طلوع آفتاب توافق هسته ای از غرب

روزی که وزرای خارجه 6قدرت جهانی به ژنو آمده و سطح مذاکرات را ارتقا بخشیدند به خوبی هویدا شد که این دور از مذاکرات با ادوار قبلی متمایز است و در نهایت نتیجه متفاوتی نیز رقم خورد و خروجی مطلوبی حاصل شد. حال خبرگزاری آسوشیتدپرس از احتمال سفر وزرای خارجه 6قدرت جهانی به وین خبر می‌دهد. این خبرگزاری نوشته است: با توجه به این‌که برخی اختلاف‌ها میان ایران و گروه ۱+۵ همچنان حل نشده باقی مانده است، وزرای خارجه این کشور‌ها در حال برنامه‌ریزی هستند تا در مذاکرات وین به «محمدجواد ظریف» وزیر خارجه ایران بپیوندند. از طرف دیگر نیز گزارش شده وزرای خارجه آمادگی تمدید زمان مذاکرات را دارند. این قرائن و شواهد نشان می‌دهد مذاکرات حساس وین که از امروز و با ناهار کاری ظریف و اشتون کلید می‌خورد، آبستن حوادث بزرگ و اتفاقات پیش‌بینی نشده است و باید دید کلید دیپلماسی در قفل هسته‌ای که این روزها می‌خواهد صیقل بخورد و آماده شود، خواهد چرخید.

با نزدیک شدن به موسم و موعد ضرب الاجل تعیینی و آغاز مذاکرات پایانی در این برهه حساس تندروها در کنگره آمریکا با بیم و هراس دو چندان به موضوع حصول توافق هسته‌ای ایران و غرب می‌نگرند و ابا دارند که دولت اوباما در مذاکرات بر خلاف رویکرد زیاده طلبانه و تنگ‌نظرانه آنان توافقی با انعطاف مبسوط را با ایران به امضا برساند و همه رشته‌های چندین ساله آنان برای افزایش دامنه مخاصمه با ایران را بر باد دهد. المانیتور گزارش کرده که قرار است کمیته روابط خارجی کنگره آمریکا طی هفته جاری با برگزاری دو جلسه استماع با موضوع مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 پیامدهای یک توافق را که آن را بد می‌خوانند مورد بررسی قرار دهد. نکته‌ای که نشان می‌دهد آنان توافق هسته‌ای با ایران را قطعی و حتمی می‌دانند که اینگونه به تکاپو افتاده و می‌خواهند اثرات و تبعات یک توافق بد از نظر آنان و البته با شاخصه انعطاف مطلوب از سوی دولت اوباما را بررسی کرده و به نقد بنشینند. 

 

اکنون که در وهله ابتدایی و آغازین مهم ترین مرحله مذاکرات هسته‌ای قرار داریم، بیشترین سوالی که اذهان را به خود معطوف داشته، احتمال موفقیت یا عدم موفقیت مذاکرات هسته‌ای و پیروزی یا شکست آن است. بدون شک هیچ تحلیلگر و کارشناسی از هم اکنون نمی‌تواند به ضرس قاطع از شکست یا پیروزی در مذاکرات بگوید اما بر اساس تجربیات و روند رویدادها می‌تواند در این زمینه حدس قرین به صحت زد. واکنش‌های مختلفی که این روزها در اردوگاه موافقین و مخالفین توافق به چشم می‌آید و روندی که در 9 دور مذاکرات قبلی طی شده و از طرف دیگر الزامات منطقه‌ای و جهانی معطوف به طرفین مذاکرات و منافع آنان، اینگونه جلوه گر است که تراز مثبتی بر مذاکرات آتی حکمفرما بوده و به زبان ساده‌تر کفه احتمال موفقیت سنگین‌تر است. از طرف دیگر حتی اگر توافق جامع و مانع هسته‌ای بوقوع نپیوندد و تمامی مسائل اختلافی در مدت باقیمانده حل و فصل نشود، به احتمال بسیار قوی توافقی موقت برای حفظ شرایط و دستاوردها و ایجاد فرصت برای حل و فصل جزئیات باقیمانده ملحوظ خواهد شد. با این وصف در حالتی بسیار بعید می‌توان انتظار داشت که در 24 نوامبر هیچ توافقی حاصل نشده و شکست مذاکرات اعلام شود، نکته‌ای که نه با منافع دو طرف همخوان است و نه تبعات و عواقب آن قابل پیش‌بینی و هیچ کس نمی‌خواهد چنین تراژدی‌ای رقم بخورد و بعد از مدت‌ها چانه زنی و مراوده دیپلماتیک حاصل جمع صفر را شاهد باشیم.