بزرگترین اختلاس‌گران دنیا را بشناسید

سال 2008 یکی از بزرگترین اختلاس‌های تاریخ به سوژه اول رسانه‌های آمریکایی تبدیل شد. شرکت سرمایه‌گذاری برنارد مدوف در وال استریت که از سال 1960 شروع به کار کرده بود، بخاطر رسوایی مالی مدیر آن به کار خود پایان داد.

اختلاس دامنه وسیعی از فعالیت‌های غیرقانونی را در بر می‌گیرد. مواردی مانند برداشتن بخشی از فروش روزانه توسط صندوقدار یک فروشگاه، فریب سرمایه‌گذاران توسط مؤسسات مالی و همچنین سوءاستفاده از قدرت توسط سیاستمداران، هرچند تفاوت‌های بسیاری چه از نظر شیوه اختلاس و چه از نظر مبلغ با یکدیگر دارند اما همگی در یک مورد مشترکند: به جیب زدن پول دیگران!

در ادامه به چهار تن از اختلاس‌گران مشهور بین‌المللی اشاره می‌کنیم؛ افرادی که مبلغ اختلاس شده و همچنین موقعیت سیاسی و اجتماعی آنها موجب توجه گسترده رسانه‌ها به رسوایی مالی‌شان شد.

سال 2008 یکی از بزرگترین اختلاس‌های تاریخ به سوژه اول رسانه‌های آمریکایی تبدیل شد. شرکت سرمایه‌گذاری برنارد مدوف در وال استریت که از سال 1960 شروع به کار کرده بود به خاطر رسوایی مالی مدیر آن به کار خود پایان داد. یکی از اصلی‌ترین اتهامات مدوف استفاده از سیستم پونزی برای پرداخت سود به سرمایه‌گذاران بود. سیستم پونزی زمانی است که صاحب بنگاه بدون اینکه فعالیت اقتصادی خاصی با پول سرمایه‌گذاران انجام دهد، تنها با پول سرمایه‌گذاران جدید به سرمایه‌گذاران قبلی سود بدهد. مدوف به خوبی از پس این کار برآمد و توانسته بود اعتبار هنگفتی برای شرکتش کسب کند تا جایی که بسیاری از چهره‌های مشهور رسانه‌ای، هنری و سیاسی جزو مشتریان او محسوب می‌شدند.

همزمانی رسوایی مدوف و بحران مالی جهانی باعث شد تا افکار عمومی با حساسیت و خشم بسیاری پرونده او را دنبال کنند. در نهایت مدوف به اتهام جعل اسناد، پولشویی، فریب سرمایه‌گذاران و همچنین اختلاس 75 میلیارد دلار به 150 سال زندان و پرداخت غرامتی 170 میلیارد دلاری محکوم شد. البته هزینه‌هایی که مدوف بابت اختلاسش پرداخت محدود به زندان و غرامت نمی‌شود. مارک مدوف، پسر برنارد مدوف، دو سال بعد از زندانی شدن پدرش در شرایطی با حلق آویز کردن خود به زندگی‌اش پایان داد که خانواده‌اش در اتاق‌های دیگر خانه خوابیده بودند. به نظر می‌رسد که فرجام تلخ اختلاس مدوف تا مدت‌ها بر وال استریت و رسانه‌های آمریکا سایه بیفکند.

مردی که زمانی ثروتمندترین فرد روسیه و شانزدهمین ثروتمند جهان بود باید تا سال 2017 را در زندان سپری کند. خودورکوفسکی بنیانگذار نخستین بانک خصوصی روسیه بود و اوضاع مالی‌اش با فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی روز به روز بهتر می‌شد. ارتباطات او با حزب کمونیست شوروی و مراکز قدرت باعث شده بود تا هنگام فروش شرکت‌های دولتی شوروی سابق به بخش خصوصی، او بتواند اموال زیادی را کسب کند.

