تفاوت "سفرهای حسن روحانی" با "سفرهای استانی"

سفرهای استانی هیات دولت با محوریت رییس‌جمهور یکی از شیوه‌های برقراری ارتباط میان دولت‌ و مردم و همراه ساختن مردم اقصی نقاط کشور با سیاست‌های دولت وقت محسوب می‌شود؛ در این نوع سفرها برای مسئولان این امکان فراهم می‌شود از نزدیک در جریان مشکلات استان‌های کشور و میزان پیشرفت پروژه‌های مختلف قرار گرفته و برای حل این مشکلات تصمیم‌گیری کنند، اما مشاهده شده گاه این تصمیمات هیچ‌گاه عملیاتی نمی‌شود، شاید از همین رو بود که دولت یازدهم از همان ابتدا اعلام کرد که در سفرهای استانی خود بنا ندارد برای فریب افکارعمومی، پروژه‌هایی را تصویب کرده یا وعده‌هایی به مردم بدهد که امکان تحقق آنها وجود ندارد.

سفرهای استانی رییس جمهور به همراه اعضای هیات دولت در همه دولت‌های گذشته کم و بیش دنبال شده است با این حال این سفرها در دولت احمدی‌نژاد جایگاه خاصی یافت و دولت نهم و دهم بر انجام سفرهای متعدد استانی تاکید کرد سفرهایی که از همان ابتدا با انتقادات صریح جریان منتقد دولت وقت همراه بود، تلاش برای پررنگ جلوه دادن حضور مردم در خیابان‌ها برای استقبال از رئیس‌جمهور، حجم بالای مصوبات دولت در این سفرها، عدم اختصاص بودجه لازم برای این مصوبات، فقدان کار کارشناسی برای تصویب پروژه‌ها و حضور همه اعضای دولت در سفرها بخشی از این انتقادات بود، اما با وجود همه این انتقادات سفرهای یاد شده تا آخرین روزهای فعالیت دولت دهم و حتی زمانی‌که فضای کشور رنگ و بوی انتخابات ریاست جمهوری به خود گرفته بود، ادامه داشت و حتی رییس‌جمهور وقت با همراه کردن رییس دفترش با خود تلاش کرد تا آخرین سفرهای استانی دولت دهم را به میتینگی تبلیغاتی برای فردی خاص تبدیل کند.

با آغاز فعالیت دولت یازدهم سفرهای استانی دولت که برخی آن را نقطه قوت و برخی آن را به جهت حجم بالای تعهدات به زمین مانده دولت در قبال مردم نقاط مختلف کشور از ضعف‌های دولت نهم و دهم می‌نامیدند، ادامه یافت و در قالب آن رییس جمهور این بار به همراه نه تمام اعضای هیات دولت، بلکه به همراه تعدادی از معاونین و وزرای مرتبط به استان‌های اصفهان، اردبیل، زنجان، گیلان، ایلام، چهارمحال و بختیاری، خوزستان، بوشهر، گلستان، خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان سفر کرد.

در ابتدای این سفرها که آن را سفرهای روحانی می نامیدند اعلام شد که با سفرهای دولت نهم و دهم تفاوت‌های آشکاری خواهد داشت و درقالب این سفرها دولت سعی دارد تا حدود زیادی نواقص سفر استانی دولت‌ قبل را برطرف کند، شاید از این رو بود که در این سفرها دولت یازدهم و در راس آنها رییس جمهوردرصدد برآمد که به جای حضور تبلیغاتی یا عوام پسندانه در جمع مردم، مشکلات کشور را با کار کارشناسانه مورد بررسی قرار دهد.

در این زمینه رسول زرگرپور استاندار اصفهان درباره سفراستانی دولت به اصفهان می‌گوید که« ظرف یک ماه قبل از سفر رئیس‌جمهور به اصفهان، جلسات و سفرهای بسیاری انجام شده که نشان می‌دهد سفرهای استانی دولت یازدهم عمدتا با کارشناسی دقیق و بررسی شرایط صورت می‌گیرد. بیش از چهار هیأت کارشناسی از دفتر ریاست جمهوری به اصفهان سفر کرده و ضمن بررسی مسایل سیاسی،‌ اجتماعی، امنیتی و اقتصادی استان، گزارش‌های لازم را به تهران ارائه کردند.»

استاندار اصفهان با اشاره به جلسه خود با رئیس جمهور و وزرای دولت گفته است که در این جلسه تمامی ظرفیت‌ها و مسایل مهم استان مطرح و بررسی شد و فرصت مغتنمی را در اختیاراستان قرار داد و به واسطه آن تمامی تنگناهای استان در حضور ریاست جمهوری مطرح شد.

