پشت پرده انتصاب "مقرن" در عربستان
علی الیامی مدیر مرکز دموکراسی و حقوق بشر عربستان معتقد است عربستان سعودی شاهزاده مقرن بن عبدالعزیز را به عنوان جانشین ولیعهد این کشور معرفی کرد و این تصمیم به دنیا نشان داد که به ارث بردن تاج و تخت با صلح و آرامش ادامه خواهد داشت.
وی افزود: همزمان شدن اعلام این خبر با سفر باراک اوباما رئیس جمهوری آمریکا به عربستان بیانگر این است که حکومت در عربستان ادامه خواهد داشت و عربستان و حکومت آن با ثبات است.
الیامی در ادامه به تاثیر منفی تغییرات اخیر در دستگاه حاکمه عربستان بر شاهزادگان نسل دوم پرداخت و گفت: نسل دوم خاندان حاکم در عربستان به ویژه در شرایط فعلی و در سایه حوادث منطقه و جهان عرب از موروثی بودن سلطنت خشمگین خواهند شد و این تصمیم شاید به اختلافات و تنفر بیشتر میان شاهزادگان نسل دوم و اول منجر شود.
وی تصریح کرد: نسل دوم با نسل اول تفاوت دارد و بیشتر مردم نیز می دانند که میان آنان رقابت وجود دارد زیرا دوران آنها با پدرانشان بسیار تفاوت دارد و تاکنون خلافت درعربستان براساس آداب و رسوم و تشریفات از آن برادر بزرگتر بوده است، اما نسل جدید با پدران خود تفاوت کلی دارد.
الیامی خاطرنشان کرد: بنابراین تعیین شاهزاده مقرن به عنوان جانشین سلمان ولیعهد عربستان اختلافاتی را بین نسل اول و دوم و حتی فرزندان نسل دوم به وجود خواهد آورد.
وی با بیان اینکه برای "آمریکا تا زمانی که منافعش تامین شود؛ فرقی ندارد چه کسی بر عربستان حکومت کند"، افزود: عبدالله بن عبدالعزیز شاه سعودی، شاهزاده سلمان ولیعهد و حتی خود شاهزاده مقرن جانشین او سالخورده و فرتوت و دارای وضعیت جسمی نامناسبی هستند و همه آنها بیمارند و این مساله بر کسی پوشیده نیست.
پشت پرده انتصاب "مقرن" در عربستان
از سوی دیگر یک منبع آگاه به مسائل آل سعود، مسائل پشت پرده مربوط به انتصاب مقرن بن عبدالعزیز به عنوان جانشین ولیعهد سعودی را افشا کرد.
یکی از کاربران شبکه توییتر که به عنوان منبع آگاه و موثق، به درز دادن اخبار دربار عربستان معروف است و تحت نام مستعار "مجتهد" فعالیت می کند، از پشت پرده و اسرار پنهان اقدام پادشاه عربستان برای تعیین جانشینی برای ولیعهد، پیش از دیدار با باراک اوباما رئیس جمهور آمریکا پرده برداشت.
مجتهد با اشاره به انتصاب شاهزاده مقرن برادر ملک عبدالله بن عبدالعزیز پادشاه عربستان، به عنوان جانشین ولیعهد، این اقدام را مسئله ای عجیب دانست. وی در عین حال این انتصاب را قابل درک و در جهت زمینه سازی پست دادن به متعب فرزند پادشاه ارزیابی کرد.
این کاربر معروف عربستانی روی صفحه توییتر خود نوشت: این نقشه، توسط خالد بن عبدالعزیز بن عبدالمحسن التویجری رئیس دفتر دربار چیده شده است؛ وگرنه پادشاه عربستان و پسرش، کودن تر از آن هستند که چنین نقشه ای بریزند.
مجتهد همچنین نظر پیشین شاهزاده خالد بن طلال عبدالعزیز را تایید کرد. این شاهزاده سعودی پیش از این در مطلبی روی صفحه خود در تویتر نوشته بود: پیش از سفر اوباما، دبیر ارشد دربار تماس های گسترده ای با داخل و خارج عربستان برقرار کرده و در حال رفت و آمد بین کشورهای عربی و اروپایی است تا بتواند مسئله ای را قطعی کند. آنها در واقع به دنبال منافع شخصی و تامین آینده سیاسی خود هستند و جزئیات ننگ آور این ماجرا را به امید خدا در آینده به اطلاع خواهم رساند.
مجتهد خاطرنشان کرد: التویجری پس از وخامت حال پادشاه تصمیم گرفت برای تامین آینده خود با متعب بن عبدالعزیز فرزند شاه عربستان، از ناتوانی شاهزاده سلمان ولیعهد عربستان که از آلزایمر رنج می برد، بهره برداری کند.
وی افزود: این زمان بندی، بیش از هر مسئله دیگری به وضعیت سلامتی پادشاه مربوط می شود. این مسئله، بر آنچه از آن - اقدام پیش دستانه پیش از سفر باراک اوباما به عربستان گفته می شود- ارجحیت دارد.
مچتهد نوشت: این تصمیم از مدتی پیش گرفته شده بود، اما غوغای خاموشی که در درون خاندان حاکم به سبب انتصاب مقرن به سمت جانشین ولیعهد درگرفته بود، التویجری را ناچار کرد که اعلام این تصمیم را به تاخیر بیندازد تا اینکه شرایط برای اعلام مساعد شود.
