علل اختلافات در روابط اوباما و پنتاگون از نگاه آسوشیتدپرس

"رابرت گیتس، وزیر دفاع سابق آمریکا تعریف می‌کند که زمانی در جریان سفر به افغانستان در دولت اول باراک اوباما در مقر عملیاتی ویژه ارتش در این کشور خط تلفنی پیدا کرد که مستقیما به مقام امنیت ملی ارشد کاخ سفید وصل می‌شد و از این بابت بسیار شگفت زده شد و دستور داد این خط تلفن را قطع کنند."

خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی درباره اینکه "چرا روابط اوباما و پنتاگون سرد شده است؟" نوشته است: «رابرت گیتس، وزیر دفاع سابق آمریکا اوایل ماه جاری میلادی در یادآوری یک خاطره تعریف کرد: هنگامی که من در مقر عملیات‌های ویژه ارتش درافغانستان ایستاده و این خط تلفن را پیدا کردم دستور دادم آن را قطع کنند.

او در ادامه این خاطره می‌گوید: به فرماندهان گفتم اگر از کاخ سفید تماسی دریافت کردید به آنها بگویید به جهنم بروند و با من تماس بگیرید.

این خط تلفن در کابل برای رابرت گیتس سمبل تلاش‌های باراک اوباما، رئیس جمهور آمریکا برای مدیریت خرد امور پنتاگون و متمرکز کردن فرآیند تصمیم گیری در کاخ سفید است. انتقاداتی از این دست نیز بعدا از زبان جانشین رابرت گیتس یعنی لئون پانه‌تا، به طور علنی و مشخص بیان شده است. چاک هاگل، سومین رئیس پنتاگون در دولت اوباما نیز بیشتر به این خاطر انتخاب شد که گمان برده می‌شد از حلقه مشاوران کاخ سفید که نزدیک به اوباما هستند تمکین می‌کند اما با گذشت زمان هاگل نیز از بابت آن چه که دوری از " شاخه غربی" کاخ سفید (محل دفتر رئیس جمهور و مشاورانش در کاخ سفید ) عنوان کرد، سرخورده شد.

شکایت‌های مشابهی نیز از سوی مقامات دیگر کابینه اوباما در این زمینه مطرح شده‌اند اما اختلاف میان کاخ سفید و پنتاگون طی شش سال ریاست جمهوری اوباما مشخصا برجسته شده است. به نظر می‌رسد این روند بر قابلیت رئیس جمهور به منظور پیدا کردن جایگزینی برای هاگل که روز دوشنبه گذشته تحت فشار اوباما استعفا داد تاثیر گذاشته است.

چند ساعت پس از استعفای هاگل میشل فلورنوی، مقام ارشد سابق پنتاگون با اوباما تماس گرفت تا از کاندیداتوری تصدی وزارت دفاع آمریکا خود را کنار بکشد. این در حالی است که از او به عنوان گزینه نخست اوباما یاد می‌شد و اگر به وزارت دفاع می‌رسید نخستین زن در تاریخ آمریکا می‌شد که به این سمت دست می‌یابد.

فلورنوی به طور رسمی مسائل خانوادگی را دلیل این کارش دانست اما افراد نزدیک به وی می‌گویند که او نیز ملاحظاتی درباره اینکه همچون هاگل دست و پایش در وزارت دفاع بسته شود، داشته و منتظر است تا اگر فرد دموکرات دیگری نظیر هیلاری کلینتون، وزیر خارجه سابق، در سال 2016 به ریاست جمهوری برسد، کاندیدای وزارت دفاع شود. با این حال گزینه اوباما برای این سمت قرار است به یک تیم امنیت ملی ملحق شود که به دلیل نحوه پاسخش به خیزش گروه تروریستی داعش در سوریه و عراق مورد انتقاد شدید قرار گرفته است.

رئیس جمهور آمریکا دستور به حملات هوایی در هر دو کشور علیه داعش داد و حدود سه هزار سرباز آمریکایی را برای آموزش و کمک دهی به نیروهای امنیتی عراق به این کشور اعزام کرد. با این حال اوباما نسبت به فرستادن سربازان آمریکایی به میدان جنگ زمینی با داعش مقاومت و تاکید کرده کمپین نظامی علیه داعش با هدف سرنگون کردن بشار اسد رئیس جمهوری سوریه طراحی نشده است.

دورنمای سیاست خارجه آمریکا اکنون متفاوت تر از آن چیزی است که اوباما هنگامی که نخستین بار کاندیدای ریاست جمهوری شد و وعده پایان دادن به جنگ‌های عراق و افغانستان را داد پیش بینی می‌کرد. در پنتاگون اوباما را فردی می‌بینند که کاملا نسبت به ارتش و تمایل به استفاده از نیروی نظامی برای حل مشکلات سوء ظن دارد. از نظر برخی در پنتاگون رویکرد رئیس جمهور آمریکا در قبال ارتش، سرد بوده و اوباما در مقایسه با جورج دبلیو. بوش رئیس جمهور قبل از او که مشتاق به پذیرش ارتش و ارزیابی‌های آن بود، بسیار از ارتش فاصله گرفته است.

