فصل تازه فعالیت اصلاح طلبان

حدود یک سال تا انتخابات مجلس شورای اسلامی باقی است و 2 جریان اصلاح طلب و اصولگرا آرایش سیاسی خود را روشن تر کرده اند. اصولگریان برای دستیابی به وحدت تلاش می کنند و اصلاح طلبان نیز با برگزاری نخستین همایش سراسری فصل جدیدی از فعالیت های خود را آغاز کردند.

همایش سراسری اصلاح طلبان روز پنجشنبه 25 دی ماه از سوی شورای هماهنگی جبهه اصلاحات در محل کانون توحید برگزار شد. این همایش گرچه بدون حضور «سیدمحمد خاتمی» شاخص ترین چهره اصلاح طلب برگزار شد اما نبود او از اعتبار و اهمیت این همایش نکاست. خاتمی گرچه به این همایش نیامد اما پیامی برای آن ارسال کرد. 

«احمد حکیمی پور» رییس دوره یی شورای هماهنگی جبهه اصلاحات در گفت و گو با گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا و با اشاره به این که مجموعه اصلاح طلب متشکل از 19 حزب، تشکل، انجمن و مجمع است و در شرایط فعلی نیز 4 یا 5 گروه اصلاح طلب درخواست عضویت داده اند، اظهار کرد: هدف از تشکیل شورای هماهنگی جبهه اصلاحات این است که فعالیت های حقوقی اصلاح طلبان را در چارچوب شورای هماهنگی سامان دهد و این همایش شروع خوب و گام مهمی در دوران جدید است زیرا مدت ها بود که اصلاح طلبان نتوانسته بودند زیر یک سقف کنار هم جمع شوند.

وی با بیان این که برگزاری همایش سراسری شورای هماهنگی اصلاحات را می توان اقدامی برای ساماندهی فعالیت اصلاح طلبان دانست، گفت : این همایش به نوعی یک جلسه درون گروهی بود .

حکیمی پور در پاسخ به این پرسش که آیا نبود خاتمی و ارسال پیام او از ادامه دار بودن مشکلات این جناح حکایت دارد، اظهار کرد: آقایان هاشمی و خاتمی به این همایش پیام دادند. در مورد آقای هاشمی که می دانید معمولا روال همین طور است و ایشان پیام ارسال می کنند. در مورد حضور نیافتن آقای خاتمی نیز باید گفت که دغدغه اصلی ایشان برگزاری همایش بود و ترجیح داده شد با ارسال پیام از حاشیه سازی های احتمالی که در صورت حضور وی ایجاد می شد، جلوگیری کنیم.

وی خاطر نشان کرد: به برکت حماسه خرداد 92 و با حضور ملت ایران امید و نشاط به جامعه ما برگشته و وظیفه اصلاح طلبان تلاش مضاعف برای افزایش این نشاط است؛ بنابراین پیام این همایش همین بود که اعتدال گرایان و اصلاح طلبان در کنار هم می توانند اهداف مطرح شده در خرداد 92 را پیگیری کرده و در عرصه های پیش رو به ویژه انتخابات مجلس شورای اسلامی موفقیت های بیشتری کسب کنند.

حکیمی پور تصریح کرد: منافع ملی و اعتلای کشور در حوزه های مختلف برای ما نسبت به مسایل جناحی اولویت دارد و به همین خاطر تلاش می کنیم که زمینه های حضور حداکثری مردم در عرصه های سیاسی پیش رو فراهم شود. هدف ما برقراری فضایی است که همه بتوانند در چارچوب قانون و با فرصت برابر و البته امکان نقد قانون در کنار هم فعالیت کنند.

رییس دوره یی شورای هماهنگی جبهه اصلاحات همچنین در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر این که آیا پس از این همایش هایی شبیه به این تکرار خواهد شد یا خیر؟ گفت: برگزاری همایش های دیگری را در برنامه داریم اما برای تصمیم گیری در خصوص سبک و شکل آن لازم است که منتظر باشیم تا بازخوردهای همایش روز پنج شنبه را دیده و نظرات گروه ها در استان ها را بشنویم.

