پل پیلار: داعش در حال نابودی خودش است

پل پیلار؛ عضو ارشد مرکز مطالعات امنیتی دانشگاه جورج تاون و عضو ارشد موسسه بروکینگز در یادداشتی در نشنال اینترست نوشت:

طالع و بخت گروه تندرو و خشن داعش در چند ماه اخیر به وضوح تغییر کرده است. این گروه در تابستان دارای یک نیروی عظیم منهدم کننده بود که در حال تاخت و تاز بود و تهدیدی برای بغداد و بسیاری از نقاط دیگر بود. اما پیشرفت هایی که در نقشه صورت می گرفت و توسط روزنامه ها منتشر می شد، متوقف شده است. نیروی عظیم منهدم کننده متوقف شده است. بحث های بی پایانی درباره علل تغییر اوضاع، اعم از اقدامات نظامی ایالات متحده تا سیاست های روشن دولت مرکزی عراق، وجود دارد. این عوامل و دیگر منابع با نفوذ تاثیر داشته اند، اما دلیل بزرگتر سقوط داعش، بیشتر به سیاست ها و اعمال خود گروه مربوط می شود.

روش های شنیع و غیرانسانی این گروه دلیل عمده این اتفاق است. همان طور که ما از این روش ها نفرت داریم، جای تعجب نیست که بسیاری از مردم خاورمیانه هم از این اقدامات تنفر دارند. روش هایی همچون کشتار اسیران، علاوه بر وحشت دشمنان داعش، موجب افزایش اهمیت این گروه و نشان دادن این که این گروه بدترین و خشن ترین گروه در درگیری های عراق و سوریه است. اما زندگی تحت حکومت چنین گروه باطلی برای مردمی که در آن جا حضور دارند، دافعه ی بیشتری از ما دارد که از دور به تماشا نشسته ایم. چنین راه اعمال قدرتی نهایتاً راه خوبی برای کسب حمایت نیست. ما واکنش مشابهی را در دوران قبل از جنگ داخلی عراق هم دیده ایم.

خبر خوب این است که داعش به سختی می تواند ایده هایش را ارائه دهد. آنها نمی توانند ستاره راهنمای راهی باشند که اسامه بن لادن و القاعده به وجود آورند، به خاطر این که داعش نمی تواند همانند ایده بن لادن که هدف قرار دادن دشمن دور را به عنوان راهی برای نفرت از دشمن نزدیک می دانست، عمل کند. جذبه داعش نه به خاطر ایدئولوژی اش، بلکه به خاطر اقدامات وحشیانه اش است. این جذبه باعث کاهش این احتمال می شود که همگان برنده را دوست دارند. آنها همانند کوسه ای هستند که برای زنده ماندن باید حرکت کند، اما هنوز رو به جلو نمی رود.

تشکیلات ایجاد شده توسط داعش عملاً یک دولت کوچک است که دارای دستاوردها و نشانه هایی از قدرت است، اما آسیب پذیر هم هست. اگر شما یک دولت را اداره می کنید، از شما انتظار می رود که قطارها راس ساعت حرکت کنند، اگر این اتفاق رخ ندهد، شما محبوبیتتان را از دست می دهید. داعش نشان داده است که فاقد توانایی برای اداره یک دولت است و مردمی که در مناطق تحت کنترل آنها – به طور مثال در رقعه سوریه که طولانی ترین زمان اشغال را دارد- از فروپاشی خدمات عمومی در رنج هستند. تلاش هایی برای اجرای این امور انجام شده است اما موفقیت آمیز نبوده است. دولت کوچک هچنین موجب تخلیه منابع و کاهش توجه کادر رهبری داعش می شود.

اعلام خلافت از سوی داعش با وجود این که براساس برخی از ارزش ها بوده و موجب جذب خارجی ها شده است، از سوی اکثریت قریب به اتفاق مسلمانان مورد پذیرش قرار نگرفته است. سکولارهای مسلمان جریان اصلی و مقامات مذهبی هم از پذیرش آن ها خودداری کرده اند.

وقتی دشمن در حال صدمه زدن به خودش است، بهترین کار این است که کنار بایستیم و وارد قضیه نشویم. بحث های سیاسی، جنگ های داخلی و بسیاری از اشکال دیگر درگیری در این رابطه وجود دارد. ایالات متحده نمی تواند به طور کامل این کار را انجام دهد، تاکنون از لحاظ تاکتیکی و براساس مراحل گام به گام اقدامات کمی را انجام داده است و آسیب های کوتاه مدت و محدودی به داعش وارد کرده است. اما در دراز مدت  با داشتن دیدی استراتژیک، باید قبول کرد که داعش به خودش صدمه می زند و نیازی به تلاش بیشتر ایالات متحده وجود ندارد.

افزایش نقاط کانونی موجب به وجود آمدن خسارت های ناخواسته به اساس بنیان های داعش می شود و موجب سرعت بخشیدن به روند سقوط این گروه می شود. به همین دلیل این امکان وجود دارد تا ایالات متحده با استفاده از هدف های مستقیم بیشتری به این گروه آسیب بیشتری وارد کند.