واژه‌های تازه‌ی مصوب فرهنگستان

کد خبر: ۳۵۶۸
تاریخ انتشار: ۱۹ اسفند ۱۳۹۲ - ۱۱:۳۲
فرهنگستان زبان و ادب فارسی آخرین واژه‌های مصوب خود را در بخش واژه‌های عمومی و تخصصی اعلام کرد. از جمله این واژه‌ها به «پیشنهاده» به‌جای «پروپوزال» و «سراسرنما» به‌جای «پانوراما» می‌توان اشاره کرد.

علی مهرامی - پژوهشگر گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی - درباره روند واژه‌گزینی در فرهنگستان گفت: در گروه واژه‌گزینی 70 کارگروه تخصصی واژه‌گزینی با همکاری بیش از 350 استاد و کارشناس و متخصص در حوزه‌های گوناگون علوم و فنون فعالیت دارند. هر کارگروه پس از گردآوری پیکره واژگانیِ خود برای هر واژه پرونده‌ای تشکیل می‌دهند که در آن اطلاعاتی مانند واژه بیگانه به زبان انگلیسی و زبان‌های دیگر، تعریف واژه، منشأ زبانی و ریشه‌شناختی واژه، ترکیبات و مشتقات و واژه‌های مرتبط آن، معادل‌های به‌کاررفته در برابر این واژه در زبان فارسی، مقوله دستوری و جز آن درج شده است. پس از تهیه مجموعه‌ای از واژه‌ها آن مجموعه به شورای هماهنگی و سپس به هیئت فنی ارسال می‌شود و پس از رفع نواقص، در جلسات شورای واژه‌گزینی مطرح می‌شود. در این شورا پس از بحث و بررسی و شنیدن نظرهای موافق و مخالف، سرانجام معادل‌هایی به تصویب می‌رسد.

او افزود: معادل‌های مصوب برای آگاهی علاقه‌مندان و کارشناسان، در وبگاه فرهنگستان درج می‌شوند و تا سه سال، در صورت دریافت پیشنهادها و معادل‌های بهتر، قابل‌ تغییرند.

در بهمن‌ماه سال جاری چند کارگروه واژه‌های خود را در شورای واژه‌گزینی مطرح کردند و معادل‌هایی به تصویب رسید که تعدادی از واژه‌های چند حوزه به‌ شرح زیر است:

واژه‌های مصوب عمومی

دورخرید teleshopping

دورخرید کردن teleshop

دورخریدار teleshopper

بازاریابی تلفنی/ دوربازاریابی telemarketing

بازاریاب تلفنی/ دوربازاریاب telemarketer

فروش تلفنی/ دورفروشی telesales

رانک segway

پاروَک scooter

نورپز solardom

میز پیش‌آینه console table

پیشنهاده proposal

سراسرنما panorama

ژرفانما diorama

پیرانما cyclorama

گیتی‌نما cosmorama

دیوارویدئو videowall

زیست‌سنجشی biometric

واژه‌های مصوب حمل‌ونقل درون‌شهری

ارزیابی زمان انتظار wait assessment

بالابر کم‌توانان wheelchair lift

کارت برنامه windscreen card

مسیردهی پویا dynamic routing

زودبازگشت turn back

مهارافزار پیشرفته advanced vehicle control system

میانگین خودروسوارگان average vehicle ridership

واژه‌های مصوب ژن‌شناسی و زیست‌فنّاوری

هم‌رشتگی synteny

برگشت جنسی sex reversal

پیش‌بروزی anticipation

هم‌ردیف‌سازی alignment

وَربست contig

جهش کارکردزدا loss of function mutation

جهش کارکردزا gain of function mutation

واژه‌های مصوب تغذیه

خوردن هیجانی emotional eating

چاقی کودکی childhood obesity

کمبود غذایی dietary dificiency

میوه‌خوار frutarian

روزه آبمیوه juice fast

چربی‌افزایی lipotrophy

چربی‌کاهی lipotropy

واژه‌های مصوب علوم سیاسی و روابط بین‌الملل

نظام مجلسی parliamentary system

دولت وابسته dependent state

دولت متکی client state

دولت دنباله‌رو satellite state

خویشاوندسالاری nepotocracy

ارتش‌سالاری stratocracy

کارگر‌سالاری ergatocracy

واژه‌های مصوب مهندسی پزشکی

کمک‌فنّاوری assistive technology

فنّاوری توان‌بخشی rehabilitation technology

مدل‌سازی اتاقکی compartmental modeling

مدل‌سازی محاسباتی computational modeling

تصویربرداری پرتونگاشتی radiographic imaging

نمونه‌کاهی downsampling

نمونه‌افزایی upsampling

منبع: ایسنا
پربیننده ترین ها