روحانی باید پاسخگوی تندروها در کشورش باشد
رییس‌جمهور آمریکا در گفت‌وگو با شبکه بلومبرگ در پاسخ به این سوال که آیا ایرانی‌ها تهدید آمریکا مبنی بر روی میز بودن همه موارد از جمله گزینه نظامی را جدی می‌گیرند؟ گفت: من فکر می‌کنم که آنها آن را جدی می‌گیرند. ما اطمینان داریم که وقتی آنها به وجود شمار بالای نیروهای ارتش آمریکا در منطقه نگاه می‌کنند باید سخنان مرا جدی بگیرند. همچنین مردم آمریکا، اسرائیلی‌ها و عربستانی‌ها نیز باید این سخنان را جدی بگیرند.
وی ادامه داد: این به این معنی نیست که گزینه نظامی انتخاب مورد علاقه من است. پس بیاییم در این خصوص شفاف صحبت کنیم. اقدام نظامی همیشه عواقبی غیرقابل پیش‌بینی دارد که می‌تواند از کنترل خارج شود و حتی در صورت درست انجام دادن آن نیز هزینه‌های بالایی خواهد داشت. پس ما می‌توانیم این مساله را به صورت دیپلماتیک حل کنیم و باید این کار را انجام دهیم.
اوباما با بیان این ادعا که در طول سال‌های گذشته ما توانسته‌ایم یکسری تحریم‌های بی‌سابقه علیه این کشور اعمال کنیم که اقتصاد ایران را فلج کرده است و در نتیجه این کشور تمایل پیدا کرده که پای میز مذاکره بنشیند، افزود: اکنون آنها در یک طرح اقدام مشترک قرار دارند که برای اولین بار در طول یک دهه گذشته باعث تعلیق برنامه‌های هسته‌ای ایران همچون عدم نصب سانتریفیوژ جدید و توقف غنی‌سازی اورانیوم 20 درصد ، توقف راکتور اراک شده است. همه این مسائل نشان می‌دهد که فرصت جدیدی در مساله هسته‌ای ایران به وجود آمده است. این فرصتی برای ماست تا بتوانیم بدون هرگونه اقدام نظامی این مساله را حل کنیم.
وی ادامه داد: اگر ما فرصتی داشته باشیم که مطمئن شویم ایران به سمت تسلیحات هسته‌ای نمی‌رود، اگر این فرصت به معنای شکاندن ظرفیت هسته‌ای ایران باشد و حداقل امکانی باشد که بتوانیم برنامه هسته‌ای ایران را حل کنیم باید این راه را ادامه دهیم.
اوباما با اشاره به مذاکرات خود با بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی درباره مساله هسته‌ای ایران، اضافه کرد: من همان‌طور که در دیدار با نتانیاهو مباحثی مطرح می‌کنم در دیدار با اعضای کنگره که خواهان اعمال تحریم‌های بیشتر علیه ایران هستند به این نکته اشاره می‌کنم که ما با مورد آزمایش قرار دادن این راه چیزی را از دست نمی‌دهیم.
رییس‌جمهور آمریکا در پاسخ به سوالی درباره اظهارات کشورهای حوزه خلیج‌فارس مبنی بر اینکه ایران تهدیدی برای منطقه است، مدعی شد: در سال‌های گذشته ایران به عنوان یک بازیگر غیرمسئولانه رفتار کرده است. آنها از تروریسم حمایت کرده‌اند و حتی همسایگان خود را تهدید کرده‌اند. حتی ایران از تجزیه‌طلبی در برخی از کشورها حمایت کرده است. این کاملا قابل درک است که کشورهای دیگر اگرچه ایران را به عنوان یک دشمن نبینند اما با نگاهی تردیدآمیز درباره تغییرات به وجود آمده در ایران نگاه کنند. در این باره باید این نکته را بگویم که جوامع تغییر می‌کنند.
وی در ادامه در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه آیا فرصت واقعی برای دستیابی به یک موفقیت بزرگ به وجود آمده است؟ با بیان این که به عقیده من باید انگیزه‌های ایرانیان را کنار گذاشته و بدانیم که ایران تغییر نکرده است، ادعا کرد: ایران کشوری ضد سنی است و رهبران جدید تنها در ظاهر رفتار می‌کنند. بیایید همه این مسائل را فرض کنیم. اگر ما بتوانیم این تضمین را ایجاد کنیم که آنها به دنبال تسلیحات هسته‌ای نمی‌روند و همچنین دست کم همسایگانشان را اذیت نمی‌کنند این یک موفقیت است.
