پیروزی وایبر بر فیس‌بوک؟

نتایج یک پژوهش نشان می‌دهد که از میان شبکه‌های اجتماعی مختلفی که شهروندان سمنانیِ حاضر در یک نظرسنجی، در آنها عضویت داشته و یا به هر نحوی در آنها فعالیت دارند، بیشترین حضور در شبکه وایبر با 29 و یک دهم درصد، فیسبوک با 24 درصد و لاین با 22 و سه دهم درصد است.

در پژوهشی با عنوان «بررسی الگوی مصرف مطبوعات در میان شهروندان سمنانی» که حاصل نتایج نظرسنجی از شهروندان شهر سمنان در مهر ماه 93 است و توسط مرکز ملی مطالعات و سنجش افکار عمومی انجام شده، نشان می‌دهد که در بین شش رسانه مطرح شده یعنی صداوسیما، روزنامه‌ها و سایت‌های متعلق به آنها، مطبوعات خارجی، شبکه‌های ماهواره‌ای، رادیوهای خارجی فارسی‌زبان و پایگاه‌های اطلاعاتی اینترنتی، بیشترین استفاده پاسخگویان از صداوسیما با میانگین رتبه‌ای دو و 33 صدم از چهار و کمترین میزان استفاده هم مربوط به رادیوهای خارجی فارسی‌زبان با میانگین 20 صدم از چهار است.

همچنین از میان موارد مطرح شده میانگین میزان استفاده از مطبوعات جهت کسب اخبار و اطلاعات معادل یک از چهار است که در مقایسه با منابع مختلف مطرح شده در رتبه سوم میزان استفاده قرار دارد. در خصوص میزان اعتماد پاسخگویان به این رسانه‌ها هم بالاترین میزان اعتماد به صداوسیما با میانگین رتبه‌ای دو و 84 صدم از پنج و کمترین میزان میانگین که معرف کمترین میزان اعتماد به رسانه‌های فوق است، هم به رادیوهای خارجی فارسی زبان با رقم میانگین 90 صدم از پنج مربوط است؛ ضمن اینکه میزان اعتماد پاسخگویان به مطبوعات با رقم دو و 53 صدم از پنج بعد از پایگاه‌های اطلاعاتی اینترنتی در جایگاه سوم قرار دارد.

در زمینه بررسی الگوی مصرف مطبوعات، نتایج این تحقیق که به سفارش معاونت مطبوعاتی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی انجام شده، نشان می‌دهد از میان 137 فردی که خواننده مطبوعات بوده‌اند، اگرچه میزان خرید مطبوعات در بین 46 درصد آنها طی یکی دو سال اخیر در مقایسه با سال‌های قبل هیچ تغییری نکرده، اما 29 و 9 دهم درصد گفته‌اند که در سال‌های اخیر میزان خرید مطبوعات توسط آنها کمتر شده و فقط 24 و یک دهم درصد به افزایش میزان خرید خود اشاره داشته‌اند که البته، مهمترین دلایل افزایش این میزان، مربوط به تمایل بیشتر آنها به کسب اطلاعات و اخبار روز، علاقه‌مندی بیشتر آنها به مطالعه مطبوعات و نیاز به کسب آگاهی‌های عمومی در سال‌های اخیر بوده است. اما از جمله دلایل کاهش خرید هم می‌توان به دلایلی چون نداشتن فرصت مطالعه و مشغله کاری بیشتر آنها اشاره کرد.

در رابطه با افراد خانواده پاسخگو، که خواننده روزنامه هستند، به جز فرد پاسخگو، 20 و 9 دهم درصد گفته‌اند که فقط یک نفر، 16 و 5 دهم درصد دو نفر و 32 و دو دهم درصد هم گفته‌اند که به جز آنها هیچ فرد دیگری در خانواده خواننده روزنامه خریداری شده در منزل نیست.

اما در میان روزنامه‌های مختلفی که افراد آنها را مطالعه می‌کنند، بیشترین میزان خواننده در بین روزنامه‌های غیرورزشی منتشره با رقم 25 و یک دهم درصد متعلق به روزنامه همشهری و پس از آن 21 و هشت دهم و 13 و هشت دهم درصد به ترتیب به دو روزنامه جام‌جم و ایران مربوط است.

