اسرار اعجوبه شعبده‌بازی جهان

فناوری‌های عصر نوین از یک سو و بازی‌های جذاب کامپیوتری از سوی دیگر هنوز هم نتوانسته‌اند از نظر هیجان‌آوری و ایجاد شگفتی رقیبی جدی برای هنر تردستی برخی شعبده‌بازان به حساب بیایند.

در این میان دیوید کاپرفیلد، سلطان صحنه‌های نفس‌گیر شعبده‌بازی، سبکی جدید در این حرفه ابداع کرده که چشمان میلیاردها مخاطب تلویزیونی را در حیرتی بزرگ به تماشا وامی‌دارد.

ترفند‌های دیوید که در واقع محصول استعداد و تجربه او هستند، شاید تا سال‌ها همچون معمایی کشف ناشده باقی بمانند.

موفق‌ترین تردست جهان از دیدگاه «مجله فوربس» در 15 شهریور ماه سال 1335 شمسی در منطقه «متوچن» واقع در ایالت نیوجرسی آمریکا متولد شد.

به واسطه تشویق‌های بی‌دریغ پدرش در 12 سالگی نخستین نمایش شعبده‌بازی‌اش را انجام داد. هوش سرشار و علاقه وصف‌ناپذیر «دیوید» به هنر شعبده‌بازی به سرعت زمینه برای پیشرفت‌های چشمگیرش را فراهم آورد. نوجوان اهل نیوجرسی آنقدر در کارش حرفه‌ای شد که در 16 سالگی به تدریس یک دوره شعبده‌بازی در دانشگاه نیویورک پرداخت.

نویسنده مجله فوربس می‌گوید: دیوید جوان در سال 1356 نخستین اجرای ویژه خود را با عنوان «جادوی دیوید کاپرفیلد» به نمایش گذاشت تا شهری را با ترفندهای دلفریبش مجذوب خود کند. این اجرا که نقطه عطفی در زندگی هنری دیوید محسوب می‌شد؛ به سرعت نامش را بر سر زبان‌ها انداخت.

دهه 1970 تا 1980 میلادی نام دیوید به واسطه کارهای شگفت‌انگیزش نه تنها در آمریکا، اروپا، آسیا بلکه کل جهان را تحت تأثیر قرار داد. عبور از دیوار چین، فرار از زندان معروف و مخوف آلکاتراز و ناپدید کردن مجسمه آزادی، نام دیوید را در جایگاه جادوگر قرن بر سر زبان‌ها انداخت.

تلفیق شعبده‌بازی سبک قدیم و جدید و تیزهوشی وی در ارائه آثاری کاملاً متفاوت، نه تنها مخاطبانش را شیفته کرد که جوایز مادی و معنوی فراوانی نیز برایش به ارمغان آورد.

وی 38 بار نامزد کسب جایزه «امی» (Emmy Award) شد که یک جایزه آمریکایی برای تولید برنامه تلویزیونی «معادل اسکار» است. لقب «سلطان شعبده» یا «شعبده‌باز قرن» از سوی انجمن شعبده‌بازان آمریکا و عنوان «اسطوره زنده» توسط کتابخانه ملی کنگره آمریکا جزو مهم‌ترین افتخارات وی هستند. کاپرفیلد نخستین شعبده‌بازی است که ستاره‌ای اختصاصی در «پیاده‌روی شهرت هالیوود» به نامش نقش بسته است.

دریافت نشان شوالیه ملی لیاقت از کشور فرانسه، اهدای عنوان بهترین شعبده‌باز سال 1980 و 1987 میلادی از آکادمی هنر تردستی و ثبت 11 رکورد جهانی در کتاب گینس از دیگر افتخارهای این اعجوبه هنر تردستی جهان به شمار می‌روند. از طرف مجله فوربس، دیوید در سال 2009 میلادی در فهرست 100 ستاره مشهور و ثروتمند با درآمد سالانه 30 میلیون دلار قرار گرفت. دریافت دکترای افتخاری از دانشگاه فورهام نیویورک رویداد دیگری در کتاب افتخارات دیوید بود.

«دیوید کاپرفیلد» بیش از 40 میلیون بلیت به واسطه اجرای نمایش‌های زنده‌اش فروخته و توانسته بیش از 3 میلیارد دلار فروش داشته باشد. این رقم حتی از درآمد «مایکل جکسون» خواننده مشهور آمریکایی نیز بیشتر است.

وی رکورد پردرآمدترین، پرتماشاچی‌ترین و سرگرم‌کننده‌ترین فرد را در گینس به نام خود ثبت کرده است.

دیوید فقط در سال 2012 میلادی 150 میلیون دلار به واسطه نمایش‌های هیجان‌انگیزش درآمد کسب کرده بود.

چرخش تیغه‌های بُران گیوتین متحرک از یک سو و تابوتی که دیوید کاپرفیلد در آن به زنجیر بسته شده بود از سوی دیگر، نفس میلیون‌ها تماشاگر تلویزیونی را در سینه‌هایشان حبس کرد. طبق برنامه‌ زمانبندی شده، گیوتین لحظه به لحظه به دیوید نزدیک‌تر می‌شد. سلطان صحنه‌های تردستی در تابوت فلزی برای مرگ و زندگی تلاش می‌کرد تا اینکه لحظه موعود فرا رسید و این بار در میان بهت و فریاد وحشت تماشاگران بدن شعبده‌باز از وسط نصف شد.