اوباما اضافه کرد: از طرف دیگر اگر آنها قادر به تغییر باشند و این یکی از نتایج توافق انجام شده در برنامه هسته‌ای باشد و صدای برخی از افراد که در داخل ایران هستند بلندتر شود و اقتصاد آنها در هم‌کنش بیشتری با جامعه بین‌المللی داشته باشد و رفت و آمدهای بیشتری انجام گیرد و همچنین آغوش بازتری از سوی ایرانیان مشاهده شود اگرچه این اتفاقات در طول پانزده یا بیست سال انجام گیرد اما این یک نتیجه بسیار مهم است که ما باید آرزومند آن باشیم.
رییس‌جمهور آمریکا افزود: شاید شما فکر کنید که با یک اقدام نظامی سریع می‌توان تمام تهدیدات برخواسته از برنامه هسته‌ای ایران را به طور کامل کنار گذاشت اما اگر ما بتوانیم مساله هسته‌ای ایران را از طریق دیپلماتیک حل کنیم باید این راه را بسنجیم. آنچه که من می‌گویم این است که به جای استفاده از گزینه نظامی، راه‌حل بسیار بهتر این است که بتوانیم مسائل را از طریق دیپلماتیک حل کنیم.
وی در پاسخ به این سوال که چرا برخی از کشورهای اهل سنت درباره مذاکرات ایران و 1+5 ناخشنود و نگران هستند؟ گفت: من فکر نمی‌کنم که این نگرانی شخصی باشد. در منطقه تحولات و تغییرات بسیاری رخ داده است که ممکن است برخی از کشورهای منطقه را بی‌دفاع کرده باشد. این تغییرات باعث ایجاد ترس در آنها شده است. آنچه که من می‌توانم به شرکای خود در منطقه بگویم این است که ما پاسخ را دریافت کرده و توانسته‌ایم خود را با تغییرات به وجود آمده منطبق کنیم.
اوباما در پاسخ به سوالی درباره اینکه به نظر شما کدام یک از این دو خطرناک‌تر است، افراطی‌گری سنی یا افراطی‌گری شیعه؟ گفت: من طرفدار هیچ یک از آنها نیستم و فکر نمی‌کنم که منظور شما این باشد که من یکی از آنها را انتخاب کنم. آنچه که من می‌خواهم بگویم این است که رفتار ایرانیان به گونه‌ای است که آنها راهبردی حرکت می‌کنند و بدون فکر گام برنمی‌دارند. آنها جهان‌بینی دارند و منافع خود را در نظر می‌گیرند و هزینه‌ها و منافع را در نظر می‌گیرند اما این بدان معنی نیست که آنها یک حکومت دینی و مذهبی ندارند و تمام افکاری که من آنها را منزجرکننده می‌دانم به کار می‌گیرم. آنها کره شمالی نیستند بلکه ایران یک کشور بزرگ و قدرتمند است و خود را به عنوان یک بازیگر مهم در صحنه جهانی می‌بیند. من فکر نمی‌کنم که اتفاق ناگواری افتاده باشد که ما بخواهیم به این آتش‌افروزی‌ها یا فتنه‌ها پاسخ دهیم بر اساس همان دلیل آنها به میز مذاکره برای رفع تحریم‌ها آمده‌اند.
اوباما همچنین اظهار کرد: در پایان باید بگویم که مهم‌ترین چیز این است که من به نخست‌وزیر اسرائیل و اعضای کنگره گفته‌ام که تمام خواسته ما این است که به این پروسه اجازه دهیم به مسیر خود ادامه دهد. بیایید امتحان کنیم که آیا ایران می‌تواند به اندازه کافی در این مسیر که به ما اطمینان دهد برنامه‌های هسته‌ای‌اش صلح‌آمیز بوده حرکت کند.
وی ادامه داد: اگر در حقیقت آنها نتوانند این اطمینان را به ما بدهند، بدترین چیزی که اتفاق افتاده این است که ما حداقل برای شش ماه برنامه‌های هسته‌ای آنها را متوقف کرده‌ایم. همه ساختارهای تحریم‌های ما به قوت خود باقی است. اقتصاد آنها ممکن است اندکی در طول مدت زمان شش ماه تا یک سال بهبود یابد اما به شما اطمینان می‌دهم تنها کاری که ما باید انجام دهیم این است که این ارتباط را زنده نگه داریم.