به این ترتیب می توان گفت که این همایش در فضای فعالیت های سیاسی کشور از آن نظر حائز اهمیت بود که یکی از دو جریان اصلی کشور که در سالهای اخیر برای برگزاری نشست ها و همایش ها با محدودیت مواجه بود بعد از پیروزی دولت اعتدالی توانست در مسیر هماهنگی بیشتر میان جمعیت ها و گروه های مختلف خود یک اقدام عملی انجام دهد و در یک همگرایی قابل توجه برای نزدیک کردن آرای گوناگون و اتخاذ سیاست های کلی درون جناحی بکوشد .

برخی این گمان را مطرح می کردند که ممکن است این نشست سرآغازی برای تشکیل حزب واحد اصلاح طلبان باشد اما چهره های حاضر در این همایش پیش و پس از برگزاری آن اعلام کردند که این موضوع در دستور کار نیست و اصلاح طلبان در شرایط کنونی بر ضرورت شنیده شدن صداهای مختلف در درون این جبهه تاکید دارند.

ظرفیت ها و اقتضائات موجود در ساختار کشور که فراز و فرودهای احزاب قدرتمند و فراگیر اصلاح طلب نیز جزیی از آن است از جمله دلایلی است که امکان ایجاد حزب فراگیر را در زمان حاضر دور از دسترس می کند.

«علی شکوری راد» فعال سیاسی اصلاح طلب و از شرکت کنندگان در نشست روز پنجشنبه در گفت و گو با گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا در این خصوص گفت: به نظر می رسد که اصلاح طلبان در مورد ضرورت وجود یک حزب فراگیر اتفاق نظر دارند و این را آرمان خود می دانند اما این که فضای سیاسی کشور وجود یک حزب قدرتمند اصلاح طلب را برتابد موضوع قابل اهمیت دیگری است که نباید آن را نادیده گرفت.

وی افزود: لازم است در کشور ظرفیت تحمل یک حزب قوی وجود داشته باشد تا هر دو جناح بتوانند چنین حزبی را تشکیل دهند و از این راه به بلوغ سیاسی برسند و با سازمان یافتگی گسترده تر فعالیت کنیم.

این فعال سیاسی اصلاح طلب در پاسخ به این پرسش که در شرایط کنونی کدام یک از دو جناح اصولگرا و اصلاح طلب در رسیدن به وحدت و آرایش سیاسی انتخاباتی خود از دیگری جلوتر هستند، گفت: اصولگرایان از لحاظ ذهنی برای دست یابی و رسیدن به بلوغ سیاسی و حزبی عقب تر هستند زیرا در نوع تفکر آنها درک مشخصی از یک تصمیم گیر قوی نیست و بر پایه پیروی و تبعیت می اندیشند و اعتقاد چندانی به کار جمعی و تصمیم گیری حزبی ندارند.

وی ادامه داد: تفرق و انشعاب در تشکل های آنان نیز بیشتر ناشی از سهم خواهی ها است و ادعا می کنند که نقطه نظر مشترک دارند اما در میان اصلاح طلبان وضعیت فرق دارد. اصلاح طلبان از طریق کار جمعی فعالیت می کنند و فرایند رسیدن به وحدت مشکل تر است با این حال فکر می کنم که جناح اصلاح طلب در این زمینه نیز وضعیت بهتری دارد.

شکوری راد در پاسخ به این پرسش که آیا فصل تازه یی در فعالیت های سیاسی اصلاح طلبان ایجاد شده است، اظهار کرد: این همایش به معنای یک فصل تازه نبود بلکه آن را می توان به معنی پدیدار شدن فرصت بروز همان چیزهایی دانست که مدتها در جریان بوده اما مجال بروز نداشته است.

وی ادامه داد: اصلاح طلبان از پیش از خرداد 92 قصد برگزاری همایش داشتند و چندین بار نیز آن را اعلام کردند اما هر بار مخالفت هایی صورت گرفت و انجام نشد. همایش هفته گذشته نیز بدون مانع و چالش نبود اما به هر حال برگزار شد. کم و کاست های موجود در آن نیز به همین خاطر بود که باید بر موانع فائق می آمدیم.

این نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی با تاکید بر این که فضای سیاسی در کشور پس از انتخابات ریاست جمهوری باز شده است، افزود: در نتیجه این باز شدن فضا و برگزاری این نوع تجمعات و همایش ها در کشور شور و نشاط ایجاد شده و امکان جدی تر ظاهر شدن در عرصه های سیاسی مهیا شده است.

