خيز جليلي براي صندلي لاريجاني

جريان بنيادگراي سياسي براي مجلس گويا در حال تنطيم يك راهبرد جديد به همراه تاكتيك‌هاي نوين است. مركز ثقل و مولفه محوري اين راهبرد بي ترديد آيت‌الله مصباح‌يزدي است. مديران اين جريان با تقرب به ايشان و جنس ارتباطات رييس موسسه آموزشي و پژوهشي امام خميني به دنبال يارگيري از دل جناح راست محافظه‌كار همچون موتلفه هستند تا هم از قدرت همزاد سياسي خود بكاهند و هم آنكه موقعيت دفاع از اتهام تندروي و افراطي‌گري را در اين يارگيري از مخالفان و منتقدان‌شان بگيرند. همنشيني با سران موتلفه و نشست‌هاي محرمانه‌شان با نبي حبيبي، دبير كل حزب موتلفه مي‌تواند از نمايه‌هاي موفقيت اين برنامه‌ريزي باشد.

 از سوي ديگر آنها جداي از اصلاح‌طلبان، مخالفان جدي و قدرتمندي همچون علي لاريجاني را در اردوگاه اصولگرايان پيش روي خود دارند. لاريجاني در اين سال‌ها همواره از موانع پيش روي برنامه‌هاي سياسي اينان بوده و برهمين اساس عبور از لاريجاني يكي ديگر از اضلاع راهبرد جديد اين جريان سياسي است. اگرچه مديران جريان فوق، يك بار با برهم زدن سخنراني علي لاريجاني در قم، عمق اختلاف خود را با او نشان داده و ميزان قدرت و محبوبيت رييس اصولگراي مجلس را در ميان افكار عمومي، نخبگان سياسي و مقامات نظام محك زدند، محكي كه گرچه ظاهرش، اغتشاش در سخنراني رييس مجلس بود و اما باطنش، خبر از يك بازي ادامه‌دار داشت.

حالا به نظر مي‌رسد كه زمان نهايي كردن اين بازي رسيده است. جايي كه علي لاريجاني با توجه به برهم ريختگي‌هاي موجود ميان اصولگرايان نيت كرده سرنوشت خود را از اصولگرايان جدا كند و با همين نگاه، صدور فرمان تاسيس حزب رهروان ولايت را صادر مي‌كند. تلاش براي راه‌اندازي حزب از سوي لاريجاني، گويا منجر به نگراني جريان سياسي تندروي اصولگرا شده است تا آنان راهبردشان در قبال لاريجاني را سزارين كنند، راهبردي كه يك پرده بيشتر ندارد؛ رقيب سازي براي لاريجاني در انتخابات مجلس دهم و چه كسي بهتر از سعيد جليلي براي اين رقابت؟

اين همان خبري است كه روز گذشته نقل شبكه‌هاي مجازي و برخي سايت‌هاي خبري بود. تا جايي كه سايت خبري انتخاب اقدام به قراردادن اين خبر بر روي خروجي سايت خود شد. انتخاب ديروز نوشته بود: «شنيده‌هاي «انتخاب» حكايت از آن دارد كه جبهه پايداري درصدد است سعيد جليلي را براي كانديداتوري در انتخابات مجلس از شهرستان قم، قانع كند. بنابراخبار رسيده به «انتخاب»، جبهه پايداري، علي لاريجاني، رييس مجلس شوراي اسلامي را يكي از موانع مهم و اصلي خود در مجلس دانسته و معتقد است حذف وي از مجلس، پيروزي مهمي براي آنان محسوب مي‌شود.

اين جبهه به اين نتيجه رسيده كه براي رسيدن به اين مقصود، نياز است رقيبي قابل توجه براي لاريجاني در قم بتراشد تا مانع پيروزي وي در انتخابات و حضور مجددش بر صندلي رياست مجلس شوراي اسلامي شود. اعضاي ارشد جبهه «پايداري» در جلسات متعدد انتخاباتي خود، به اين جمع بندي رسيده‌اند كه سعيد جليلي را براي كانديداتوري در قم آماده كنند، هرچند وي تا اين لحظه به اين درخواست «پايداري» پاسخ منفي داده، اما موثرين اين جبهه درصددند با پادرمياني آيت‌الله مصباح، ورود وي به انتخابات مجلس از شهرستان قم را تضمين كنند. قابل ذكر است، سعيد جليلي، دبير پيشين شوراي عالي امنيت ملي در انتخابات رياست‌جمهوري پيشين، با حمايت آيت‌الله مصباح و جبهه پايداري كانديدا شده بود.»