رییس‌جمهور آمریکا ادامه داد: 95 درصد تحریم‌ها همچنان در جای خود قرار دارد. ما در موضع قوی‌تری قرار داریم تا به شرکای خود شامل روسیه، چین و دیگر کشورها بگوییم که این ایران است که عقب‌نشینی کرده است نه آمریکا، نه کنگره و نه تحریم‌های جدید ما که توافق اولیه را مخدوش می‌کند. ما فضای دیپلماتیک بیشتری داریم که فشارها را بیش از هر زمان دیگری افزایش دهیم.
اوباما در پاسخ به این سوال که اگر تحریم‌ها ایران را به پای میز مذاکره کشانده است چرا تحریم‌های بیشتر علیه آنها برای حفظ این کشور پای میز مذاکره اعمال نشود؟ گفت: منطق تحریم‌ها این بوده است که ایران بر سر میز مذاکره بیاید. منطق برنامه اقدام مشترک در واقع ایجاد فضایی برای اجازه دادن به ادامه مذاکرات است. قابل ذکر است که در حین انجام مذاکرات ما با گفتن اینکه می‌خواهیم شما را بیشتر تحت فشار قرار دهیم موضع خود را ارتقا می‌دهیم و این حقیقت را نادیده می‌گیریم که روحانی و مذاکره‌کنندگان هسته‌ای ایران سیاست‌ها و مواضع خود را دارند. آنها خود باید پاسخگوی تندروها در کشورشان باشند. همان‌طور که در داخل ایران در میان افراد معمولی کسانی هستند که نسبت به انگیزه و تمایل ما به رفع تحریم‌ها نگاه مشکوکانه دارند ما نیز به عدم تمایل آنها برای توقف برنامه‌های هسته‌ای‌شان مشکوک هستیم.
وی افزود: در همه مذاکرات انجام شده مکانیزم‌هایی برای نشان دادن حسن نیت وجود دارد، همان‌گونه که در فیلم‌های گانگستری وسترن نشان داده شده است زمانی که دو دشمن بر سر میز مذاکره می‌آمدند برای یک لحظه سلاح‌های خود را غلاف کرده و بر روی میز می‌گذاشتند و بعد با یکدیگر مذاکرات خود را آغاز می‌کردند. اگر مذاکرات به خوبی پیش نمی‌رفت در این صورت اتاق مذاکره را ترک کرده و همگان می‌دانستند که چه اتفاقی در آینده خواهد افتاد و هر کس خود را برای این اتفاق آماده می‌کرد اما نکته مهم این است که شما نمی‌توانید در وسط اتاق زمانی که مذاکرات ادامه دارد تیراندازی کنید. درواقع معنای اعمال تحریم‌های جدید در حال حاضر چنین احساسی را به وجود می‌آورد. ما یک برنامه‌ریزی برای رفع تحریم‌های موجود ایجاد کرده‌ایم اما در حال حاضر 95 درصد از آنها پابرجا باقی مانده است.
وی با اشاره به رفت و آمد تجار و شرکت‌های مهم اروپا به ایران و گفت‌وگو با مقامات این کشور درخصوص گسترش روابط تجاری، گفت: در حال حاضر شما می‌بینید که برخی از بازرگانان و تجار اروپایی شرکت‌های نفتی ارتباط خود را با ایران از سر گرفته‌اند، به این کشور می‌روند اما هیچ یک از آنها توافقی با مقامات ایرانی نداشته‌اند، زیرا آنها نیز می‌دانند که تحریم‌های ما همچنان پابرجا باقی است. شاید آنها بخواهند جای اولین نفر در صف برای تجارت با ایران را رزرو کنند، اما انجام هرگونه توافقی وابسته به زمانی است که تحریم‌ها لغو شود، این یک رفتار تجاری محتاطانه است.
وی همچنین اظهار کرد: اما ما این پیام روشن را به آنها و همه شرکایمان و گروه 1+5 رسانده‌ایم که بهتر است به شرکت‌های خود بگویند که تحریم‌های ما شامل تحریم‌های یکجانبه آمریکا همچنان در جای خود قرار دارد و ما به اعمال این تحریم‌ها ادامه می‌دهیم، ما به این تحریم‌ها درطول این مذاکرات نیز ادامه می‌دهیم.
