب قطر به عنوان میزبان جام جهانی 2022 خیلی شبیه این موضوع است. این انتخاب باعث ایجاد اتفاقات احمقانه‌ای در دنیای فوتبال بوده است. هر اتفاق احمقانه یک اتفاق احمقانه دیگر را رقم می‌زند.

از همان موقع که قطر برای میزبانی جام جهانی 2022 اقدام کرد، شک و شبهات زیادی برای میزبانی این کشور ایجاد شد. می‌شد حدس زد که اتفاقات عجیب و تصمیمات منحصر به فرد در جام جهانی بر کیفیت این بازی‌ها تاثیر بگذارد. در نهایت در اولین اتفاق همان گونه که پیش‌بینی می‌شد، اعضای هیات اجرایی فیفا به دلیل اتهامات مبنی بر دریافت رشوه به منظور انتخاب قطر برای جام جهانی برای همیشه محروم شدند. شاید اگر کشور دیگری هم بود برای میزبانی جام جهانی رشوه می‌داد، ولی کشور قطر با توجه به سرمایه کلان مادی به نظر می‌رسد رشوه کلانی به نمایندگان فیفا داده است.

پس از آن گزارش گارسیا، مسئول حقوق فیفا مبنی بر دریافت رشوه مسئولان فیفا برای جام جهانی 2002 تمام این شایعات را به واقعیت تبدیل کرد. مساله دیگر در انتخاب قطر به عنوان میزبان جام جهانی، آب و هوای این کشور گرم و خشک بوده است. فیفا ابتدا سعی کرد تا نسبت به نظرات منفی و مخالف به برگزاری جام جهانی در تابستان واکنش نشان ندهد و سعی کند با معرفی تکنولوژی های جدید فضا را تغییر دهد، ولی با ادامه انتقادها و واکنش‌ها به میزبانی قطر، فیفا سرانجام تصمیم گرفت تا تصمیمی اتخاذ کند و برای اولین بار جام جهانی را از تابستان به زمستان بکشاند. برگزاری جام جهانی در تابستان و گرمای شدید هوا می‌توانست خیلی برای بازیکنان و داورها و تماشاگران مشکل ایجاد کند. مساله بعد حق پخش این بازی‌ها بود که بدون مزایده در اختیار شبکه‌های تلویزیونی خاص قرار گرفت. به نظر می‌رسد این بار برای جلوگیری از تحقیقات کار گروهها و مسئولان حقوقی فیفا، این تصمیم گرفته شده است و فیفا و تمام اعضای آن یک پول ثابت را برای دیگران روی میز قرار دادند.

برگزاری جام جهانی در زمستان مساله ساده ای نیست که بشود به آسانی از کنار آن گذشت. این تصمیم تاثیر مستقیمی روی لیگ‌های داخلی و شرایط بازیکنان حرفه‌ای فوتبال می‌گذارد طوری که از همین زمان نیز مخالفتها به آن شروع شده است.

فیفا در ابتدا سه زمان پیشنهادی برای برگزاری جام جهانی مطرح کرد.

(نوامبر دسامبر 2022) زمانی که فیفا آن را برای برگزاری جام جهانی تایید کرده است. (ژانویه فوریه 2022) این زمان به دلیل تقارن با برگزاری المپیک زمستانی وتو شد. (می ژوئن 2022 ) زمانی که تیم‌های بزرگ اروپایی آن را ترجیح می‌دهند و خواستار برگزاری جام جهانی در این زمان بودند.

فیفا در لایحه فوریتی خود تاریخ (نوامبر دسامبر) 2022 را برای برگزاری جام جهانی قطر تایید کرده است و این بدان معناست که برای اولین بار جام جهانی در زمستان برگزار خواهد شد. برگزاری جام جهانی در این زمان باعث آسیب به تیم‌های باشگاهی می‌شود. کار هاینتس رومینگه، رییس اتحادیه باشگاه‌های اروپایی (ECA) با انتقاد از این تصمیم فیفا اعلام کرد این نهاد باید برای جبران خسارتی که به باشگاه‌های بزرگ اروپایی وارد کرده است غرامت بپردازد. مشاجره رومینگه با ژروم والکه در حالی آسیب دیگری به جام جهانی زده است که والکه در واکنش به صحبت‌های رومینگه اعلام کرد فیفا برای برگزاری جام جهانی در زمستان هیچ غرامتی به باشگاه‌های بزرگ نخواهد پرداخت.