خبر كانديداتوري سعيد جليلي از قم براي رقابت با علي لاريجاني اگرچه داراي قيد «احتمالي» است اما به دليل فعل و انفعالات موجود اصولگرايان (همنشيني موتلفه با ايثارگران و پايداري، پايان سكوت احمدي‌نژاد، تشديد اظهارات سياسي آيت‌الله مصباح و...) پر اهميت است چرا كه موقعيت گروه‌هاي سياسي‌اي همچون پايداري، ايثارگران، رهپويان و احمدي‌نژادي‌ها در ميان توده‌هاي اجتماعي و حتي هواداران خودشان ضعيف‌تر از هر زمان ديگري است و اينان مي‌خواهند كه در قالب يك ائتلاف سياسي به رقابت با منتقدان و مخالفان خود بپردازند. اگرچه در اين ميان، گوشه چشمي هم به موتلفه‌يي‌ها دارند تا در سايه همنشيني موتلفه‌يي‌ها با خود، از ضريب انتقادات و گلايه ديگر اصولگرايان بكاهند. اما آنان بهتر از هر كسي مي‌دانند كه ائتلاف سياسي تنها پل پيروزي در انتخابات مجلس و ماندگاري در قدرت نيست و بايد هر چه سريع‌تر به جذب چهره‌هاي سياسي نزديك به بينش فكري- سياسي خود براي جلوگيري از ريزش راي خود در ميان جريان مذهبي كشور و رقابت با چهره‌هاي قدرتمند و موقعيت‌داري همچون علي لاريجاني اقدام كنند. سعيد جليلي به عنوان سياستمدار اصلح ناميده شده از سوي آيت‌الله مصباح‌يزدي از نگاه اين جريان سياسي شايد بهترين گزينه براي رقابت با لاريجاني در انتخابات مجلس دهم در حوزه انتخابيه استان قم باشد اما به واقع دبير شوراي عالي امنيت ملي در دولت محمود احمدي‌نژاد قابليت رقابت با علي لاريجاني را دارد؟

براي پاسخ به اين پرسش ابتدا بايد جوابي براي اين پرسش‌ها يافت كه ميزان محبوبيت سعيد جليلي در قم چگونه است؟ موانع پيش روي او در قم چيست؟ رابطه لاريجاني با مراجع بهتر است يا جليلي؟ راي علي لاريجاني در انتخابات مجلس نهم در قم بيشتر بود يا راي سعيد جليلي در انتخابات رياست‌جمهوري ٩٢؟حمايت گروه‌هاي سياسي تندرو اصولگرا از سعيد جليلي چه تاثيراتي بر راي او در انتخابات مجلس خواهد گذاشت؟نقاط قوت و ضعف سعيد جليلي چيست؟ آيت‌الله مصباح‌يزدي چه نقشي را براي كانديداتوري سعيد جليلي ايفا خواهد كرد؟ حضور محتمل جليلي چه همگرايي‌ها و واگرايي‌هاي در فضاي سياسي كشور به دنبال خواهد داشت؟

علي لاريجاني در نهمين دوره انتخابات مجلس شوراي اسلامي ۲۷۰ هزار و ۳۸۲ راي كسب كرد و نفر اول شد. اين در حالي است كه راي سعيد جليلي از استان قم در انتخابات رياست‌جمهوري ١٢١هزار راي بود. ١٥٠هزار راي اختلافي نشان مي‌دهد كه علي لاريجاني در قم محبوب‌تر از سعيد جليلي است. از سوي ديگر با نيم نگاهي به ديدارها و حمايت‌هاي مراجع تقليد از علي لاريجاني، او موقعيت بهتري را نسبت به سعيد جليلي دارد.

سعيد جليلي شايد از لحاظ بنيان‌هاي فكري و سياسي شباهت‌ها و قرابت‌هايي به گروه‌هاي سياسي مورد حمايت آيت‌الله مصباح‌يزدي داشته باشد اما از لحاظ شخصي، تفاوت‌هاي عمده‌يي با كنشگران و بازيگران اين گروه‌هاي سياسي دارد. علاقه يا تلاشي خاص از سوي او معمولا براي كانديداتوري مشاهده نمي‌شود و برخلاف بعضي از كانديداها كه مي‌كوشيدند خود را به يگانه هدف اصولگرايان مبدل كنند او براي كسب اين هدف، حركتي خاص را در انتخابات رياست‌جمهوري انجام نداد. اگرچه سعيد جليلي در انتخابات رياست‌جمهوري با اصرار اين گروه‌ها و آيت‌الله مصباح‌يزدي پذيرفت در انتخابات رياست‌جمهوري حضور پيدا كند اما نيم‌نگاهي به مجموعه رفتاري جليلي در آن مقطع، نشان از رضايت جايگاه و موقعيت فعلي او مي‌تواند داشته باشد. از سوي ديگر سابقه اجرايي سعيد جليلي با علي لاريجاني قابل مقايسه نيست چنانچه حضور چند ساله در وزارت خارجه و نهايتا دبيري شوراي عالي امنيت ملي و حالا حضور در مجمع تشخيص مصلحت نظام، جدي‌ترين سمت‌هايي است كه جليلي مديريت آن را بر عهده داشته است و اين سوابق به هيچ عنوان از لحاظ كميت با مجموعه‌هايي كه علي لاريجاني در آنها حضور داشته و مديريت كرده قابل قياس نيست. البته ساده زيستي و نبود تصور منفي نيز از نقاط قوت سعيد جليلي به شمار مي‌آيد.