در صحنه بعدی بینندگان برنامه زنده با صحنه عجیبی روبه‌رو شدند. با اینکه تابوت به دو نیم شده بود، اما پاهای دیوید در سوی دیگر به فرمانش تکان می‌خوردند. در طرف دیگر نیز نیم‌تنه شعبده‌باز در حرکت بود.

همه ما فقط ظاهر ماجرا را می‌دیدیم، اما دیوید بعدها این راز بزرگ را با مهارتی خاص فاش کرد. ارتفاع 45 سانتیمتری تابوت کافی بود تا همکار دیوید کاپرفیلد در بخش دیگر تابوت پنهان شود. در واقع این نمایش دو بازیگر داشت؛ در یک سو کاپرفیلد روی زانوهایش خم شده بود و تابوت فقط نیم تنه قطع شده وی را نشان می‌داد، در سوی دیگر نیز همکارش روی کمر خوابیده و پاهایش را تکان می‌داد.

راه رفتن مرد دو تکه شده (با پاهایی جدا از تنه) تردستی هولناک دیگر دیوید کاپرفیلد بود.

این بار دیوید با پیکری دو تکه و کاملاً جدا از یکدیگر در محافل عمومی ظاهر شد و همه را وحشت زده کرد. وی با اینکه از کمر کاملاً به دو نیم شده بود با لبخند در میان چشمان حیرت‌زده طرفدارانش قدم زد.

به تازگی شلوارهایی طراحی شده که با پوششی فلزی در قسمت نیم‌تنه، شعبده‌بازان را قادر به اجرای نمایش‌های اعجاب‌انگیز می‌کند. دیوید با خم کردن زانوها و متمایل کردن کمرش به سمت راست به همراه پیراهنی گشاد و دوختی کاملاً متفاوت خود را با تنه‌ای جدا شده به نمایش گذاشت.

این بار نیز هنر جادویی و خطای چشم به همراه هوشمندی در تردستی شگفتی جدیدی را به نمایش گذاشته بود.

«دیوید» جوان این بار دست به شگفتی دیگری زد و در اقدامی باورنکردنی مجسمه آزادی در بندر نیویورک را از نظرها پنهان کرد. تصور این شعبده‌بازی هیجان‌انگیز در دهه 1970 تا 1980 میلادی نیز در نوع خود بی‌نظیر بود. اما چگونه دیوید با این نمایش شگفتی‌ساز شد؟

تکنیک نورپردازی و استفاده از دو مجسمه مهم‌ترین اقدام کاپرفیلد در این نمایش بود. وی ابتدا از دو مجسمه استفاده کرد تا هنگامی که پرده عریض در برابر مجسمه اصلی ظاهر شود، این ترفند باعث شد وی در پشت صحنه بتواند با ایجاد ستونی حائل همه نگاه‌ها را به مجسمه دوم معطوف کند. از سوی دیگر «کور رنگی در شب» وی را در اجرای این جادوی بزرگ یاری کرده بود اما مهم‌ترین بخش این نمایش زمان پخش آن بود، دیوید به خوبی می‌دانست که اگر در روز این نمایش را اجرا کند راز ترفندش فاش خواهد شد.

چشمان همه مخاطبان فقط به حرکات پشت جعبه‌ای معطوف شد که کاپرفیلد در آن پنهان شده بود. این بار دیوید زیر جعبه محفظه‌ای قرار داده بود تا هنگام نورپردازی و وقفه‌ای کوتاه جایش را با همکارش عوض کند.

در واقع تنها هنر دیوید، پنهان شدن در قسمت پایین جعبه در یک طرف دیوار و ظهور در سوی دیگر بود. از دیگر ترفندهای این نمایش می‌توان به هنر نورپردازی و استفاده از در مخفی جعبه جادویی کاپرفیلد اشاره کرد؛ هنگامی که دیوید به زیر جعبه می‌رود، همکار دومش در قسمت تاریک گوشه جعبه قرار می‌گیرد و با استفاده از زاویه تابش نور شگفتی می‌آفریند.

شگفت‌انگیزترین حقه دیوید، پرواز وی در آسمان بود که بسیاری از مخاطبان و طرفداران شعبده‌بازی را متحیر کرد. اما واقعاً وی بدون هیچ‌گونه وسیله‌ای قادر به پرواز بود؟

در واقع دیوید برای پرواز از طناب‌های نامرئی با ضخامت یک میلیمتری استفاده کرد. نکته قابل توجه وجود جرثقیلی بود که حدود 700 متر دورتر از وی در مکانی نامعلوم قرار داشت. بدین‌ترتیب با استفاده از زاویه دوربین همه مجذوب نحوه بلند شدن وی از روی زمین و رفتن او به آسمان شدند، غافل از اینکه جرثقیل غول‌پیکر وی را بالا می‌کشید.