ایران در میانه

میشل روکارر، نخست وزیر اسبق فرانسه در پروجکت سیندیکیت نوشت:یک دهه است که مذاکرات هسته ای ایران به گونه های مختلفی جریان دارد،پس مسئله تمدید مهلت آن موضوع عجیبی نیست.ایران و شش قدرت جهانی فرصتی  هفت ماهه یافته اند تا بتوانند به توافق نهایی دست یابند.

مایکل راکار در ادامه نوشت:گفتن این جمله که مذاکرات محکوم به شکست است،کاری بس آسان است.با این حال هنوز جا برای امید باقیست.در مذاکرات این دوره دو بازیگر اصلی و کلیدی یعنی ایران و ایالات متحده نهایت تلاش خود رابه کار بسته اند تا مذاکرات به پیروزی و توافق بیانجامد.

روسای جمهور ایران و آمریکا هر دو از یک توافق سود خواهند برد.تحریم های اقتصادی اعمال شده بر ایران،اقتصاد را تحت تاثیر قرار داده است و از آن سو مشکلات هسته ای جلوی هر گونه همکاری ایران و آمریکا در زمینه مبارزه با داعش در سوریه و عراق را گرفته است.

تا زمانی که اختلافات در سیاست داخلی پا بر جا باشد،احتمال دستیابی به توافق بسیار اندک است.به عنوان مثال توافق های هسته ای به آژانس بین المللی انرژی اتمی اجازه بازرسی کامل از تمام تاسیسات ایران را می دهد.

باید گفت یک دلیل دیگر برای امیدواری بیشتر نیز وجود دارد و آن بیداری شیعیان است. زمانی که ایالات متحده در سال 2003 عراق را تسخیر کرد،تمام تعادل استراتژیک منطقه را بر هم زد.صدام دیوانه و بی رحم بود.اما رژیم عراق با این که سلاح های کشتار جمعی در اختیار داشت،با درس هایی که از جنگ هشت ساله با ایران و حمله به کویت آموخته بود کمترین علاقه و جراتی برای عصبانی کردن همسایگان و بر هم زدن صلح شکننده منطقه نداشت.

برای بیش از هزار نسل است که شیعیان و سنی های خاورمیانه با یکدیگر درگیر جنگ هستند.جنگی که گاهی چهره خونین نیز به خود می گیرد.تا زمان حمله آمریکا به عراق،سوریه و ایران،تنها دولت های در کنترل شیعیان بودند.بیش از هفتاد درصد جمعیت مردم عرب را سنی ها تشکیل می دهند.شیعیان در تمام کشور های عربی در اقلیت هستند،به جز عراق و بحرین.سقوط صدام به شیعیان عراق اجازه داد با استفاده از انتخابات به قدرت برسند.اما این به قدرت رسیدن سر آغاز درگیری ها و جنگ های مذهبی و فرقه ای خونین در این کشور بود.

درگیری های سنی ها و شیعیان چهره ژئوپولتیک منطقه را تغییر داده است.روسیه در کنار ایران به دنبال مقابله با نفوذ بریتانیا و آمریکا در خاورمیانه است و از این بیداری شیعیان حمایت می کنند.از آن سو ترکیه سنی که تنها عضو ناتو در خاورمیانه است و قدرتمندترین ارتش منطقه  را دارد،ترسی از پنهان کردن علاقه خود به اقدامات داعش ندارد.

دولت سوریه در کنار ایران تبدیل به بازیگری کلیدی در نبرد علیه داعش شده است.دستیابی به توافق هسته ای میان ایران و قدرت های جهانی می تواند مسیر همکاری های ایران و آمریکا را در زمینه نبرد با داعش در منطقه هموار کند و منجر به تغییرات اساسی در بنیان خاورمیانه شود.