اما در سال 2003 ورق برای خودورکوفسکی برگشت. اختلافات سیاسی او با ولادیمیر پوتین باعث شد تا به انواع و اقسام جرایم مالی از جمله اختلاس و فرار مالیاتی متهم شود. روند دادگاه قائم مقام سابق وزارت سوخت و انرژی روسیه با انتقاد بسیاری از محافل مواجه شد اما دادگاه در نهایت وی را مجرم شناخت و به ابتدا او را به 9 سال حبس محکوم کرد اما سال 2009 بار دیگر دادگاهی برای خودورکوفسکی برگزار شد و این بار او به اختلاس و پولشویی محکوم شد. انتظار می رود که او تا سال 2017 در حبس باقی بماند. ظهور و سقوط خودورکوفسکی در صحنه اقتصاد روسیه یادآور این عبارت مشهور است که "دولتی که آنقدر بزرگ است که می‌تواند هر آنچه شما احتیاج دارید برایتان فراهم کند، همان دولت بزرگی است که می‌تواند هر آنچه دارید از شما بگیرد."

مارکوس دیکتاتور فقید فیلیپین بود که از سال 1965 تا 1986 رئیس‌جمهوری این کشور را در اختیار داشت. هرچند مارکوس در دوران ریاست جمهوری خود مبالغ هنگفتی را از طریق استقراض خارجی در صنایع و زیرساخت‌های فیلیپین سرمایه‌گذاری کرد و اصلاحات اقتصادی گسترده‌ای را به کار گرفت اما دولت او از لحاظ مالی یکی از فاسدترین کارنامه‌های دوران معاصر را از خود بر جای گذاشت، فسادی که شامل اختلاس گسترده منابع مالی دولت توسط اطرافیان مارکوس می‌شد. تخمین زده می‌شود که میزان اختلاس او طی 31 سال فعالیت به عنوان رئیس‌جمهور فیلیپین، مبلغی بین 5 تا 10 میلیارد دلار باشد.

محمد سوهارتو دومین رئیس‌جمهور اندونزی بود که بعد از بر سر کار آمدن از طریق کودتا در سال 1967 برای 32 سال بر این کشور حکومت کرد تا اینکه در سال 1998 با استعفای خود قدرت را به مردم واگذار کرد. سوهارتو اقتصاد اندونزی را متحول کرد. تورم لجام گسیخته را تحت کنترل درآورد و اقدامات بسیاری را برای تشویق سرمایه‌گذاری خارجی در اندونزی انجام داد.

خصوصی‌سازی گسترده در منابع طبیعی و اصلاح قانون کار به نفع شرکت‌های چند ملیتی باعث شد تا سرمایه‌گذاران بین‌المللی رویکرد بهتری نسبت به اندونزی پیدا کنند. همچنین سوهارتو موفق شد تا از نهادهای غربی مانند بانک جهانی وام بگیرد. او درهای اقتصاد اندونزی را به روی اقتصاد جهان باز کرد و شرکت‌های دولتی را به فروش رساند. در همین دوران بود که بسیاری از معادن اندونزی در اختیار شرکت‌های غربی قرار گرفت.

اما با وجود اقداماتی که سوهارتو به نفع اقتصاد اندونزی انجام داد، بخش قابل توجهی از ثروت این کشور را هم به جیب زد. میزان اختلاس سوهارتو در دوران زمامداری بین 15 تا 35 میلیارد دلار تخمین زده می‌شود. در سال 2000 با شروع تحقیقات در مورد فساد مالی سوهارتو، او تحت بازداشت خانگی قرار گرفت. او متهم بود که تنها در یک مورد 571 میلیون دلار از پول‌های دولت را به بنیادی تحت نظر خود بخشیده و از آن پول جهت سرمایه‌گذاری خانوادگی بهره برده است. هرچند شرایط جسمانی نامناسب سوهارتو باعث شد که وی از حضور در دادگاه معاف شود اما در سال 2002 پسر سوهارتو به خاطر فساد مالی و جرایم دیگر به 15 سال زندان محکوم شد. دامنه محکومیت خانواده سوهارتو به اینجا محدود نشد و در سال 2003 نیز برادر ناتنی وی به جرم فساد مالی و اختلاس 10 میلیون دلاری از منابع دولتی به چهار سال زندان محکوم شد.