نفت ارزان راهی برای نجات سوآپ

کد خبر: ۴۵۷۴۷
تاریخ انتشار: ۲۵ بهمن ۱۳۹۳ - ۰۹:۰۵
توقف سوآپ نفت ایران در حالی پنج ساله شده که با سقوط آزاد قیمت نفت، هزینه سوآپ از خطوط لوله رقیب همچون BTC، CPC و روسیه به شدت غیراقتصادی شده و نفت ارزان به فرصت طلایی احیای سوآپ تبدیل شده است.

به گزارش جهان صنعت، عملیات سوآپ نفت خام ایران برای پنجمین سال متوالی متوقف مانده است و با وجود ایجاد زیرساخت‌هایی برای سوآپ روزانه ۵۰۰ هزار بشکه نفت اما این تجارت استراتژیک نفتی کماکان در نقطه صفر قرار دارد. با این وجود آمارهای منتشر شده توسط شرکت ملی نفت ایران نشان می‌دهد ایران در طول ۱۳ سال انجام سوآپ نفت کشورهای حاشیه دریای خزر بیش از ۲۵۴ میلیون بشکه نفت از مسیر ایران طلای سیاه سوآپ شد که حدود ۸۸۰ میلیون دلار درآمد ارزی برای کشور به همراه داشته است. همزمان با متوقف ماندن تجارت سوآپ نفت ایران از سال 1389 تاکنون، مذاکرات متعددی با شرکت‌های بزرگ بین‌المللی سوآپ‌کننده نفت خام در منطقه دریای خزر انجام گرفته است و حتی وزارت نفت از چانه‌زنی به منظور از سرگیری این تجارت سودآور و استراتژیک نفتی با کشورهای ترکمنستان و قزاقستان خبر داده است.

بیژن زنگنه، وزیر نفت اخیرا با اشاره به صدور دستوراتی به منظور از سرگیری سوآپ نفت، تاکید کرده بود: تمامی شرکت‌های سوآپ‌کننده نفت می‌توانند براساس شرایط جدید اقدام به سوآپ نفت از مسیر ایران بکنند. در همین حال محمود آستانه عضو هیات مدیره شرکت نیکو هم در گفت‌وگو با مهر ضمن اشاره به انجام مذاکرات با چهار تا پنج شرکت بین‌المللی به منظور از سرگیری سوآپ نفت، گفته بود: بر این اساس مذاکرات اولیه با ویتول سوییس انجام گرفته و این شرکت هم به منظور از سرگیری سوآپ نفت اعلام آمادگی کرده است. مشاور وزیر نفت با اعلام اینکه شرکت‌های خارجی و بخش خصوصی برای از سرگیری سوآپ نفت به دنبال تضمین‌هایی از شرکت نفت هستند که این عملیات را یکباره قطع نکنند، تصریح کرده بود: بسته به نوع و مدت زمان امضای قرارداد بسته‌های جدید تشویقی نفتی ایران نصیب شرکت‌های خارجی و بخش خصوصی داخلی خواهد شد. ربیع فلاح جلودار، استاندار مازندران نیز از علاقه‌مندی بخش‌خصوصی داخلی و تقاضای متعدد همسایگان شمالی کشور به انجام سوآپ نفت خام در شرایط کنونی بازار جهانی خبر داده است و به گفته وی بسیاری از شرکت‌های فعال داخلی و همچنین شرکت‌های معتبر کشورهای همسایه شمالی به طور متعدد، درخواست و تقاضای خود را نسبت به فعال‌سازی عملیات سوآپ نفت خام از طریق پایانه نفتی شمال ابراز کرده‌اند.

