چالش کنسرت در تخت جمشید و پاسخ مدیر پایگاه‌ها به نگرانی‌ها
اجرای ارکستر فیلارمونیک ارمنستان به مناسبت صدمین سالگرد تاسیس آن در محوطه تاریخی تخت جمشید، که با دعوت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ایران صورت گرفت، با حواشی و واکنش‌های مختلفی رو‌به‌رو شد. سوای آن‌که نظر مسئولان وزارت میراث فرهنگی، که این کنسرت با مجوز آنها برگزار شد، بر این بود این اتفاق «رویدادی کم‌نظیر است که نماد همگرایی فرهنگی و پیام‌آور صلح و دوستی میان ملت‌های ایران و ارمنستان خواهد بود»، برخی باستان‌شناسان و کارشناسان میراث فرهنگی، نگرانی‌هایی را مطرح کردند که این کنسرت بدون طی استاندارد‌های جهانی لرزه‌نگاری و انتشار عمومی نتایج آن برگزار شده است.
صدای این نگرانی‌ها چنان بلند بود، که ژانا آندریاسیان، وزیر فرهنگ، آموزش و ورزش ارمنستان، که همراه گروه ارکستر به ایران آمده بود، در نشستی با صالحی امیری، وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به این ماجرا اشاره کرد و گفت که «نگرانی همکارانمان درباره حفظ بنا‌های تاریخی را کاملاً درک می‌کنم، اما می‌توان با اقدامات کارشناسی از تخریب بنا‌ها جلوگیری کرد.»
نگرانی کارشناسان میراث فرهنگی و برخی باستان‌شناسان، که پیش‌تر نیز به برگزاری کنسرت در تخت جمشید واکنش‌هایی نشان داده بودند، بیشتر از این جهت بوده است که مطالعات کافی و مکان‌یابی مشخص و مناسبی در دل تخت‌جمشید برای برگزاری رویداد‌های فرهنگی و عوارض مخرب ناشی از ارتعاش صدا، لرزش زمین و حضور جمعیت در این محوطه ثبت جهانی تا کنون انجام نشده و اگر هم شده، نتایج آن اعلام نشده است.
اینک، فرهاد عزیزی، مدیرکل پایگاه‌های میراث ملی و جهانی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی در واکنش به نگرانی‌ها درباره احتمال تأثیر امواج و صدا بر آثار تاریخی در پی برگزاری ارکستر فیلارمونیک ارمنستان در مجموعه جهانی تخت‌جمشید، نکاتی را شرح می‌دهد و در عین حال می‌گوید که «به منظور صیانت پایدار از این میراث جهانی، طرح جامعی در دست تهیه است که بر اساس آن مکانی ثابت، ایمن و متناسب با شأن فرهنگی تخت جمشید برای برگزاری برنامه‌های هنری و رویداد‌های فرهنگی در نظر گرفته خواهد شد.»
مدیرکل پایگاه‌های میراث ملی و جهانی در نوشتاری که در اختیار ایسنا قرار داد، این نکات را در پاسخ به دغدغه‌ها شرح داد:
«جانمایی استیج»
محل استقرار گروه موسیقی در مقایسه با برنامه پیشین به‌طور کامل بازبینی شد و استیج و محل استقرار مخاطبین در بخش و جوار شمالی‌تر و با فاصله بیشتری از صفه اصلی و آثار شاخص جانمایی شد.
مدیریت انتشار صدا
منابع صوتی به‌گونه‌ای تنظیم شدند که پشت به آثار قرار داشته باشند. ضمن تنظیم شدت صدا، جهت پخش صدا نیز به سمت پردیس و خلاف جهت آثار تاریخی هدایت شد تا امواج هیچ‌گونه اثر مستقیمی بر سازه‌های باستانی نداشته باشند.
چشم‌انداز راهبردی
به منظور صیانت پایدار از این میراث جهانی، طرح جامعی در دست تهیه است که بر اساس آن مکانی ثابت، ایمن و متناسب با شأن فرهنگی تخت جمشید برای برگزاری برنامه‌های هنری و رویداد‌های فرهنگی در نظر گرفته خواهد شد. این اقدام ضمن پاسخ به دغدغه‌های دوستداران میراث فرهنگی، مسیر برگزاری رویداد‌های فاخر ملی و بین‌المللی در این مجموعه را نیز شفاف و پایدار خواهد کرد.»
تخت جمشید با قدمتی در حدود ۲۵۰۰ سال، از نخستین آثار تاریخی ایران است که به فهرست میراث جهانی یونسکو وارد شده، علاوه‌بر دشواری‌های مالی و کمبود بودجه و اعتبار، به حفاظت‌های اضطراری و مرمت نیاز دارد. در سال‌های اخیر نیز بار‌ها درباره نقض حریم آن، تهدید فرونشست در محدوده آن و توسعه گل‌سنگ‌ها در بنا‌های تاریخی این مجموعه، هشدار داده شده است. با توجه به این وضعیت، برگزاری کنسرت در محوطه تخت جمشید همواره بحث‌برانگیز و حساسیت‌زا بوده است.
