دیپلماسی ریزگردها

وخامت اوضاع گرد و خاک ها در خوزستان و برخی استان‌های غربی ایران سبب شده تا وزیر بهداشت از سفر فوری و اضطراری به عراق به ریاست معاون اول رئیس جمهور خبر دهد تا شاید راهی برای بسته شدن ورود ریزگردها پیدا شود. هاشمی گفته که «هفته‌آينده معاون اول رئيس جمهور و بنده در راس هياتي عازم عراق هستيم و فرصت مناسبي است تا با مسئولان اين کشور در خصوص ريزگردها گفت‌وگو و چاره انديشي شود. مقام معظم رهبري و شخص رئيس جمهور به مشکلات استان خوزستان و سلامت مردم حساس هستند و انتظار مي رود که همه ارگان ها و نهادهاي مرتبط با اين موضوع با جديت در کاهش و رفع مشکل اهتمام داشته باشند». وزير بهداشت در ادامه گفت: پيرو تاکيد مقام معظم رهبري و شخص رئيس جمهور بررسي موضوع ريزگردها از 2 هفته گذشته در هيات دولت شروع شده و روز سه شنبه نيز با حضور معاون اول رئيس‌جمهور و وزاري مرتبط در کارگروه اختصاصي که در اين باره تشکيل شد، معضل ريزگردها مورد بحث قرار گرفت. متاسفانه به دليل کاهش 46 درصدي بارش در استان خوزستان، خشکسالي پيش رونده شده و منشأ مشکلاتي براي مردم شده است.بخش عمده اين ريزگردها از کشورهاي همسايه،  مثل عراق بود اما متاسفانه در حال حاضر از داخل هم مشکلاتي ايجاد شده است.

وزیر بهداشت با تاکيد بر ضرورت همفکري و بهره‌گيري از صاحبنظران در رفع مشکل ريزگردها، افزود: بخشي از مشکل ريزگردها مربوط به کشور عراق و بخش ديگر مربوط به کاهش بارش و خشک شدن تالاب هاي هورالعظيم و مناطق جنوب شرقي استان است و معتقدم که به جاي اينکه به دنبال مقصر در وزارتخانه ها و سازمان هاي مرتبط بگرديم، بايد با کار علمي و جمع بندي مشخص بتوانيم راهکار مناسبي براي رفع اين معضل پيدا کنيم و به شرايط مناسب برگرديم. وزير بهداشت کاهش نزولات آسماني، خشکسالي و کاهش ورودي آب سدها را بخشي از عوامل ايجاد ريزگردها نام برد و گفت: متاسفانه گردو غبار در اين منطقه به سرعت ايجاد شد و به اعتقاد بنده بايد با استفاده از مطالعات بين المللي و محققاني که به اکوسيستم کشورمان تسلط کافي دارند، بتوانيم در رفع اين مشکل قدمي برداريم.وي در حوزه برنامه هاي کوتاه مدت با تاکيد بر ضرورت تجهيز سازمان هواشناسي به دستگاه‌هاي هشداردهنده سريع  افزود: بايد اعتبارات تجهيز آنها تامين شود تا مردم زودتر مطلع شوند که منجر به گرفتاري و مختل شدن زندگي آنها نشود. وزير بهداشت با اشاره به اينکه متاسفانه خشکسالي بخشي از زندگي ما شده است، در ادامه گفت: در بازديدي که از حميديه، سوسنگرد، هويزه، طلاييه، جفير کوشک و تالاب هاي هورالعظيم در نقطه صفر مرزي داشتيم مشخص شد که بخش عمده اي از گردو خاک مربوط به اين منطقه بود و بادي که از سمت کشور عراق مي‌وزد اين مسئله را ثابت مي‌کند.هاشمي خاطرنشان کرد: تلاش کنيم که با اطلاع رساني صحيح و بهنگام مردم را نسبت به مسئولان بي‌اعتماد نکنيم و اميددادن به مردم براي حل مشکلات را جايگزين نگراني و تشويش هاي بيهوده کنیم.

دکتر هاشمي در حاشيه بازديد از سوسنگرد، هويزه، منطقه طلاييه و نقطه صفر مرزي در تالاب‌هاي هورالعظيم نیز گفت: مردم ما توقع قول ندارند، توقع عمل دارند و تحقق اين امر مستلزم داشتن عزم جدي در همه مسئولان کشور براي رفع مشکلات است. هاشمي بخش عمده مشکلات پيش آمده را کمبود آب ناشي از کاهش بارندگي اعلام کرد و گفت: دولت بايد از مسيرهاي علمي اين موضوع را آسيب شناسي کند تا تجربه درياچه اروميه مجددا تکرار نشود. بايد اجازه دهيم محققان اين حوزه نظر بدهند ، دانشگاه جندي شاپور اهواز ظرفيت خوبي در اين حوزه دارد و از تجارب بين المللي مشابه نيز کمک بگيريم تا بتوانيم راهکار اساسي و علمي را ارائه دهيم. وزير بهداشت تاکيد کرد: مهم اين است که کار علمي انجام دهيم که خوشبختانه مراکز علمي استان توانمندي‌هاي خوبي هم دارند و بايد با راهکارهاي تخصصي و بلندمدتي چون توجه به رودخانه ها و تالاب هاي استان و پوشش گياهي مناسب بتوانند اين مشکل را مهار کنند. اقدامات انجام شده کافي نيست و بايد با سرعت بيشتري با حمايت هاي لازم ادامه پيدا کند و با اطلاع رساني کافي و به موقع درباره ريزگردها به مردم ،اقدامات پيشگيرانه جهت سلامت آنان انجام شود.