به گفته وی اکنون می توان به حضور پررنگ تر در انتخابات پیش رو و اقدامات موثرتر اندیشید اما متاسفانه در طرف مقابل کسانی هستند که از افزایش قدرت اجتماعی اصلاح طلبان خشنود نمی شوند و به همین خاطر مانع تراشی می کنند البته ما امیدواریم که این مانع تراشی ها با درایت دولت تدبیر و امید مرتفع شده و این فضای ایجاد شده از میان نرود.

یکی دیگر از دلایل اهمیت این گردهمایی که با هدف هماهنگی و اجماع حداکثری اصلاح طلبان برگزار شد این بود که امید به تکرار تجربه خوبی چون انتخابات 92 را در میان احزاب اصلاح طلب ایجاد کرد و این پیام را داشت که شخصیت ها و احزاب این جناح با وحدت و اجماع حول چهره های شاخص این جریان می توانند در انتخابات پیش رو نیز نتیجه مشابهی را به دست آورند. افزون بر این برگزاری این گردهمایی بعد از سال ها وقفه در این زمینه می تواند مقدمه یی برای برگزاری همایش های بزرگ تر میان اصلاح طلبان باشد که حتما آمادگی بیشتر برای حضور در انتخابات آتی مجلس را به دنبال خواهد داشت.

از سوی دیگر این همایش در شرایطی برگزار شد که جناح رقیب یعنی اصولگرایان تاکنون چندین همایش و نشست برای ایجاد وحدت و انسجام برگزار کرده اند و وقت آن رسیده بود که این جناح نیز حرکت خود را آغاز کنند.

«محسن غرویان» فعال سیاسی اصولگرا نیز در گفت و گو با گروه پژوهش و تحلیل ایرنا، گفت: گردهمایی اصلاح طلبان را به فال نیک می گیریم و امیدواریم که بتوانند همراه با دولت و مشی اعتدالی به وحدت و همگرایی برسند.

وی افزود: بارها در گفت وگو ها به ضرورت وفاق ملی و آرامش سیاسی و اعتدال نسبی تاکید کرده ام زیرا همه ما ایرانی و مسلمان هستیم و در درجه اول خواهان پیشرفت کشورمان هستیم . این پیشرفت در عرصه های مختلف سیاسی، اقتصادی، علمی، فرهنگی و ... در گرو وحدت است و باید برای دستیابی به آن کوشید.

غرویان ادامه داد: خوشبختانه دولت زمینه فعالیت های سیاسی به دور از افراط و تفریط را ایجاد کرده است و امیدواریم که اصلاح طلبان و اصولگریان بتوانند در کنار هم و با مشی اعتدال حرکت کنند زیرا این اعتدال گرایی مطالبه اکثریت مردم است .

این فعال سیاسی اصولگرا در پاسخ به این پرسش که کدام یک از دو جناح اصلاح طلب و اصولگرا در زمان حاضر نسبت به ایجاد وحدت درون جناحی موفق تر عمل کرده اند، گفت: اکنون نمی توان به طور دقیق گفت اما در مجموع فکر می کنم که اصلاح طلبان معتدل از نظر روحی و فکری آمادگی بهتری برای رسیدن به وحدت دارند زیرا روحیه تشنج آفرینی، نزاع و مشاجره در آنها کمتر است. از این رو فکر می کنم که اصلاح طلبان معتدل در رسیدن به وفاق نمره بالاتری دارند چون کمتر از دیگران به انحصار طلبی تاکید و تلاش می کنند که حول محور یک چهره یا عنصر فکری اجماع کنند.

افزایش مشارکت مردمی در انتخابات مجلس شورای اسلامی موضوع مهمی است که این روزها باید بیش از گذشته به آن توجه کرد زیرا اجماع در هر دو جریان اصولگرا و اصلاح طلب می تواند یکی از عوامل مهم در جذب مشارکت مردم باشد.

چنانکه «مصطفی کواکبیان» دبیرکل حزب مردمسالاری پیش از برگزاری همایش روز پنج شنبه در خصوص اهمیت این مراسم با تاکید بر همین مساله گفته بود که نخستین پیام مهم این همایش این است که برای مشارکت حداکثری مردم همه امکانات و مقدمات فراهم می شود. به گفته وی اینکه انتخابات آتی مجلس بدون حاشیه و بر اساس قانون اساسی و ضمن رعایت حقوق مردم در جنبه های مختلف به پایان می رسد و مهم تر از اتحاد و انسجام اصلاح طلبان دو پیام مهم این گردهمایی بوده است.