هزینه‌های توقف سوآپ نفت به روایت نفتی‌ها

توقف عملیات سوآپ نفت هر چند زیان‌های مالی و استراتژیکی برای اقتصاد کشور به همراه دارد اما هم‌اکنون هزینه تعمیر، نگهداری و صیانت از تاسیسات و خطوط لوله انتقال نفت سوآپ شده از کشورهای حاشیه دریای خزر حسابی سر به فلک کشیده است. عباسعلی جعفری‌نسب، مدیرعامل شرکت خطوط لوله و مخابرات نفت ایران اخیرا با اشاره به آماده بودن زیرساخت‌های از سرگیری سوآپ نفت ایران از کشورهای حاشیه دریای خزر، تاکید می‌کند: با تزریق نفت به خطوط لوله سوآپ از خطر زنگ‌زدگی و خوردگی آن جلوگیری می‌شود. جعفری‌نسب تاکید کرد: توقف سوآپ نفت باعث شد که خطوط لوله نفت جنوب به شمال، حجم بیشتری از نفت را به منظور ارسال به پالایشگاه‌ها انتقال دهد که این امر با توجه به عمر بالای اکثر این خطوط نگران‌کننده بوده است. از سوی دیگر به دلیل توقف عملیات سوآپ تمامی خطوط لوله نفت در شمال کشور که مسوولیت انتقال نفت از پایانه نکا به پالایشگاه‌های تهران و تبریز را بر عهده داشته در حالی بدون استفاده مانده که برای ساخت این خط بیش از ۱۷۰ میلیون دلار سرمایه‌گذاری شده است.

نکا آماده میزبانی نفتکش‌های غول‌پیکر

در طول چند سال گذشته اخبار ضد و نقیضی درباره توافق نفتی تهران- مسکو و راه‌اندازی سوآپ معکوس نفت شنیده می‌شود؛ اخباری که با وجود تکذیب‌های متعدد مقامات ایرانی توسط مسوولان روسی مورد تایید قرار گرفته است. با وجود شدت گرفتن راه‌اندازی طرح سوآپ معکوس نفت از ایران به روسیه، گزارش اخیر مدیرعامل شرکت پایانه‌های نفتی ایران از آماده شدن پایانه نکا به عنوان بزرگ‌ترین ترمینال نفتی جنوب دریای خزر برای میزبانی نفتکش‌های غول پیکر حکایت دارد. سیدپیروز موسوی هفته گذشته طی گفت‌وگویی با بیان اینکه هم‌اکنون ظرفیت سوآپ روزانه ۱۵۰ هزار بشکه نفت کشورهای آسیای میانه (کشورهای استقلال‌یافته دریای‌خزر) را دارد، گفت: با توجه به برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده اجرای پروژه حوضچه فراگیر شمال برای کسب جایگاه نخست سوآپ در منطقه در حال اجراست.

این مقام مسوول در شرکت نفت از اهداف کوتاه مدت این طرح می‌توان به افزایش میزان سوآپ نفت و انتقال ظرفیت دریافت نفت پایانه نفتی نکا از ۱۵۰ هزار بشکه در روز به ۵۰۰ هزار بشکه در روز عنوان کرد و افزود: هدف بلندمدت مربوط به اجرایی شدن این طرح، افزایش میزان سوآپ و انتقال نفت تولیدی تا دو میلیون و ۵۰۰ هزار بشکه در روز و انتقال ظرفیت دریافت نفت از حوضچه موجود به حوضچه فراگیر و ایجاد سازه‌های لازم برای سوآپ ۵۰۰ هزار بشکه در روز در نظر گرفته شده است.

به گزارش مهر، در حال حاضر از خطوط لوله BTC آذربایجان- گرجستان و ترکیه، خط لوله CPC چین و خطوط لوله روسیه در شمال دریای خزر به عنوان مهم‌ترین مسیرهای رقیب خط لوله سوآپ نفت ایران نام برده می‌شوند. با این وجود در شرایط فعلی ایران ایمن‌ترین و اقتصادی‌ترین مسیر برای سوآپ و انتقال نفت خام کشورهای حاشیه دریای خزر به سمت بازارهای جهانی و دریاهای آزاد همچون خلیج فارس است. با سقوط آزاد قیمت هر بشکه طلای سیاه به سطوح کمتر از ۵۰ دلار از یک سو و فرا رسیدن فصل زمستان که منجر به یخ زدگی برخی از آبراه‌ها و مناطق شمالی دریای خزر می‌شود، هم‌اکنون سوآپ نفت از سایر مسیرها همچون خط لوله BTC و CPC از پایین‌ترین توجیه اقتصادی برخوردار است. از این رو ایران با استفاده از یک دیپلماسی فعال انرژی می‌تواند از مزیت‌های قیمتی و جغرافیایی موجود به منظور احیای تجارت سوآپ نفت از کشورهای حاشیه دریای خزر حداکثر بهره‌برداری را ببرد تا پس از پنج سال توقف امکان راه‌اندازی این تجارت استراتژیک نفتی فراهم شود.


نظر شما
پربیننده ترین ها
آخرین اخبار