استفان بیدل، مشاور موقت فرماندهان رزمی آمریکا اظهار داشت: کاخ سفید قربانی تفکر گروهی شده و نسبت به هر توصیه و پیش بینی که برآوردهایش را به چالش بکشد، بی اعتماد است.

بیدل که اکنون استاد علوم سیاسی دانشگاه جورج واشنگتون است، گفت: این روند برای توسعه سیاسی بد است.

چند تن از مقامات کاخ سفید و مقامات دفاعی و دیگر مقامات دولت آمریکا، بدون افشای نامشان رابطه میان رئیس جمهور آمریکا و پنتاگون را در این گزارش مورد بحث قرار دادند.

به گفته آنها، اوباما در زمینه تصمیم گیری حوزه سیاست خارجه به طور خاص متکی به سوزان رایس، مشاور امنیت ملی و دنیس مک‌دونو، رئیس دفترش است. به نظر می‌رسد جان کری، وزیر امور خارجه آمریکا نیز توانسته حوزه‌هایی برای اعمال نفوذش به ویژه در زمینه مذاکرات هسته‌ای با ایران ایجاد کند. برخی مقامات پنتاگون نیز می‌گویند شاهد روابط نزدیک میان باراک اوباما و ژنرال مارتین دمپسی، رئیس ستاد مشترک ارتش بوده‌اند.

اما مقامات بلند پایه در پنتاگون می‌گویند که سرخوردگی فزاینده‌ای نسبت به فقدان مسیر سیاسی و شفافیت نزد کاخ سفید که دست و پای ارتش برای پاسخ سریع به رخدادهای سریع جهان را بسته، پیدا کرده‌اند.

در کاخ سفید توصیه‌های سیاسی پنتاگون اغلب مفصلاً طی نشست‌هایی مورد بحث قرار گرفته و این نشست‌ها ممکن است سبب کنارگذاشته شدن این توصیه‌ها، تاخیر در تصمیم گیری‌ها و گاهی گرفتن تصمیم‌های مبهم شوند.

مقامات آمریکایی طی یک سال گذشته اظهار داشتند که رهبران پنتاگون به طور خاص از بابت گمانه زنی‌های آهسته کاخ سفید درباره اقدامات روسیه در اوکراین و خیزش تروریست‌های داعش سردر گم شده‌اند.

مقامات آمریکایی اوایل پاییز سال جاری اظهار داشتند که چاک هاگل یادداشتی را درباره سوریه به سوزان رایس فرستاده و در آن به بیان دیدگاه‌های فرماندهان ارتش که احساس می‌کنند راهبرد اوباما در قبال سوریه فاقد انسجام بوده و شامل تعداد زیادی تصمیم یکبار مصرف نظیر کمک به کردهای درگیر با داعش در شهر کوبانی است، پرداخت.

هاگل و فرماندهان ارتش آمریکا مشخصا نسبت به فقدان شفافیت در موضع اوباما درقبال بشار اسد نگران هستند. مقامات آمریکایی درخصوص مسئله اوکراین نیز می‌گویند چاک هاگل کاخ سفید را تحت فشار قرار داد تا روند بیش از حد به طول انجامیده بحث درباره اعطای کمک به نیروهای اوکراینی را تسریع کرده و چون کمک دولت آمریکا به اوکراین در متوقف کردن شورشیان تحت حمایت روسیه موثر نبوده، به دنبال گزینه‌های جدید برای اوکراین باشد.

مشاوران اوباما این مساله را که چاک هاگل به دلیل به چالش کشیدن رئیس جمهور کنار گذاشته شده رد می‌کنند. آنها القاء می‌کنند چاک هاگل که سناتور جمهوری خواه سابق بوده گزینه اشتباهی برای وزارت دفاع بوده و هرگز در این پست راحت نبوده است. این دستیاران همچنین از رایزنی‌های طولانی داخلی کاخ سفید دفاع کرده و می‌گویند فرآیند تصمیم گیری اوباما نشان دهنده پیچیدگی مشکلات است.

استعفای هاگل سبب شد تا بسیاری از کارشناسان سیاست خارجی در آمریکا پیشنهاداتی را در خصوص این که چطور اوباما رابطه اش با پنتاگون را ترمیم کند ارائه دهند؛ به عنوان مثال با اقداماتی نظیر کنارگذاشتن تعدادی از دستیاران در "شاخه غربی" و یا اصلاح شورای امنیت ملی کاخ سفید که بیش از حد پرجمعیت شده و به 400 نفر رسیده است.

با این حال رابرت گیتس، رئیس سابق پنتاگون که در اجلاسی در ماه جاری میلادی در کتابخانه ریاست جمهوری رونالد ریگان در کالیفرنیا نارضایتی‌هایش را مطرح کرد، می‌گوید که مساله واقعی اکنون خود رئیس جمهور است.

او گفت: هنگامی که یک رئیس جمهور خواهان کنترل شدیدا متمرکز در کاخ سفید در سطح مدیریت خرد است که من آن را توصیف کردم، این دیگر یک مساله بروکراتیک نیست بلکه یک مساله سیاسی است.»