اکنون با برداشتن این گام مهم در مسیر اتحاد میان اصلاح طلبان و اجماع حول محور چهره های شاخص این ضرورت مطرح می شود که نیروهای اصلاح طلب به بازتعریف اصلاح طلبی و اصلاحات بپردازند و برخی از شائبه های بوجود آمده در خصوص این جریان را کنار بزنند

این نیاز از آنجا ایجاد می شود که فعالان سیاسی در احزاب اصلاح طلب با برگزاری این همایش بار دیگر پیام داده اند که در چارچوب قانون اساسی و نظام جمهوری اسلامی به دنبال دموکراسی و حاکمیت قانون هستند و به عنوان یک نیروی آزادی خواه در ساحت سیاسی کشور فعالیت می کنند؛ بنابراین این شروع مقتدرانه بعد از چند سال می تواند با ارایه یک تعریف روشن بیشتر مورد توجه واقع شود.

«فاطمه راکعی» دبیرکل مجمع زنان نواندیش در گفت و گو با گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا در این خصوص اظهار کرد: تلاش برای حرکت های سیاسی بر مدار قانون گرایی، افزایش میزان مشارکت مردم در هر سطحی در سرنوشت خودشان و وجود حق انتقاد در چارچوب قوانین از جمله مواضع اصولی اصلاح طلبان است که طی سال ها بیان و شناخته شده است.

وی افزود : بدون شک اصلاح طلبان در خصوص مسایل جاری نیز موضع گیری هایی دارند که در همایش هفته گذشته به بسیاری از آنها پرداخته شد. به عنوان نمونه تقبیح اتفاقات اخیر مجلس و حمایت از آقای مطهری، درخواست تعیین تکلیف قانونی در مورد حصر و مساله انحلال غیر قانونی دو حزب بزرگ اصلاح طلب از جمله این مسایل بود.

این فعال سیاسی اصلاح طلب با تاکید بر این که جناح اصلاح طلب مدتها نتوانست به صورت رسمی و گسترده با جامعه ارتباط برقرار کند، اظهار کرد: این همایش بعد از این همه رکود و سکوت تحمیل شده بر اصلاح طلبان فرصت بزرگی بود که مواضع سیاسی و جمعی را بیان کنیم.

راکعی با اشاره به این که حرف های خوبی در مورد ضرورت همگرایی و انتخابات مجلس و ... زده شد ، گفت: رسیدن به وحدت و یک فهرست واحد در انتخابات مجلس موضوع مهمی است که باید آن را تکلیف خود بدانیم؛ بنابراین در آن جلسه به دنبال راهکارهای درون جبهه یی مناسب برای این امر بودیم. قرار شد که اصلاح طلبان در سطح استان ها به توافق برسند و نمایندگان خود را معرفی کنند.

نگاهی به مسیر جریان اصلاح طلب نشان می دهد که اگر چه هر یک از احزاب این جریان تجربه های متفاوتی در برگزاری کنگره ها و گردهمایی ها داشته اند اما این جریان سیاسی تا کنون موفق به برگزاری یک همایش در قالب یک جبهه واحد نشده بود؛ از این رو است که برپایی این همایش به خودی خود از اهمیت ویژه یی برخورد بوده و امید به آغاز فصل تازه یی از فعالیت سیاسی اصلاح طلبان را ایجاد کرده است.

این رویداد سیاسی را می توان گام مهمی در وحدت اصلاح طلبان و تعمیم همگرایی فکری-سیاسی و به نوعی همگرایی سازمانی-تشکیلاتی دانست. از سوی دیگر با این که شرایط فعلی مهیای ایجاد حزب فراگیر اصلاح طلب نیست اما برگزای همایش هایی اینچنین می تواند نقطه آغازی برای تبادل نظر و یافتن راهکار مناسب در جهت حرکت به سوی جبهه واحد و نهایتا حزب واحد باشد. بی تردید فعالیت گسترده و پویایی هر دو جریان اصلاح طلب و اصولگرا، باعث پویایی و قوام نظام جمهوری اسلامی خواهد شد.