شایعترین علائم کم خونی
کمخونی فقر آهن، شایعترین گونه کمخونی در زنان است. این بیماری به دلیل کمبود آهن در تغذیه، دفع بیش از حد خون در بلندمدت (مانند خونریزی گوارشی) یا سوءجذب آهن رخ میدهد. شایعترین علائمعمومیاین بیماری، احساس سستی، خستگی همیشگی هنگام فعالیت و احساس کسالتعمومی، سرگیجه کاذب، ابتلایمکرر به بیماریهای ویروسی مانند سرماخوردگی، ناخنهای قاشقی شکل (گودشدن روی ناخن)، هرزهخواری مانند خاک خوردن، یخ خوردن و .... و خوابرفتن و سوزن سوزن شدن دست و پاهاست. کمبود آهن گاهی سبب رنگ پریدگی و زخم غیرطبیعی گوشه لب نیز میشود. کمخونی فقرآهن، شایعترین گونه کمخونی بوده و به علت مقدار ناچیز آهن در غذا یا نبود جذب گوارشی آن برای جبران آهن از دست رفته در عادت ماهانه یا بیماری روی میدهد. آهن یک قسمتاصلی در ترکیب هموگلوبین است و کمبود آن سبب کاهش ورود هموگلوبین به داخل گلبول قرمز میشود. در ایالاتمتحده، 20 درصد زنان در سنین باروری در مقایسه با 2 درصد مردانبالغ به کمخونی کمبود آهن دچار هستند.
علت اصلی کمخونی کمبود آهن در زنان، هدر رفتن خون در زمان عادت ماهیانه است و کمبود آهن بدون کمخونی در دختران نوجوان سبب افت کیفیت تحصیلی و ضریب هوشی میشود. تشخیص این بیماری با یافتههای غیرطبیعی در آزمایش خون و علائمبالینی در بدن حاصل میشود و ترکیبات دارای آهن مانند فروسسولفات در درمان و پیشگیری از کمخونی فقرآهن بهکار میرود. مصرف گوشت و جگر، مغزها مانند پسته، ماهی، زرده تخممرغ، سبزیهای دارای برگ سبز تیره مانند جعفری، اسفناج و حبوبات مثل عدس و لوبیا و همچنین میوههای خشک (مانند برگهها) و دانههای روغنی در درمان مفید است. مصرف ویتامین C بعد از غذا (مانند آبلیمو) موجب افزایش جذب آهن و مصرف چای و قهوه موجب کاهش جذب آهن میشوند. نیاز روزانه بدن به آهن، بسیار اندک و در حدود یک میلیگرم است، البته میزان نیاز به آهن براساس سن، جنس و وضعیت فیزیولوژیکی افراد متفاوت است. مثلا زنان باردار به علت افزایش حجم خون، رشد جنین و جفت و سایر بافتها به آهن بیشتری نیاز دارند و در شیرخوارانی که شیرمادر میخورند، در صورت سلامت مادران، میزان آهن موجود در شیرمادر برای 4 تا 6 ماه اول زندگی کافی است اما از شش ماهگی به بعد استفاده از قطرهآهن توصیه میشود.
در کودکانی که از شیرخشک استفاده میکنند معمولا کمبود آهن وجود ندارد و در نوزادانی که با وزن کم متولد میشوند، ذخایر آهن اغلب اندک بوده و باید از 3 ماهگی، آهن اضافی به صورت قطره خوراکی خورانده شود و همچنین بستن پیش از موقع بندناف نیز به این دلیل که نوزاد را از یکسوم کل خونش محروم میکند، خطر فقرآهن را افزایش میدهد. اسیدسیتریک و اسیداسکوربیک یا ویتامین C که در آلو، خربزه، ریواس، انبه، گلابی، طالبی، گلکلم، سبزیها، آبپرتقال، لیموشیرین، لیموترش، سیب و آناناس وجود دارند، میتوانند عوامل افزایشدهنده جذب آهن در بدن باشند. استفاده از گوشت قرمز، ماهی یا مرغ را در برنامهغذایی خود بگنجانید و از مصرف چای یا قهوه همراه یا بلافاصله بعد از غذا پرهیز کنید. در صورت داشتن مشکلات گوارشی و یبوست برای رفع آنها حتما به پزشک مراجعه کنید و عادات غذایی غلط خود را (مثل مصرف موادغیرخوراکی مانند خاک و یخ) که خود از علائم کمخونی فقر آهن هستند، تصحیح کنید و جهت پیشگیری به موقع یا بهبود کمخونی خود با پزشک و متخصص تغذیه مشورت کنید. همچنین از نانهایی که از خمیر ورآمده تهیه شدهاند و از مواد خشکبار مانند توت خشک، برگه آلو، انجیر خشک و کشمش که منابع خوبی از آهن هستند و از غلات و حبوبات جوانهزده، استفاده کنید. سبزی مصرفی خود را به شیوه صحیح شستوشو و ضدعفونی کرده و قبل از تهیه و مصرفغذا و پس از هر بار اجابت مزاج، دستهای خود را با آب و مایع دستشویی بشویید. زنان باردار هم سعی کنند روزانه یک قرص آهن از پایان ماه چهارم بارداری تا 3 ماه پس از زایمان، مصرف کنند و مصرف قطرهآهن را همزمان با شروع تغذیهتکمیلی تا پایان 2 سالگی در کودکان خود ادامه دهند.
اسیدمالیک و اسید تارتاریک که در هویج، سیبزمینی، چغندر، کدوتنبل، گوجهفرنگی، کلمپیچ و شلغم موجود است نیز سبب افزایش جذبآهن میشوند.از غذاهایی که غنی از آهن هستند و منابع غذایی حاوی ویتامین C در هر وعده غذایی، جهت جذب بهتر آهن مانند پرتقال، گریپفروت، گوجهفرنگی، کلم، توتفرنگی، فلفلسبز و لیموترش استفاده کنید.
منبع: روزنامه آرمان
گزارش خطا
نظر شما
پربحث ترین عناوین
آخرین اخبار