در واقع دولت در حد بودجه خود و نیاز استان‌ها، مصوبات مختلفی داشته و بنا ندارد که برای دلخوش کردن مردم قول‌هایی به آنها بدهد که توان تحقق آن را ندارد.

مصوبات سفرهای استانی دولت یازدهم مصوباتی برای کاغذ نیست، پس از اتمام سفرهای استانی، مصوبات این سفرها در دولت پیگیری شده و میزان پیشرفت یا مشکلات این پروژه‌ها و مصوبات مورد بررسی قرار می‌گیرد.

به طور مثال محمد شریعتمداری معاون اجرایی رئیس جمهور و هیات همراه در ماه بهمن با سفر به استان سیستان وبلوچستان آخرین وضعیت مصوبات سفر هیات دولت به این استان را مورد ارزیابی قرار دادند. در این جلسه مصوبات سفر فروردین ماه رئیس جمهور که به سیستان و بلوچستان انجام شده بود و نحوه تخصیص اعتبارات مورد بررسی قرار گرفت.

همزمان با سفر رییس دولت یازدهم به استان‌های کشور امور اجرایی بر خلاف سنوات گذشته در پایتخت از جانب اعضای دولت در وارتخانه‌های مختلف پی‌گیری می‌شود؛ چراکه رییس دولت نشان داده بنا ندارد در سفرهای استانی همه اعضای دولت را با خود همراه کند. رویه ای که در دولت نهم و دهم وجود داشت و هیات دولت با صرف هزینه‌های مادی و معنوی زیاد در استان‌ها تشکیل جلسه می‌داد.

محمد باقر نوبخت، سخنگوی دولت و معاون برنامه ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور در این زمینه تاکید کرده است که تعطیلی کارهای کل دولت و رفتن تمامی اعضای آن به استان‌ها به منظور انجام سفر استانی اقدامی نادرست است. در واقع در سفرهای استانی از اعزام چند روزه همه اعضای دولت به یک استان و تصویب چند صد مصوبه در یک جلسه خبری نیست و مسائل و مشکلات استان‌ها در قالب جلسات شورای اداری استان‌ها و با حضور نمایندگان مجلس، استاندار و مقامات استانی بررسی می‌شود.

علاوه بر این در راستای سیاست‌های دولت در سفرهای استانی معاون اول رئیس‌جمهور نیز همراه با چند تن از وزرا در سفرهای جداگانه‌ای به استان‌های مختلف، در جریان مشکلات استان‌ها قرار می‌گیرد.

اسحاق جهانگیری تاکنون با سفر به استان‌های گیلان، خوزستان، هرمزگان، لرستان و تبریز و حضور درجلسه شورای اداری این استان‌ها در جریان پروژه‌های در دست اقدام و مشکلات استان‌های مذکور قرار گرفته است. علاوه بر این، سایر مقامات دولتی مثل رئیس دفتر رئیس جمهور، وزرا و دستیار ویژه رئیس جمهور در امور اقوام و اقلیت‌های دینی هم سفرهای استانی جداگانه‌ای داشته اند.

دولت یازدهم همانطور که از همان ابتدا اعلام کرد، نشان داده که بنا ندارد پروژه‌هایی را تصویب کرده و تکمیل آنها را برای دولت‌های بعد از خود به ارث بگذارد در این زمینه مجید انصاری معاون پارلمانی رئیس جمهور با انتقاد از تصویب چند صد مصوبه بدون پشتوانه مالی، فنی و علمی در دولت نهم و دهم، عملی کردن این مصوبات استانی را نیازمند بیش از 400 هزار میلیارد تومان اعتبار دانسته است.

رئیس جمهور هم در سفرهای استانی خود معمولا بازه زمانی مشخصی برای اتمام طرح‌های تصویب شده به مردم اعلام می‌کند. این اعلام بازه زمانی به معنای تعهد دولت برای اتمام پروژه‌های تصویب شده است. روحانی در سفر به استان خوزستان با بیان اینکه برای آباد کردن 550 هزار هکتار سرزمین استان به 150 هزار میلیارد تومان بودجه نیازمندیم اظهار کرد: این رقم در دولت پیش‌بینی شده و ما از طریق صندوق توسعه در طول سه سال آینده همه زمین‌ها را آماده کشت می‌کنیم.

روحانی همچنین در اردبیل مهمترین طرح مدنظردولت برای این استان را شبکه آبیاری و زهکشی اعلام کرد که به عنوان بزرگترین طرح این استان ظرف سه تا چهار سال آینده اجرا خواهد.