وزير بهداشت افزود: مقرر شد که همه بيمارستان‌هاي دولتي ، تامين اجتماعي و بيمارستان‌هاي وابسته به وزارت نفت و حتي بيمارستان‌هاي خصوصي تمامي بيماران مشکلات تنفسي ناشي از ريزگردها را به‌طور رايگان پذيرش و درمان کنند همچنين هلال احمر استان‌هاي مجاور نيز براي تامين تجهيزات مورد نياز اعلام آمادگي کرده اند.هاشمي با تاکيد مجدد بر اطلاع رساني به موقع و صادقانه گفت: مردم پذيرش بسيار مناسبي دارند چون تعداد مراجعه به مراکز درماني در مقايسه با قبل کاهش داشته و اين نشانگر آگاهي آنهاست که آموزش ديده اند و موازين بهداشتي و مراقبت از خود را مراعات مي کنند.وزير بهداشت خاطرنشان کرد: پيگيري حل اين معضل بايد با جديت ادامه داشته باشد و اين‌گونه نباشد که با فروکش کردن ريزگردها، اقدامات نيز کمرنگ شود.

حال و روز بد مردم خوزستان در زندگی میان کوه خاک، مشکلات روحی روانی زیادی را برای آنها به‌دنبال داشته که تحمل ریزگردها را سخت تر کرده است. رئیس دانشگاه علوم پزشکی اهواز در همین باره مشکل اصلی در رابطه با پدیده ریزگردها را جنبه روحی و روانی این اتفاق دانسته و گفته که ریزگردها به علت اثر سوء بر فعالیت‌های اقتصادی و اجتماعی مردم، اثرات نامناسب بر روح و روان مردم گذاشته است و مردم نگران هستند. وی با این حال از خدمات ارائه شده به مردم برای کاهش تبعات ناشی از ریزگردها سخن گفته و تصریح می کند: بیمارستان‌ها و اورژانس‌های استان خوزستان برای مقابله با عوارض ناشی از ریزگردها آمادگی کامل دارند و زمان بروز این واقعه، اتوبوس و‌ آمبولانس‌های متعدد در سطح شهر وجود دارند، تا در مواقع اورژانسی و حاد به مردم خدمت‌رسانی کنند.ایدنی تأکید کرد: به طور کلی حجم موارد اورژانسی نیز به علت آشنایی مردم با این واقعه و خود مراقبتی و کاهش ترددها کاهش یافته است و به ندرت نیاز به بستری در بین مردم مشاهده شده است. رئیس دانشگاه علوم پزشکی اهواز گفت: مراجعه به اورژانس‌ها 3 تا 4 برابر افزایش یافته است ولی بیشتر موارد سرپایی حل می‌شود و تعداد بستری بسیار کم بوده است و در قیاس با بحران‌های تنفسی استان خوزستان در پاییز امسال و سال گذشته، امسال بحران تنفسی نداشتیم.

قرار است بیش از یک میلیون ماسک تهیه شود و توسط هلال احمر و ارگان‌های ذی‌ربط در تمام مکان‌ها مانند مهدکودک‌ها، مدارس و ادارات توزیع شود و اولویت در این بین مربوط به اقشار آسیب‌پذیر و در معرض خطر است. به گفته رئیس دانشگاه علوم پزشکی اهواز ، تاکنون 220 هزار ماسک توزیع شده است که بالای 95 درصد تأثیرگذار بوده است و در کوتاه‌مدت بسیار مفید است ولی باید دید که این ریزگردها در آینده چه تأثیراتی خواهند گذاشت که نیازمند تحقیق و بررسی بیشتر است. غالب ذرات گرد و غبار سیلیس است ولی مشخص نیست تا چه حد توسط افراد جذب می‌شود و اینکه آیا می‌تواند عوارضی داشته باشد یا خیر ولی همان‌طور که گفتم مشکل اصلی جنبه روحی روانی این ماجراست چرا که هر دو روز یکبار مردم را مستأصل می‌کند. در آینده باید این گرد و غبار آنالیز و تأثیرات آن بر بدن مشخص شود؛ یعنی این خاک چیست و کدام بخش آن توسط کدام بخش بدن و کدام ارگان جذب می‌شود؟ و اینکه آیا بیماری‌زا هست یا نیست؟

رئیس دانشگاه علوم پزشکی اهواز به مردم استان خوزستان توصیه کرد: از ترددهای غیرضروری در روزهایی که گرد و غبار بیش از حد نرمال است اکیداً خودداری کنند و در داخل خانه‌ها بمانند چرا که هوای داخل خانه تمیزتر از فضای آزاد است. در این ایام به هیچ وجه نباید فعالیت ورزشی صورت گیرد، چرا که مقدار استنشاق هوا را افزایش داده و مقدار بیشتری از گرد و غبار به داخل ریه‌ها وارد می‌شود. ایدنی، شست‌وشوی مکرر دست، صورت و مناطق در معرض هوای بدن را ضروری دانست و گفت: این بخش‌های بدن باید مکرراً شست‌وشو شوند تا ذرات گرد و غبار از روی آنها پاک شود. مردم از خرید مواد غذایی و خوردن مواد غذایی که به صورت باز فروخته می‌شود اکیداً خودداری کنند، چرا که به‌این شکل گرد و غبار وارد سیستم گوارش می‌شود.وی خوردن میوه و سبزیجات را به واسطه دارا بودن مقادیر بالای آنتی‌اکسیدان و تقویت سیستم دفاعی بدن توصیه کرد و گفت: با خوردن میوه و سبزیجات، در صورت داشتن عوارض، اثرات سوء گرد و غبار کنترل می‌شود.