با توجه به موقعيت فعلي علي لاريجاني در مجلس، رويكرد نسبتا مثبت اصلاح‌طلبان به وي، محبوبيتش در قم به نظر مي‌آيد كه شايد تلاش‌هايي از سوي پايداري‌ها و احمدي‌نژادي‌ها براي حضور جليلي جهت رقابت با لاريجاني صورت بگيرد اما بي‌ترديد سعيد جليلي نشان داده كه با وجود احترامي كه براي اين گروه‌هاي سياسي و آيت‌الله مصباح دارد، حرف شنوي مطلقي از سوي اينان ندارد و از موقعيت فعلي خود در شوراي عالي امنيت ملي و مجمع تشخيص مصلحت نظام رضايت دارد و اگر هم بخواهد روزي دوباره همچون انتخابات مجلس ششم پا به عرصه بگذارد از قم نمي‌آيد. جليلي مي‌داند كه پايداري‌ها و احمدي‌نژادي‌ها براي ادامه حيات سياسي خود به او نياز دارند اما بي ترديد اين را هم مي‌داند كه دليلي ندارد تا ماموريت جنگ تسويه با لاريجاني به او محول شود.

مصطفي فقيهي، مدير مسوول سايت انتخاب گفت: من شخصا در مورد رايزني‌هاي جبهه پايداري با آقاي جليلي براي كانديداتوري از حوزه انتخابيه قم اطلاع پيدا كردم و تكذيب اين خبر از سوي جريان جبهه پايداري هم به هر حال طبيعي است چون نمي‌توانند زير بار خبري شدن موضوعي بروند كه تازه پيشنهاد داده‌اند و در مورد آن به جمع‌بندي رسيده‌اند اما طبق اطلاعات موثقي كه ما به دست آورديم اين خروجي جلسات جبهه پايداري در مورد انتخابات است. از آن جا كه جبهه پايداري علي لاريجاني را به عنوان فردي مي‌داند كه در مجلس براي اين جريان موانعي را ايجاد مي‌كند و طبعا اين موانع باعث مي‌شود كه نتوانند فشارهايي را به دولت وارد كنند به دنبال كانديداي جديد و رقيب تراشي براي علي لاريجاني در قم هستند. اين طور كه من كسب اطلاع كرده‌ام آنها درصدد هستند تا از تاثيرات آقاي مصباح استفاده كنند اما همچنان جليلي زير بار نرفته است و مصرانه جواب منفي داده است. به هر حال آقاي جليلي هم آنقدر هوشمندي دارد كه با توجه به فضاي قم كه عمدتا در اختيار جريان اعتدال و اصلاحات است از اين حوزه كانديد نشود اما به هر حال فشارهاي زيادي براي حضور ايشان وجود دارد. اما با وجود اينكه جليلي همچنان راضي نشده است كه از قم كانديد شود احتمال دارد مثل ماجراي انتخابات رياست‌جمهوري با درخواست و فشار آيت‌الله مصباح اين اتفاق بيفتد كه به نظر من چندان هم دور از انتظار نيست. البته بايد توجه كرد كه اين دو نفر نه به لحاظ سابقه چه در مسائل اجرايي و چه در حوزه سياسي و نه به لحاظ وزن سياسي قابل مقايسه نيستند ضمن اينكه آقاي لاريجاني به لحاظ علمي هم جايگاه ويژه‌يي دارد. در مورد آقاي جليلي هم بايد به نكته افتراق ايشان با جبهه پايداري اشاره كنم. ايشان هم راي و هم نظر با جبهه پايداري هستند اما از نظر اخلاقي كاملا با اين جريان متفاوت هستند و افراطي‌گري‌هاي ويژه پايداري‌ها كمتر در آقاي جليلي ديده مي‌شود با توجه به اين مشخصه احتمال اينكه جليلي رسما زير بار پيشنهاد جبهه پايداري برود، كم است.

مجيد متقي‌فر دبير جبهه پايداري استان تهران نیز اظهار کرد: من به عنوان مسوول استان تهران جبهه پايداري از اين موضوع بي‌اطلاع هستم اگر چنين رايزني‌هايي صورت گرفته بود قطعا من در جريان بودم بنابراين، اين موضوع را كاملا تكذيب مي‌كنم و اصلا چنين جلساتي نداشته‌ايم. جبهه پايداري همه دغدغه‌اش فعلا نگراني‌هاي نظام است نه جبهه و كانديداهاي انتخابات مجلس. ضمن اينكه صحبت كردن و تصميم‌گيري براي انتخابات از نظرما زودهنگام است. كساني از حالا به اين امور مي‌پردازند كه دغدغه‌هاي نظام را ندارند. در حال حاضر براي ما موضوع مذاكرات و مسائل اقتصادي در اولويت است و نگراني جبهه پايداري است. بيش از يك سال به انتخابات باقي مانده است شش ماه قبل از انتخابات صحبت‌ها و پرداختن به انتخابات شروع مي‌شود.

علي‌اكبرجوانفكر ، مشاور رسانه‌يي محمود احمدي‌نژاد در این باره گفت: من در مورد اين موضوع صحبت نمي‌كنم و از ارتباط بين آقايان جليلي و احمدي‌نژاد و برنامه‌هاي انتخاباتي‌شان هم بي‌اطلاع هستم.