در این گزارش که توسط سایت معاونت مطبوعاتی منتشر شده، در خصوص روزنامه‌های ورزشی هم بالاترین درصد روزنامه معرفی شده خبر ورزشی با 20 و هفت دهم درصد و پس از آن روزنامه نود با 18 و سه دهم درصد فراوانی قرار دارند.

همچنین نتایج مربوط به دلایل پاسخگویان جهت خرید روزنامه هم نشان می‌دهد که کسب اخبار و اطلاعات روز ایران با 32 و یک دهم درصد، افزایش اطلاعات عمومی با 12 درصد و کسب سرگرمی و گذران وقت با 9 و هفت دهم درصد مهمترین دلایل افراد جهت مطالعه روزنامه است.

در مورد بخش‌های مختلف روزنامه هم نتایج نشان می‌دهد که در میان موضوعات مندرج در روزنامه‌های کشور، بیشترین میزان علاقه‌مندی پاسخگویان با 22 و هشت دهم درصد به بخش حوادث، 11 و شش دهم درصد به بخش‌های سیاسی و 10 و 9 دهم درصد هم به بخش‌های ورزشی روزنامه‌ها مربوط است.

بنابراین گزارش، میانگین نمرات داده شده مردم به عملکرد روزنامه‌های منتشره در سطح کشور به طور میانگین 13 و 9 دهم است که 36 و شش دهم درصد نمرات در حد 15 تا 16 است.

در بخش پایانی این مبحث که به دلایل عدم مطالعه روزنامه توسط پاسخگویانی که خواننده روزنامه نبوده و یا بندرت آن را می‌خوانند، می‌پردازد، مهمترین پاسخ‌ها به مواردی چون نداشتن وقت و مشغله کاری با 39 و یک دهم درصد و کسب اخبار از صداوسیما با 15 و پنج دهم درصد فراوانی اختصاص دارد.

در مورد مجلات غیر ورزشی مورد مطالعه پاسخگویان، بیشترین جواب‌های داده شده با 32 و پنج و نیم دهم درصد متعلق به مجله خانواده سبز و پس از آن دو مجله خانواده با 19 درصد و موفقیت با شش و یک دهم درصد، بیشترین درصدها را به خود اختصاص داده‌اند.

در بخش مربوط به الگوی حضور در شبکه‌های اجتماعی آنلاین هم نتایج پژوهش نشان می‌دهد که گذشته از 69 و پنج دهم درصدی که هرگز از شبکه‌های اجتماعی آنلاین استفاده نمی‌کنند، 11 و شش دهم درصد همیشه و 15 و چهار دهم درصد گاهی از این شبکه‌ها بهره می‌برند. که البته در این رابطه 85 و سه دهم درصد شخصاً عضو این شبکه‌ها بوده و 14 و هفت دهم درصد هم اگرچه از آنها استفاده می‌کنند، اما خودشان در این شبکه‌ها عضویتی ندارند. همچنین مهمترین وسیله اتصال پاسخگویان به شبکه‌های اجتماعی تلفن همراه با 43 و شش دهم درصد، بعد از آن کامپیوترهای شخصی با24 و پنج دهم و کامپیوترهای شخصی و تلفن همراه با 16 درصد فراوانی است.

در زمینه اوقات حضور پاسخگویان در شبکه‌های اجتماعی هم بیشترین حضور آنان در ساعات شب یعنی بین ساعات 18 تا 24 بوده و میزان متوسط حضور آنها در این شبکه‌ها طی شبانه روز معادل 2 و چهار دهم ساعت می‌باشد. که البته با افزایش میزان تحصیلات از میزان حضور آنها در شبکه‌های اجتماعی کاسته می‌شود.

از میان شبکه‌های اجتماعی مختلفی که افراد در آنها عضویت داشته و یا به هر نحوی در آنها فعالیت دارند، بیشترین حضور آنان در شبکه اجتماعی وایبر با 29 و یک دهم درصد، فیسبوک با 24 درصد و لاین با 22 و سه دهم درصد اختصاص دارد. که مهمترین دلایل استفاده آنها از این شبکه‌ها هم سرگرمی و تفریح با 40 و 9 دهم درصد و برقراری تماس با دوستان با 26 و چهار دهم درصد فراوانی است.

این پژوهش از 320 زن و مرد انجام شده که میانگین سنی آنها رقمی معادل 34 و دو دهم سال و سطح تحصیلات 41 و یک دهم درصد آنها فوق‌دیپلم و لیسانس و 36 و یک دهم درصد نیز دارای سطح تحصیلی دیپلم‌اند