خاطرات‌مرتضی‌احمدی از دوبله‌پینوکیو تا 6تایی شدن استقلالی‌ها

شیشه عمر مرتضی احمدی در شب یلدا شکست و از امشب دیگر مردم "طهرون" پدر ندارند.

مرتضی احمدی در 1303 در جنوب تهران به دنیا آمد و برای تحصیل ابتدا به مكتب و سپس به دبستان منوچهری در میدان گمرك رفت و بعد از آن به دبیرستان شرف و دبیرستان روشن رفت.

در 16 سالگی ورزش باستانی و فوتبال را شروع كرد و به همراه تیم فوتبال دبیرستانش در مسابقات آموزشگاه‌های تهران رتبه‌هایی به دست‌آورد. بعدها در تیم فوتبال راه‌آهن تهران و پس از آن در باشگاه راه‌آهن بازیكن و مربی (تا سال 1325) شد.

پس از چند تلاش آماتوری در تئاتر در 1321 با كمك عده‌ای از دوستانش «تماشاخانه ماه» را روبه‌روی باغ فردوس دایر كرد، ولی پس از چند هفته مجبور به ترك آنجا شد. در اوایل پاییز 1322 در تئاتر فرهنگ برای اولین بار پیش پرده‌خوانی كرد و در نتیجه آن بازیگر تئاتر هم شد. مدتی بعد پدرش از فعالیت او در تئاتر مطلع شد و او را از خانه بیرون كرد. مرتضی احمدی پس از مدتی هم‌زمان با هنرپیشگی در راه‌آهن تهران به‌عنوان تعمیركار استخدام شد.

مرتضی احمـدی برای اولین بار به سبك بیات تهران در پیش پرده‌ها آواز خواند. احمدی در 1323 به رادیو تهران (چندی بعد در رادیو ایران و بعد از آن در رادیو و تلویزیون ایران)به كار كردن اشتغال گزید، تا برنامه‌های كمدی اجرا كند. در دوره‌های مختلفی در رادیو كار كرد و از جمله تیپی به نام «بابا جاهل گریان» اجرا كرد و به سبك‌های مختلف ترانه و آواز خواند. در فروردین 1353 نقش اول سریال پربینندهٔ هردمبیل، نوشتهٔ پرویز خطیبی را بازی كرد در نظرخواهی‌از مردم در سال 1356 به‌عنوان محبوب‌ترین هنرپیشهٔ رادیو انتخاب شد.

وی در 1326 گویندهٔ فیلم‌های خارجی شد و از اعضای اولیهٔ انجمن گویندگان و سرپرستان گفتار فیلم (تأسیس در 1342) بود.

پس از كودتای 28 مرداد 1332 احمدی بازیگری را كنار گذاشت و به مدت هفت سال به اهواز رفت. ولی پس از بازگشت به تهران از نو كار بازیگری را در سریالی تلویزیونی به نام تك‌مضراب از سر گرفت. از سریال‌های تلویزیونی دیگری كه بازی كرده است می‌توان از سلطان صاحبقران، هفت شهر عشق (1356)، آئینه و زیر بازارچه (1377، رضا ژیان) نام برد.

در فروردین 1349 نیز احمدی به دعوت علی حاتمی ترانهٔ عنوان‌بندی فیلم حسن كچل را، ضربی‌خوانی كرد (كه به نام روحوضی نیز شناخته می‌شود). در همین سبك در 1328 پنج صفحهٔ موسیقی برای یك شركت انگلیسی ضبط كرد. مرتضی احمدی بیش از چهارصد ترانهٔ ضربی و صد و پنجاه ترانهٔ فكاهی خوانده است.

از ماندگارترین آثار مرتضی احمدی می‌توان به كار صدایی (نوعی دوبله) وی در مجموعه پینوكیو اشاره كرد كه در آن در نقش «روباه مكار» به خواندن متن می‌پرداخت.

آلبوم «صدای تهرون قدیم» نام آلبومی است كه با صدای زنده یاد احمدی منتشر شده است. مجموعه انیمیشن «شكرستان» با صدای زنده یاد احمدی نیز بارها از شبكه‌های مختلف تلویزیونی پخش شده است.

وی در باره دوبه پیناکیو اینگونه گفته است : دوبله آن زمان این طور بود که وقتی فیلمی را می خریدن دیالوگ آن را هم همراه فیلم می آوردن. تنها فیلمی که خریده شد و دیالوگ های آن نیامد پینوکیو بود. این سریال کارتونی چند سالی توی استدیو ماند و تلویزیون هم هی می گفت این سریال چی شد؟. تا اینکه آقای ˈآرکادیˈ هموطن ارمنی ما که صاحب فیلم بود گفت چون دیالوگ های آن را نداده اند فیلم رو برگردانیم. من به همراه چند تا از دوستان نشستیم و گفتیم بیاییم از حرکت های اینها خودمان دیالوگ بگوییم. با خانم ناهید امیریان و آقای کنعان کیانی که گربه نره رو صحبت می کرد، فیلم را بداهه دوبله کردیم. من نقش معروف روبای مکار رو می گفتم. قسمت اول را دوبله کردیم. آقای ارکادی فرستاد تلویزیون خیلی خوششون آمد و گفتن دوبله یعنی همین. این طوری باید دوبله کرد. خلاصه 26 قسمتِ نیم ساعته بود که اون موقع برای نیم ساعت 120تومان می دادن. ما اعتراض کردیم که بداهه خیلی مشکل است. تلویزیون آنقدر خوشش آمد بود که گفت باشه بابت نیم ساعت من 240 تومان به شما می دهیم. این طور شد که پینوکیو دوبله شد و همین طور ماند. هنوز هم پینوکیو با همان سبک که ما دوبله کردیم در حال پخش است.

 خاطرات احمدی از شش تایی شن پرسپولیسی ها در استادیوم آزادی در نوع خود جالب است.او گفته است : من عاشق پرسپولیسم. تلویزیون فوتبال پخش کند محال است از خانه بیرون بروم. بازی شش تایی معروف استقلال و پیروزی من در استادیوم بودم. آن موقع کارمند راه آهن بودم و حقوقم 700 تومان می شد. همان روز حقوق گرفته بودم و برای دیدن بازی به استادیوم آزادی رفتم. گفتم یا ابوالفضل(ع) هر گلی که پرسپولیس بزند صد تومان را صدقه کنار می گذارم. پرسپولیس گل اول را زد، صد تومان از آن جییب در آوردم و در جیب دیگر گذاشتم. گل دوم را هم زدند، اینکار را کردم. همینطور گل سوم، چهارم و پنجم هم زده شد. گل ششم که زده شد، گفتم: یا حضرت ابوالفضل(ع) غلط کردم، حداقل صد تومان برای خودم بگذار. خیلی برایم لذت بخش بود. الان از من می پرسند چرا فیلم بازی نیست. ما هم هیچ وقت نفهمیدم چرا فیلم این بازی دیگر پخش نشد. دوستان آن موقع می گفتن رییس فوتبال ما استقلالی بوده و فیلم بازی را از بین برده. نمی دونم راست است یا دروغ. البته ما که کیفمان را بردیم.