در ژنو چه گذشت
مقامات‌ارشد هسته‌ای‌ایران و ایالات‌متحده روز دوشنبه در تلاش برای نهایی‌کردن طرح کلی توافق هسته‌ای با یکدیگر دیدار کردند. علی‌اکبر صالحی مدیر سازمان انرژی اتمی ایران در این مذاکرات که یکشنبه‌شب در هتل مجللی در کنار دریاچه ژنو شروع شد به محمدجواد ظریف، وزیر امورخارجه ایران پیوست. تصمیم ایران برای فرستادن آقای صالحی، واشنگتن را بلافاصله به فرستادن ارنست جی‌مونیز وزیر انرژی آمریکا برای پیوستن به جان کری واداشت.
شرکت آنها در این دور از مذاکرات، انعکاسی از پیچیدگی تفاهم‌نامه محتملی است که درصدد محدود‌کردن برنامه هسته‌ای ایران
در ازای تعلیق و در‌نهایت برداشتن تحریم‌های اقتصادی است. حضور آقای صالحی و مونیز می‌تواند پیشرفت‌ها را در آخرین مهلت مقرر آسان‌تر کند، اگرچه نشانه‌هایی مبنی‌بر قریب‌الوقوع‌بودن یک‌توافق در دست نیست.
وزارت امورخارجه آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد برنامه زمان‌بندی کاملی از نشست‌ها در سطوح عالی - تقریبا در ارتباط با تمامی عناوین - برنامه‌ریزی شده و این نشست‌ها در فرآیندی طولانی و دشوار گام می‌نهند. در آغاز نشست روز دوشنبه از جواد ظریف پرسیده شد که گفت‌وگوها چگونه پیش می‌روند؟ ظریف به سادگی جواب داد به پیش می‌روند. کری نیز در جواب همین سوال گفت: زمان در‌حال گذر است، ما در‌حال کار هستیم.
اما برخی از ناظران غربی از این نکته نگران هستند که آقای صالحی که به‌عنوان وزیر امور خارجه دولت قبلی نیز خدمت کرده ممکن است درصدد جلوگیری از قرارگرفتن فعالیت‌های هسته‌ای ایران در معرض محدودیت‌های دقیق باشد. برای مثال در ماه جولای آقای صالحی استدلال کرد که ایران نیازمند دسترسی به قابلیت غنی‌سازی در مقیاس صنعتی برای غنی‌سازی اورانیوم تا سال٢٠٢١ است. سالی که در آن قرارداد روسیه برای تامین سوخت رآکتور هسته‌ای بوشهر به اتمام می‌رسد.
هنگامی که مذاکرات برای بار دوم در ماه نوامبر تمدید شد، مقامات آمریکایی به یک‌فرآیند دو‌مرحله‌ای جهت دستیابی به پیشرفت اشاره کردند. در نخستین گام؛ آنها گفتند باید برای دستیابی به توافقی که ترسیم‌کننده مفاد اصلی یک‌توافق تا انتهای ماه مارس باشد، کار کرد. گام نهایی در راستای تکمیل توافق خواهد بود که تا اواخر ژوئن الزامات فنی را نیز در بر‌خواهد گرفت. طرفین می‌گویند بیش از مهلت مقرر مایل به تمدید مذاکرات نیستند.
ضرب‌الاجل ماه مارس نقطه‌عطف مهمی برای کاخ‌سفید به‌منظور منصرف‌کردن کنگره از اعمال تحریم‌های جدید علیه ایران خواهد بود. اما هنوز مشخص نیست اگر طرفین در ماه مارس به توافقی دست یابند این توافق چه شکلی خواهد داشت؟ آیا یک سند امضاشده است که ایالات متحده، متحدان آن و ایران آن را عمومی کنند؟ یا سند محرمانه‌ای از وضعیت مذاکرات خواهد بود که در آن ممکن است کنگره از آن آگاهی داشته باشد اما منتشر نشود؟
در راستای تحمیل فشارهای مضاعف، حضور نتانیاهو برای نشان‌دادن مخالفت نسبت به احتمال توافقی در ماه مارس برنامه‌ریزی شده است. روز یکشنبه نتانیاهو گفت دستیابی به توافق برای اسراییل خطرناک خواهد بود. او مدعی شد که تداوم مذاکرات حیرت‌آور است، چرا که ایران هنوز نیز در مقابل سوالات گذشته آژانس پاسخی نداشته است. ایالات‌متحده‌آمریکا هدف مشخصی را برای دستیابی به آنچه باید برای یک‌توافق جامع انجام داد، تعیین کرده است. این هدف باید برنامه هسته‌ای ایران را به اندازه کافی کُند کند تا این کشور در‌صورتی‌که تصمیم بگیرد توافق را نقض کند، حداقل یک‌سال برای دستیابی به ساخت بمب هسته‌ای زمان لازم داشته باشد. ایران قریب به ١٠هزار سانتریفیوژ عملیاتی دارد. مذاکره‌کنندگان آمریکایی در ابتدا پیشنهاد کردند تا سانتریفیوژها به هزار و ٥٠٠عدد محدود شوند... . سال گذشته، مذاکره‌کنندگان برای رسیدن به طرحی تلاش کردند که براساس آن ایران می‌تواند ٤٥هزارسانتریفیوژ نسل‌اول داشته باشد و نیز توافق کردند اورانیوم غنی‌شده آن را به روسیه ارسال کرده یا اقدامات دیگری انجام دهند. اکنون گزارش‌هایی در دست است که ممکن است ایالات‌متحده به ایران اجازه فعالیت شش‌هزار و٥٠٠ سانتریفیوژ را بدهد و حتی اگر ایران چرخه سانتریفیوژهای خود را «بازطراحی» کند یا گام‌های دیگری را برای تقلیل بهره‌وری آنها بردارد، تعداد این سانتریفیوژها زیادتر شود. مسایل دیگر در مذاکرات شامل محدودیت در پژوهش و توسعه گونه‌های جدید سانتریفیوژها می‌شوند... .
منبع: روزنامه شرق
گزارش خطا
نظر شما
آخرین اخبار