اعلام تقویم مذاکره هسته‌ای

نوستالژی «مسقط»، «مذاکره»، «ایران» و «آمریکا». گویا «مسقط» پایتخت سلطان‌نشین «عمان» برای ایران و آمریکا «خوش‌‌یمن» بوده و این امر باعث شده تا دوباره دیپلمات‌های ارشد «تهران» و «واشنگتن» برای مذاکره در مورد برنامه هسته‌ای ایران، 18 و 19آبان (9 و 10نوامبر) در «مسقط» گردهم بیایند؛ البته این‌بار با همراهی «کاترین اشتون» نماینده گروه «1+5» در مذاکرات هسته‌ای و با اعلام عمومی. شامگاه جمعه، وزارت خارجه آمریکا در بیانیه‌ای اعلام کرد که «جان کری» و «محمدجواد ظریف» وزرای خارجه آمریکا و ایران با همراهی «اشتون» در مسقط مذاکره خواهند کرد. «خوش‌یمنی» مسقط از این لحاظ است که برخی دیپلمات‌ها، توافق «ژنو» را حاصل چنددور مذاکره «ایران» و «آمریکا» در «عمان» می‌دانند؛ مذاکراتی که وزیر خارجه میزبان هم، آنها را تایید کرده است. طبق اعلام وزارت خارجه آمریکا، «ویلیام برنز» قائم‌مقام این وزارتخانه و «وندی شرمن» معاون وزیر خارجه آمریکا، «جان کری» را در «مسقط» همراهی می‌کنند. این مذاکرات که دوهفته پیش از پایان ضرب‌الاجل سوم‌‌آذر انجام می‌شود را غیراز وزارت خارجه آمریکا، «مایکل مان» سخنگوی «اشتون» نیز در توییتر خود، منتشر کرد. درهمین‌حال یک‌مقام وزارت‌خارجه ایران در گفت‌وگو با «ایرنا» موضوعات «غنی‌سازی» و «تحریم‌ها» را از جمله مهم‌ترین‌ موضوعات این مذاکرات دانست. همچنین طبق برخی خبرها، «کری» و «فابیوس» وزرای خارجه آمریکا و فرانسه در تاریخی بین 13 تا 15آبان با یکدیگر ملاقات کرده و در مورد مذاکرات هسته‌ای ایران رایزنی خواهند کرد.

«عمان» همواره به‌عنوان میانجی ایران و آمریکا عمل کرده است. سال گذشته، برخی رسانه‌های غربی، از مذاکرات تهران و واشنگتن در ویلای ساحلی «سلطان‌قابوس» پادشاه این کشور خبر داده بودند. هرچند مقامات ایرانی به صراحت از برگزاری مذاکرات در این کشور سخن نگفته‌اند اما برخی از آنها مانند «علی‌اکبر صالحی» آخرین وزیرخارجه دولت احمدی‌نژاد و رییس فعلی سازمان انرژی‌اتمی، از برگزاری چند دور مذاکره درخصوص برنامه هسته‌ای با آمریکا در دولت دهم با اجازه رهبری خبر داده‌اند. «صالحی» فروردین‌ماه امسال در مورد مذاکره با آمریکا به «العالم» گفته بود: «دوسال‌ونیم پیش بود که پس از کسب تکلیف از مقام‌معظم‌رهبری، کار در زمینه مذاکره با آمریکا شروع و در ادامه، کار به دولت بعدی سپرده شد.» اسفندماه سال گذشته، «یوسف‌بن علوی» وزیرخارجه عمان در یک مصاحبه گفته بود: «ما از اینکه در شروع گفت‌وگوها نقش داشته‌ایم، بسیار خوشحال هستیم. عمان در توافق هسته‌ای ایران و گروه 1+5 (توافق ژنو) نقش داشته است.» او در مورد مکان گفت‌وگوها نیز بیان کرده بود: «بین دوطرف (ایران و آمریکا) محورهای مشترکی وجود داشت... . به همین دلیل نشست‌هایی که برخی از آنها نیز در عمان بود با هدف حرکت به سمت تعمیق منافع مشترک شروع شد.» «مسقط» ید طولایی در میانجیگری بین ایران و آمریکا دارد. آنطور که وزیرخارجه عمان می‌گوید، آنها میانجیگری بین تهران و واشنگتن را از زمان ریاست‌جمهوری دموکرات آمریکا یعنی «بیل کلینتون» آغاز کرده بودند. در مورد میانجیگری «یوسف‌بن علوی» می‌توان به انتقال نامه نگارش‌شده از سوی «بیل کلینتون» به «سیدمحمد خاتمی» در سال‌های نخست کار رییس دولت اصلاحات اشاره کرد.

