قرارداد شفاهی و حقوق کارگران/شرایط مطالبه بازگشت به کار و مزایا

به گزارش صدای ایران، کارگران با قراردادهای شفاهی در ایران با خطر اخراج و کمبود مزایا مواجه‌اند. قانون کار امکان بازگشت به کار ظرف ۳۰روز و دریافت حق‌السعی و بیمه ایام بلاتکلیفی را برای آن‌ها پیش‌بینی کرده است.

یکی از معضلات جدی بازار کار ایران، وضعیت کارگران با قراردادهای شفاهی و غیررسمی است. این دسته از کارگران در بسیاری از موارد با ابهامات و مشکلاتی جدی در زمینه حقوق، مزایا و امنیت شغلی مواجه هستند و اخراج از کار برای آن‌ها می‌تواند تبعات اقتصادی و اجتماعی گسترده‌ای داشته باشد.
مطابق قانون کار، اگر کارگری با قرارداد شفاهی در مشاغل با جنبه مستمر و دائمی از سوی کارفرما اخراج شود و معتقد باشد این اخراج غیرموجه بوده است، می‌تواند درخواست بازگشت به کار خود را مطرح کند. کارشناسان حقوق کار تأکید می‌کنند که این دادخواست باید ظرف 30روز از تاریخ اخراج در مراجع حل اختلاف اداره کار ثبت شود؛ این اقدام از طریق سامانه جامع روابط کار انجام می‌گیرد. در غیر این صورت، اگر بازگشت به کار خارج از این مدت درخواست شود، رای صادره از لحاظ قانونی وجاهت ندارد.

بنابراین اگر کارگری با قرارداد کار شفاهی در کارهای با جنبه مستمر که قرارداد کار دائمی تلقی می شود اخراج شود می تواند دادخواست بازگشت به کار مطرح نماید و اظهار نظر در خصوص اینکه آیا اخراج موجه یا غیرموجه بوده در صلاحیت مراجع حل اختلاف کار خواهد بود. در صورتی که اخراج غیرموجه تشخیص داده شود رای بازگشت به کار صادر شده و همزمان کارفرما به پرداخت حق السعی ایام بلاتکلیفی (از تاریخ اخراج تا تاریخ صدور رای) و واریز حق بیمه این ایام خواهد شد.

با این حال، محدودیت زمانی برای مطالبه حقوق و مزایای معوقه وجود ندارد. کارگران می‌توانند در هر زمان، حتی در حین اشتغال، برای دریافت مطالباتی همچون دستمزد، حق سنوات، پاداش، و سایر مزایای قانونی اقدام کنند. این موضوع نشان‌دهنده تلاش قانونگذار برای حفظ حقوق کارگران حتی در شرایطی است که قرارداد رسمی کتبی وجود ندارد.