رومینگه با انتقاد از تصمیم فیفا گفت: شش هفته‌ مقطع خالی در برنامه زمانی فوتبال در اروپا ایجاد می‌شود که تاثیرش را روی فصل آینده لیگ‌ها نیز می‌گذارد و باعث خسارت مالی روی باشگاه‌های اروپایی می‌شود. طبیعی است که فیفا به عنوان مسئول برگزاری جام جهانی باید این خسارتی را که باشگاه‌های بزرگ و لیگ‌هایی همچون لیگ برتر و بوندسلیگا وارد می آورد جبران کند.

دبیر کل فیفا همچنین یک بار دیگر پاسخ رومینگه را داد و گفت: قرار نیست کسی فوتبال را نابود کند. نمی‌دانم چرا چنین صحبت‌هایی به زبان آورده می‌شود. این اتفاق فقط یک بار رخ می‌دهد و قرار نیست همیشه شاهد تکرار آن باشیم.

این اتفاقات یک سوال را در ذهن ایجاد می‌کند؟ اصلا چرا باشگاه‌ها باید هر زمانی که فیفا می‌خواهد بازیکنانش را در اختیار تیم‌های ملی خود قرار دهند؟ مگر قرار نیست تعامل و درک متقابل بین فیفا و باشگاه‌ها باشد؟ در گذشته تعامل خوبی بین فیفا و باشگاه‌ها برای مسائلی از قبیل بیمه، خرابی ورزشگاه‌ها و حق پخش بوده است ولی به نظر می‌رسد این رابطه در حال از بین رفتن است. معلوم نیست چرا فیفا نمی خواهد خواست باشگاه‌ها را نیز در نظر بگیرد. اگر مساله آب و هوا است در جام جهانی 1994 آمریکا نیز شرایط آب و هوا بسیار گرم بود ولی بازی‌ها در تابستان برگزار شد.

البته چنین برنامه‌ای یک فایده برای کشورهایی مثل آمریکا دارد که دانشگاه‌های آن امتحانات خود را در تابستان برگزار خواهند کرد و برای یک سال هم که شده دانشجویان می‌توانند با خیال راحت جام جهانی را ببینند و دغدغه‌ای نداشته باشند. به این ترتیب فیفا برای برگزاری جام جهانی دو تاریخ داشت که در نهایت زمستان را انتخاب کرد. تاریخ سوم به دلیل برگزاری المپیک زمستانی 2022 وتو شد. المپیک زمستانی 2022 قرار است. در آلماتی قزاقستان یا پکن چین برگزار شود. اصلا امکان پذیر نبود که المپیک زمستانی به زمان دیگری موکول شود به همین خاطر این تاریخ برای برگزاری جام جهانی خیلی زود حذف شد.

فیفا هیچ وقت با چنین شرایط بحرانی روبرو نبوده است. مشکلات برگزاری جام جهانی 2022 و حتی 2018 باعث شد سپ بلاتر وارد چالش جدی شود. چالشی که می‌تواند مانع تمدید حضور او به عنوان رییس فدراسیون بین‌المللی فوتبال (فیفا) شود. او پیش از این عنوان کرده بود می‌خواهد برای یک دوره چهار ساله دیگر رییس فیفا بماند و سپس خود از این سمت کناره‌گیری کند. اکنون به نظر می‌رسد کمی سخت است تا چشم را بر روی همه این مشکلات بست و حضور او را برای فوتبال مفید دانست. با توجه به همه این مسائل بود که لوئیس فیگو ، ستاره سابق تیم ملی پرتغال تصمیم گرفت تا برای ریاست فیفا اقدام کند. فیگو در صحبت‌های اخیر خود به مشکلات درون سازمانی فیفا و برگزاری جام جهانی که مهم‌ترین تورنمنت فوتبالی جهان است، اشاره کرد.