مجتهد همچنین فاش کرد: شماری از اعضای خاندان سعودی، از این موضوع که اجماع نظر خاندان درخصوص احمد بن عبدالعزیز نادیده گرفته شده و مقرن بن عبدالعزیز برای این پست انتخاب شده است، به شدت ناخرسند هستند. علاوه بر آن، خاندان حاکم سعودی از دخالت پادشاه در تصمیم کمیته بیعت برای انتصاب سلطان، سلمان و مقرن نیز ابراز ناخرسندی کرده اند زیرا این کمیته را خود پادشاه منصوب کرده بود، اما خودش هم به تصمیمات آنها پایبند نماند.
وی با بیان اینکه در خاندان حاکم، "هیچ کس جز محمد بن نایف وزیر کشور کنونی نمی تواند زنگوله را به گردن گربه ببندد"، در عین حال نوشت: محمد بن نایف نیز شخصی محتاط است و هیچ گامی بر نمی دارد؛ مگر آن که حساب همه چیز را کرده باشد. او نمی خواهد در شرایط کنونی با التویجری و پادشاه برخورد داشته باشد.
پیش از این، روزنامه های آمریکایی و گزارش های اطلاعاتی، از تلاش برای زمینه سازی جهت به قدرت رسیدن محمد بن نایف خبر داده بودند زیرا او را شخصی با کفایت می دانند که در خدمت سیاست های آمریکاست.
مجتهد بعید دانست که گمانه زنی برخی ها - مبنی اعمال فشار احتمالی رئیس جمهور آمریکا بر پادشاه عربستان برای نزدیک کردن محمد بن نایف به کرسی پادشاهی- دلیل تصمیم پادشاه عربستان برای انتصاب مقرن به سمت جانشین ولیعهد سعودی باشد.
مجتهد همچنین فاش کرد: خالد التویجری رئیس دربار، در چند روز گذشته، دیدارهایی با شاهزادگان داشت که آخرین مورد آن روز یکشنبه گذشته انجام شد. وی در این دیدارها، تصمیم پادشاه برای تثبیت مقرن در پست خود را به اطلاع شاهزادگان رساند. البته این دیدار، جنبه رایزنی نداشت و از آنها در این خصوص نظرخواهی نکرد بلکه فقط تصمیم اتخاذ شدۀ پادشاه را به اطلاع آنها رساند. در این میان، کمیته بیعت تشکیل جلسه نداد و حتی برای تشکیل جلسه فراخوانده نشد و حتی با برخی از اعضای این کمیته نیز مشورتی صورت نگرفت؛ تا جایی که آنها بعد از اتخاذ این تصمیم، از آن مطلع شدند.
مجتهد همچنین درباره موضع گیری شاهزاده سلمان ولیعهد سعودی نوشت: واگذاری تصمیم گیری در این خصوص به شاهزاده سلمان، افسانه ای بیش نیست، زیرا وی حتی برای خودش هم نمی تواند تصمیم بگیرد. او از آلزایمر رنج می برد بنابراین اساسا قادر نیست توصیه کند که برای او جانشینی درنظر بگیرند. اگر شاهزاده سلمان، در سلامت عقلی به سر می برد، نخستین کسی بود که با انتصاب مقرن به عنوان جانشین ولیعهد و اساسا پایه گذاری چنین پستی، مخالفت می کرد.
مجتهد در ادامه با اشاره به بیماری آلزایمر شاهزاده سلمان ولیعهد سعودی نوشت: همان طور که مسئولان سعودی خودشان جانشین ولیعهد را انتخاب کردند اما این انتخاب را کار خود شاهزاده سلمان دانستند، به زودی نیز از شاهزاده سلمان خواهند خواست تا کناره گیری کرده و مقرن را به جای خود ولیعهد کند و سپس این تصمیم را کار خود شاهزاده سلمان اعلام خواهند کرد.
وی افزود: در این شرایط، زمینه برای انتصاب متعب بن عبدالله به عنوان جانشین ولیعهد کاملا فراهم خواهد شد و چه بسا پادشاه از قدرت کناره گیری کند و مقرن را جانشین خود کرده و متعب ولیعهد شود تا در آینده بعد از رفتن مقرن، شاه این کشور شود.
مجتهد در توجیه تحلیل خود نوشت: مقرن، به عنوان شخصی ضعیف النفس شناخته می شود، او در برابر برادرانش کاملا ذلیل است و در حد پرستش و عبادت کامل، در برابر پادشاه تسلیم است، بنابراین اگر پادشاه از او بخواهد که به نفع پسرش (متعب) از پست خود کناره گیری کند، فورا اطاعت می کند و دقیقا به همین دلیل است که مقرن برای این پست انتخاب شد تا زمینه برای بهره گیری از او فراهم شود، زیرا مقرن از فرزندان عبدالعزیز است و انتخاب او می تواند موانع دیگر را کنار بزند، تا پس از آن به نفع متعب کناره گیری کند.
مجتهد این سوالات را مطرح کرد که آیا نقشه التویجری به ثمر خواهد نشست یا رقبای او، آن را به ناکامی خواهند کشاند و آیا خاندان حاکم، در اعتراض به این تصمیم، گرد و خاک خواهند کرد؟ ما درانتظاریم که ببنیم چه می شود .