وی خاطرنشان کرد: امسال حدود 17 هزار هکتار تحت پوشش قرار می‌گیرد و در سال‌های آینده نیز 16 هزار هکتار،‌ 23 هزار هکتار سال 95 و 26 هزار هکتار در سال 96 اجرا می‌شود که در مجموع 82 هزار هکتار تحت پوشش شبکه ‌های آبیاری قرار می‌گیرد.رئیس جمهور همچنین قول داد که در 6 ماهه سال 94 عملیات ساخت سد و شبکه گیوی به شکل کامل به بهره‌برداری برسد تا 8 هزار هکتار از این اراضی زیر پوشش تولید محصولات آبی برود.

دولت یازدهم در سفر استانی به سیستان و بلوچستان، 99 مصوبه با اعتباری بالغ بر یک هزار میلیارد و 300 میلیون تومان به این استان اختصاص داد.مالکی معاون برنامه ریزی استاندار سیستان و بلوچستان گفته است که تاکنون از این اعتبار، 600 میلیارد آن به استان اختصاص یافته است. این تعداد مصوبه را می‌توان با مصوبات چندصدتایی و اغلب بدون کار کارشناسی دولت قبل که اکثر آنها نیمه تمام ماند، مقایسه کرد.

اسحاق جهانگیری معاون اول رئیس‌جمهور با اشاره به اینکه دولت در سال جاری تاکنون23 هزار میلیارد تومان بودجه عمرانی پرداخت کرده است تصریح کرد: این رقم حدود دو برابر بودجه عمرانی سال گذشته است ضمن آنکه تقریبا صد درصد بودجه عمرانی امسال استان‌ها نیز تا کنون پرداخت شده است.

دولت یازدهم همچنین تلاش دارد که پروژه‌های نیمه تمام را به بخش خصوصی واگذار کرده تا مشکلات مالی دولت که ریشه در تحریم‌ها و کاهش قیمت نفت دارد، خللی در تکمیل این پروژه‌ها نداشته باشد. اسحاق جهانگیری معاون اول رییس جمهور در جلسه شورای اداری استان گیلان با بیان اینکه در بخش عمرانی، دولت تصمیم دارد طرح و پروژه‌ها را به بخش خصوصی واگذار کند گفت: «آمادگی داریم که طرح‌های نیمه تمام بخش مختلف را به بخش خصوصی واگذار و از آنها خرید خدمت کنیم.مدیری که نتواند در حوزه وظایف و مسئولیت خود چند طرح را در سال به بخش خصوصی واگذار کند، کارکرد موفقی ندارد.»

حفظ کرامت مردم یکی از مسائل مهمی بود که دولت از همان ابتدا در سفرهای استانی به آن توجه کرد. نوشتن نامه و رساندن آن به دست رئیس‌جمهور یکی از ابتکارات دولت نهم و دهم برای ایجاد ارتباط مستقیم با مردم و حل مشکلات آنان بود. در سفرهای استانی به دلیل ازدحام جمعیت و تلاش برای رساندن نامه‌ها به مسئولان، صحنه‌هایی را ایجاد می‌کرد که به هیچ وجه در شان مردم نبود اما مسئولان دولت وقت برای نشان دادن مردم‌گرا بودن خود، از جمع‌آوری نامه‌ها به این شکل حمایت می‌کردند، اما دولت یازدهم با معرفی سامانه تلفنی 111 اعلام کرد که نامه‌های مردم را به صورت دستی جمع نمی‌کند ومردم می‌توانند مطالبات خود را به آن سامانه ارسال کنند. دولت هم اصرار به کشاندن مردم به خیابان‌ها برای استقبال از رئیس‌جمهور ندارد. البته همواره مردم تمایل خود را برای استقبال از مسئولان نشان داده اند، اما این مساله با تعطیل کردن شهر و کشاندن مردم به خیابان‌ها که در گذشته شاهد بودیم تفاوت دارد.

در طول یک سال ونیم ازعمر دولت تدبیر و امید مسئولان این دولت به سیزده استان کشور سفر کردند و فردا قم به عنوان چهاردهمین استان ایران پذیرای مقام عالی اجرایی کشور خواهد بود، شاید نکته مشترک همه این سفرها را بتوان هزینه‌ای معقول از جانب دولت برای انجام این سفرها نامید رویکردی که می‌تواند برگرفته از نگاهی باشد که سفرهای استانی را سفرهای تبلغی نمی‌داند و بر رفع محرومیت‌ از استان‌های مختلف از طریق تقویت پتانسیل‌ها تاکید دارد.