یک بام و دو هوای پاریس

روزنامه «ابتکار» در یادداشتی پیرامون بحران جاری در فرانسه پس از حادثه شارلی ابدو نوشته است: پاریس فرانسه از روز چهارشنبه تا جمعه هفته گذشته، یک 72 ساعت سخت را از سرگذراند. سه تروریست تکفیری هواخواه داعش و یا شاید القاعده( هنوز هم مشخص نشده است) طی سه روز در این شهر کشتار به راه انداختند و مردمان شهر را وحشت زده کردند.

در مجموع 17 پاریسی از جمله 12 نفر درتحریریه نشریه فکاهی شارلی ابدو کشته شدند. چه در 72 ساعت پر تنش پاریس و چه در روزهای بعد، فرانسوی ها فارغ از نژاد و رنگ پوست و دین و مذهب و حکومت ها با حضور آرام خود در خیابان ها، واکنشی جالب توجه، متمدنانه و همدلانه از خود بروز دادند. اوج این همدلی و اتحاد علیه ترور و تندروی و در دفاع از آزادی بیان راهپیمایی میلیونی روز یکشنبه بود. روایت ها درباره جمعیتی که روز یکشنبه در میدان ریپابلیک پاریس و خیابان های اطراف آن تجمع کرده بودند متفاوت است. منابع فرانسوی آمارهایی از 1 تا 3 میلیون نفر را حکایت کرده اند که در هر حال عدد قابل توجهی است و در نوع خود تحسین برانگیز. این تجمع عظیم اما به یک دلیل مشخص آنگونه که باید نه در رسانه های عمومی دیده شد و نه پیام این اجتماع به معنای واقعی کلمه به جهان و به ویژه مخاطبان این گردهمایی منتقل شد.

یکی دو خیابان آن سوتر از این اجتماع میلیونی، جمعی از مردان عرصه سیاست و رهبران کشورهای مختلف اروپا، آسیا، آفریقا و امریکا در مقام همراهی با مردم پاریس و در محکومیت ترور گرد آمده بودند. به گفته مقامات فرانسوی رهبران جهان و سیاستمداران به خاطر ملاحظات امنیتی جدای از تجمع مردمی راهپیمایی کردند. اما در هرحال بخش عمده دوربین های عکاسان و فیلمبرداران روزنامه ها، خبرگزاری ها و شبکه های تلویزیونی و به تبع آن توجه مخاطبان رسانه به این جمع کوچک مشغول شده بود و اصل ماجرا یعنی اعتراض مردمی علیه ترور و تندروی هم به طور طبیعی تحت شعاع این جماعت از منظر بیننده و مخاطب خارج از پاریس به حاشیه رفت. به عبارت بهتر فارغ از ترکیب سوال برانگیز سیاسیونی که به پاریس آمده بودند، حرکت میلیونی و بی سابقه مردم اروپا از سوی جمع ناجوری از اهالی قدرت مصادره شد و مطالبه اصلی مردمی که برای دفاع از آزادی بیان و مقابله با جنگ و آدمکشی و رادیکالیسم به خیابان آمده بودند در هیاهوی بازی سیاستمداران تریبون دار گم شد و ناکام ماند.

مساله مصادره حرکت مردم توسط دولتمردان وقتی پررنگتر می شود که به صف اول سیاستمداران شرکت کننده در راهپیمایی اتحاد علیه تندروی و ترور نگاهی بیندازیم. بنیامین نتانیاهو نخست وزیر رژیم اسراییل یکی از کسانی بود که روز یکشنبه سراسیمه خود را به پاریس رساند و در صف اول سیاستمداران معترض بازو به بازوی فرانسوا اولاند و دیگران چهره مردی معصوم و مغموم به خود گرفته بود و خیابان را گز می کرد. انگار نه انگار که همین دیروز از آخرین دور ترور و کشتار کودکان و زنان و مردان فلسطینی در غزه و کرانه باختری فارغ شده است. کیست که ندادند این مرد بی رحم از همین حالا خود را برای دور بعدی تهدید جان مردمان این سرزمین اشغال شده و تحدید آزادی های آنان مهیا می کند. نتانیاهو روز یکشنبه به پاریس آمد تا یک تنه، تراژدی روزهای اخیر پاریس را به کمدی تبدیل کند. با وجود نتانیاهو در آن جمع چندان فرقی نداشت اگر آقای اولاند ابوبکر بغدادی خلیفه خودخوانده داعش و ایمن الظواهری رهبر القاعده را هم برای شرکت در این راهپیمایی به پاریس دعوت می کرد. بماند که دیگرانی از پایتخت های اروپایی و آسیایی و دیگر نقاط جهان در مقام دولتمرد در این نمایش سیاسی شرکت کرده بودند که در مواجهه با آزادی بیان مردمان کشور خود چندان روسفید نیستند و کارنامه روشنی ندارند.

روز بعد از فاجعه قتل عام تحریریه شارلی ابدو یک روزنامه فرانسوی به تیتری زیبا اما غم انگیز داشت؛ «12 کشته، 66 میلیون مجروح» اشاره این روزنامه به جریحه دار شدن دل همه فرانسوی ها از این واقعه خونین و نا امنی در قلب پایتخت بود. اما غم انگیزتر این است که هیچ کس اصلا یادش هم نیست که میلیون ها عراقی، سوری، افغانستانی و به طور کلی همه مردمان خاورمیانه سالهاست در آتش جنگ هایی می سوزند که جرقه های اکثر قریب به اتفاق آنها هزاران کیلومتر آن سوتر در پایتخت هایی مانند پاریس و دیگر کشورهای غربی کلید زده می شود.