آصفی:وزرا برای وقت‌تلف‌کردن به ژنو نمی‌روند

اینکه وزرای خارجه ایران و آمریکا تصمیم گرفته‌اند مجددا با یکدیگر دیدار کنند، پراهمیت است و می‌توان آن را از ابعاد مختلف بررسی کرد. یکی از علت‌های آن را می‌توان این دانست که وزرا احساس می‌کنند دیدارها در سطوح پایین‌تر راه به‌جایی نمی‌برد و آنها را در مهلت مقرر به نتیجه نمی‌رساند. از همین‌رو آنها تصمیم گرفته‌اند که در سطح وزرای خارجه برسر نقاط کلیدی بحث کنند. به نظر می‌رسد طرفین احساس کرده‌اند مذاکره در سطوح کارشناسی زمان‌بر می‌شود و آنها می‌خواهند که زمان را هدر ندهند. الان حدود دوماه از زمانی‌که مذاکرات تمدید شده می‌گذرد و به نظر می‌رسد اختلافات کلیدی همچنان پابرجاست، البته طرفین از مواضع یکدیگر اطلاع پیدا کرده‌اند و این خوب است. اکنون یکی از اختلافات اصلی بر سر R&D (تحقیق‌و‌توسعه) است که هنوز حل نشده‌است. علت ‌دوم می‌تواند این باشد که طرفین می‌خواهند حرف‌های جدیدی بزنند و برای وقت تلف‌کردن به محل مذاکره نمی‌آیند. علت ‌سومی هم که می‌توان برای این دیدار دوجانبه فرض کرد این است که طرفین می‌خواهند به نوعی در این دور مذاکره اتمام حجت کنند. در این بین آنچه بیش از همه اهمیت دارد این است که ببینیم جان‌کری با دست پر به مذاکره می‌آید یا اینکه می‌خواهد مواضع پیشین خود را تکرار کند.

البته این بیشتر بستگی به این دارد که دولت چطور با کنگره بده‌بستان کند. اما بیش‌ از اقدامات سخت‌گیرانه کنگره، رفتارهای غیرمتعارف و بداخلاقی‌های دولت آمریکا، ذهنم را مشغول کرده ‌است؛ مثلا هفته گذشته ٩فرد و شرکت جدید ایرانی را وارد فهرست تحریم کرده است یا بحث قیمت نفت که علاوه برآنکه بخشی از آن ریشه در مسایل اقتصادی و عرضه و تقاضا دارد اما سوءنیت آمریکا و عربستان را در طراحی اقدامات خصمانه علیه ‌ایران نمی‌توان نادیده گرفت. به اعتقاد من نه‌تنها طرف آمریکایی در مذاکرات حسن‌نیت ندارد بلکه هر روز بی‌اعتمادی را بیشتر هم می‌کند. من معتقدم کنگره اگر بخواهد اقدامات سخت‌گیرانه‌ای علیه تهران انجام دهد و کارشکنی کند، قبل ‌از توافق، اقدامات خود را انجام می‌دهد، اما اقدامات کنگره بستگی به اوباما و تیمش دارد که چطور با کنگره کنار بیایند. به اعتقاد من اوباما چاره‌ای ندارد جز اینکه به موفقیت برسد؛ چون در همه سیاست‌های خارجی‌اش شکست خورده است.

متاسفانه چندبار در شورای امنیت قطعنامه علیه تهران تصویب شده که روسیه هم در فرآیند تصویب این تحریم‌ها نقش داشته و از آن پیشگیری نکرده‌ است. یادمان باشد اگرچه آمریکا، فرانسه و انگلیس در این ماجرا نقش داشتند اما آنها این مشکل را دسته‌جمعی درست کرده‌اند. اگر به این روند نگاه کنیم می‌بینیم که نمی‌توان مطمئن بود که روس‌ها نقش متفاوتی در این بین ایفا کنند. البته روس‌ها ناچارند در این شرایط کنار ما باشند، آن‌هم با توجه به شرایط اوکراین و درگیری‌های جهانی‌ای که دارند.

روس‌ها در این شرایط دوست دارند کنار ما باشند؛ چون جامعه جهانی به ایران نیاز دارد. ترور‌های اخیر در فرانسه را ببینید، جامعه جهانی اکنون تروریسم را با گوشت و پوست خود احساس می‌کند و می‌فهمد که قربانی تروریسم‌بودن یعنی چه. این همان چیزی است که ما سال‌هاست درگیر آن بوده‌ایم. در این شرایط که خطر داعش همه جهان را تهدید می‌کند، جهان بیش از همیشه به ایران نیازمند است.

در این شرایط روس‌ها نمی‌خواهند که در تحریم‌ها تنها باشند، اکنون در نگاه روس‌ها به ایران و آمریکا تضاد در منافع ایجاد شده ‌است. من معتقدم مذاکره‌کنندگان ایرانی باید به صراحت به روسیه بگویند که باید در جریان مذاکره از انفعال بیرون بیایند. همچنین اگر فرمایشات اخیر رهبری را دقیق موشکافی کنیم حاوی نکات مهمی برای تیم مذاکره‌کننده است. رهبری خطوط قرمز را به روشنی اعلام کرده و بهتر است آمریکایی‌ها این ‌را بدانند. آمریکا هم باید بداند که تیم مذاکره‌کننده ایرانی مقید به خطوط قرمز ترسیم‌شده است و نمی‌توانند این تیم را هر طور که می‌خواهند تحت فشار قرار دهند.