کری؛ وزیر خارجه آمریکا روز گذشته در مصاحبه با «بلومبرگ» با بیان اینکه «درباره حصول توافق امیدوارم»، گفت: «این مذاکرات بسیار سخت است و هنوز درباره برخی مسایل اختلافات اساسی وجود دارد.» به گزارش «ایسنا» او ادامه داد: «ایران نباید به دنبال استفاده از دیگر مسایل شامل نقشش در جریان مقابله با نیروهای داعش در عراق به‌عنوان ابزار اعمال فشار در مذاکرات هسته‌ای باشد.» او افزود: «اثبات اینکه برنامه هسته‌ای ایران صلح‌آمیز است سخت نیست؛ بنابراین، اهرم‌های خارجی شامل سوریه، داعش یا هر چیز دیگری ارتباطی با این مساله ندارد و به‌هیچ‌وجه ما را تحت‌تاثیر قرار نمی‌دهد.» «کری» همچنین هدف از مذاکرات پیش رو در «عمان» را «برطرف‌کردن اختلافات بزرگ در مذاکرات هسته‌ای ایران» اعلام کرد. شاید بتوان گفت که مذاکرات پیش‌رو برای دولت دموکرات آمریکا، یکی از آخرین فرصت‌ها باشد تا راه رسیدن به توافق هسته‌ای را هموار کند؛ چرا که سه‌شنبه این هفته، انتخابات میان‌دوره‌ای «کنگره» انجام خواهد شد و در صورتی‌که مذاکرات نتواند نتیجه مورد پذیرش طرفین را رقم بزند، با پیروزی جمهوری‌خواهان در این انتخابات، آنها فشار زیاد و در عین‌حال مخربی بر ادامه روند مذاکرات تحمیل خواهند کرد. ناظران بر این عقیده‌اند با توجه به عدم توفیق «اوباما» در سیاست خارجی خود به‌خصوص در مورد «صلح اعراب و اسراییل» و «مبارزه با تروریسم»، مذاکرات هسته‌ای ایران و دستیابی به توافق می‌تواند برگ برنده‌ای برای او محسوب شود. در همین حال «برنادت میهان»، سخنگوی «شورای‌امنیت‌ملی آمریکا» در اطلاعیه‌ای اعلام کرده: ««سوزان رایس»، مشاور امنیت‌ملی آمریکا روز جمعه میزبان «یوکیا آمانو»، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی‌اتمی در کاخ‌سفید بود و دوطرف در این دیدار درباره برنامه هسته‌ای ایران گفت‌وگو کردند.»

«مایکل مان»، سخنگوی «اشتون» در «توییتر» خود، برنامه آینده مذاکرات هسته‌ای را اعلام کرد. به گفته «مان» دور بعدی و احتمالا دور آخر مذاکرات ایران و گروه 1+5، 27آبان (18 نوامبر) در وین به ریاست «ظریف» در طرف ایرانی و ریاست «اشتون» در طرف مقابل، برگزار خواهد شد. با وجود این یک مقام مسوول در وزارت خارجه ایران در این خصوص به «ایرنا» گفت: «همه طرف‌ها تاریخ 27 آبان تا سه‌آذر را در برنامه کاری خود باز گذاشته‌اند؛ یعنی برنامه‌ای در این مقطع‌ زمانی برای خود تعریف نکرده‌اند، اما توافقی هم تاکنون نشده است.» این درحالی است که «ماری هارف»، معاون سخنگوی وزارت‌خارجه آمریکا نیز در توییتر خود، تاریخ اعلامی توسط «مان» را تایید کرد.

بنا بر اعلام «مان»، «اشتون» 16آبان‌، با مدیران سیاسی گروه 1+5 نیز دیدار خواهد کرد. همچنین او از دیدار اعضای گروه 1+5 پیش از دور آخر مذاکرات خبر داد. ماموریت اشتون به‌عنوان مسوول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، روز گذشته به پایان رسید و «فدریکا موگرینی»، وزیر خارجه ایتالیا پس از استعفا از وزارت خارجه ایتالیا، به‌عنوان مسوول جدید سیاست خارجی اتحادیه اروپا مشغول به کار شد؛ اما طبق تصمیم اتحادیه اروپا، «اشتون» تا پایان مذاکرات هسته‌ای به‌کار خود ادامه خواهد داد. هشتمین دور از مذاکرات ایران و گروه 1+5، مهرماه گذشته در وین برگزار شد که پس از آن وزرای خارجه ایران، آمریکا و روسیه نسبت به حصول توافق تا سه‌آذر ابراز امیدواری کرده بودند.